ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ: ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (15ο ΜΕΡΟΣ)

Τετάρτη 18 Ιουλίου 2012

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (15ο ΜΕΡΟΣ)

Η προσευχή πρέπει νά γίνεται με πίστη (Ματθ. 21,22). Η μετάνοια συνιστά εξίσου πρωταρχική καί αναγκαία έσωτερική διάθεση, σε τέτοιο σημείο μάλιστα πού οι Πατέρες διακρίνουν σ' αυτήν ενα ουσιαστικό συντελεστή της προσευχής. Ο Άγιος Ιωάννης Κασσιανός φθάνει νά τήν ορίσει ως κραυγή του αμαρτωλού πού αγγίζεται από κατάνυξη. Με τό ίδιο νόημα ό Εύάγριος γράφει: «Ήθος έστι προσευχής σύννοια μετ' εύλαβείας, καί κατανύξεως, καί οδύνης ψυχής έν έξαγορεύσει πταισμάτων μετά στεναγμών αφώνων». Χωρίς αυτή τή διάθεση τής μετανοίας, ή προσευχή δέ θά μπορούσε ν' άποβει αποτελεσματική. Για νά μπορέσει νά πλησιάσει τό Θεό, ό άνθρωπος πρέπει πραγματικά νά μετρήσει τήν απόσταση πού τόν χωρίζει άπό τό Θεό· για να μπορέσει νά λάβει τή θεραπεία των κακών του, οφείλει πρώτα νά τά αναγνωρίσει καί νά λυπηθεί γιά τά παραπτώματα τά όποία είναι ή αιτία τους· γιά νά φθάσει στή χάρη, οφείλει πρώτα ν' αποκτήσει τήν οδυνηρή εμπειρία ότι τήν έχει ανάγκη. Εκτὀς άπό τήν πίστη καί τή μετάνοια, οι προϋποθέσεις αποτέλεσματικής προσευχής είναι: ή προσοχή, ή εγρήγορση καί ή νήψη, ή ζέση, ή έπιμέλεια, ή ταπείνωση, καί πρωτίστως ή καθαρότητα τής καρδιάς. Πρέπει εξίσου τό αντικείμενο τής αίτησής μας νά είναι σύμφωνο προς τό θέλημα του Θεού πού αποσκοπεί στό δικό μας πραγματικό καλό καί τά αληθινά μας συμφέροντα.

Καθώς ή προσευχή συνιστά τήν αρχή απόκτησης όλης τής χάρης αποτελεί έξ αυτού του γεγονότος τήν αρχή τής θεραπείας του νοσούντος άνθρωπου καί τής επιστροφής του στην υγεία.

Μέσω αυτής ό άνθρωπος απευθύνεται στό Χριστό - Ιατρό γιά νά λάβει άπό Αυτόν τή θεραπεία τών κακών του. "Ολη τή συνδρομή καί βοήθεια πού έχει ανάγκη κατά τήν ασθένειά του, μόνο στό Θεό είναι δυνατόν νά τίς βρει. «Οίδαμεν, ότι οι κακώς πάσχοντες χρήζουσιν του Ιατρού και των αυτού φαρμάκων», γράφει ό Άγιος Βαρσανούφιος καί συνεχίζει: «διά τούτο γάρ βοά καί ό Προφήτης λέγων: "Κύριε, καταφυγή έγενήθης ήμίν έν γενεά καί γενεά" (Ψαλμ. 89,1)· [...] Ειδέ κατάφυγή ημών εστί, μνησθώμεν ότι λέγει: "Έπικάλεσαί με έν ήμερα θλίψεως, καί έξελούμαί σε, καί δοξάσεις με" (Ψαλμ. 49,15)». Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος σημειώνει ότι κατά τόν χρόνο τής προσευχής μπορούμε «τά τε τραύματα τω ίατρώ [δεικνύντες], πολλής έπιτυχείν τής θεραπείας» καί απευθύνεται έτσι προς όσους ή αμαρτία κατέστησε ασθενείς: «Βλέπε ούν καί σύ αδελφέ, Ι...] μή προς ανθρώπους καταφύγης καί προς θνητήν ίδης βοήθειαν άλλά πάντας παραδραμών άνάδραμε τη διανοία σου προς τόν τών ψυχών ίατρόν. Καρδίαν γάρ θεραπεύσαι εκείνος μόνος δύναται, ό πλάσας καταμόνας τάς καρδίας ημών καί συνιείς πάντα τά έργα ημών. Αυτός δύναται εις τό συνειδός ημών είσελθείν και της διανοίας άψασθαι καί παρακαλέσαι τήν ψυχήν [...]. Αρκεί μόνον βοήσαι [Αύτώ] τήν καρδίαν καί δάκρυα προσενέγκαι». Σ' ό,τι άφορά τόν Άγιο Ιωάννη τής Κλίμακος, συνιστά στον προσευχόμενο νά υιοθετήσει ως πρότυπο διάθεσης «τήν προς τους ιατρούς τών νοσούντων ικεσίαν [...] ήνίκα ύπ' αυτών μέλλουσι τέμνεσθαι ή καίεσθαι».

Ό άνθρωπος, δέχεται, σάν απάντηση στην προσευχή του, άπό τό Χριστό τίς φροντίδες καί τήν πρόνοια, πού αρμόζουν γιά τήν κατάστασή του καί λαμβάνει τή θεραπεία τών άσθενειών του. Άπό τότε τό γεγονός ότι, οι Πατέρες θεωρούν τήν προσευχή ώς ένα φάρμακο ιδιαίτερα ισχυρό, δέν προκαλεί έκπληξη. «Φάρμακον γάρ έστιν ή ευχή», γράφει ό Άγιος Ίωάννης ό Χρυσόστομος, ό όποίος συμπληρώνει άλλού: «Φάρμακόν έστι σωτήριον»"^^· «τούτο γάρ [έστιν] η σωτήρια ή ημετέρα, τούτο τό φάρμακόν τών ήμετέρων ψυχών, τούτο τό ιατρείον τών παθών τών έν τή ψυχή τικτομένων»· «ευχής δύναμις αρρώστιας έφυγάδευσεν». Ό Άγιος Ισαάκ Σύρος άπό τήν πλευρά του επισημαίνει: «Ή προσευχή καταφύγιον πέφυκε βοηθείας [...], καί στήριγμα τών ασθενών καί βοήθεια έν τή ακμή τής νόσου». Άπό τήν πλευρά του ό Άγιος Ιωάννης Σιναίτης στό πλαίσιο μιας προσωποποίησης παρουσιάζει τήν προσευχή νά λέγει: «Άρατε τόν ζυγόν μου έφ' υμάς [...] καί εύρήσετε [...] ίασιν ταίς πληγαίς ύμών». Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος δεν παύει να υπογραμμίζει τήν τεράστια δύναμη τής προσευχής: «Μεγάλα γάρ δύναται ή ευχή»· «ουδέν γάρ ευχής δυνατώτερον [έστι] πεπυρωμένης καί γνησίας· αύτη καί τά παρόντα διαλύει δεινά»· «πρός τόν Θεόν άεί καταφεύγω(ο)μεν καί παρ' εκείνου πάντα αιτώμεν· ουδέν γάρ ευχής ίσον καί γάρ τά αδύνατα ποιεί δυ% καί τά δύσκολα ράδια καί τά δυσχερή ευθέα καθιστήσι». Ένώ χωρίς τήν προσευχή τίποτε δέν είναι δυνατόν («Χωρίς εμού ού δύνασθε ποιείν ουδέν» [Ίωάν. 15,5]), δι' αυτής ό άνθρωπος μπορεί τά πάντα, γιατί του επιτρέπει νά επικαλείται «τόν δυνάμενον υπέρ πάντα ποιήσαι ύπερεκπερισσού ών αίτούμεθα ή νοούμεν, κατά τήν δύναμιν τήν ένεργουμένην έν ήμίν» (Έφεσ. 3,20).

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ