ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ: ΔΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ (13ο ΜΕΡΟΣ)

Κυριακή 6 Μαΐου 2012

ΔΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ (13ο ΜΕΡΟΣ)

Σέ πολλά σημεία ή Καινή Διαθήκη βεβαιώνει ότι «εις έστιν ο νομοθέτης» τόσον αυτής, όσον και τής Παλαιάς. ΄Οταν π.χ. ο απόστολος Παύλος λέγη ότι όσα αναφέρει περί των δύο υιών του Αβραάμ έχουν αλληγορική έννοια (βλ. Γαλ. δ' 21-22, 24), υπογραμμίζει ακριβώς ότι «τά γινόμενα έν τη Παλαιά Διαθήκη» ήσαν τύποι και προεικονίσεις αυτών πού έπηκολούθησαν κατά τήν περίοδο τής χάριτος, στά χρόνια τής Καινής Διαθήκης. "Οπως δηλαδή στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρονται δύο γυναίκες — ή "Αγαρ και ή Σάρρα — έτσι και εδώ, στην Καινή Διαθήκη, αναφέρονται δύο Διαθήκες. Άλλα με αυτό αποδεικνύει:

α) Τήν συγγένεια τής Καινής προς τήν Παλαιά, έφ' όσον αυτά πού αναφέρονται έκεί αποτελούν τύπο και προεικόνισμα των όσων αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη. Διότι «ό τύπος τής αληθείας» δέν είναι αντίθετος προς τήν αλήθεια, «άλλά (κάτι τό) συγγενές». Έάν δέ ό Θεός τής Παλαιάς ήταν αντίθετος προς τον Θεόν τής Καινής, τότε δέν επρόκειτο ποτέ νά προδιατυπώση και νά προειδοποιήση με τις δύο γυναίκες «τής Καινής Διαθήκης τήν ύπεροχήν». Έάν δέ και Εκείνος προδιετύπωσε και προεικόνισε, έπρεπε ό άπόστολος Παύλος νά μή παραθεωρήση τον τύπον αυτόν. Έάν οι αιρετικοί ειπούν ότι αυτό τό έκαμε άπό συγκατάβασι προς τήν αδυναμία τών Ιουδαίων, τότε έπρεπε ό Απόστολος νά κάμη και άλλη συγκατάβασι. "Επρεπε, όταν έκήρυττε και προς τους "Ελληνας, νά χρησιμοποιή «τύπους Ελληνικούς», πρότυπα ελληνικά (= ειδωλολατρικά), νά άναφέρη δέ και περιστατικά άπό τήν ιστορία τών Ελλήνων. 'Αλλά δέν τό έκαμε αυτό· καΐ πολύ σωστά. Διότι «εκείνα (τά ελληνικά πρότυπα) ουδέν κοινόν είχε προς τήν άλήθειαν», ήσαν άπλοί μύθοι, ένώ τά γεγονότα τής Παλαιάς Διαθήκης είναι «χρησμοί και νόμοι· διό και πολλήν συγγένειαν έχει τά παλαιά προς τήν Καινήν Διαθήκην». Τό πρώτο λοιπόν πού αποδεικνύουν οι τύποι τής Παλαιάς Διαθήκης είναι ότι υπάρχει «πολλή συμφωνία τής Καινής προς τήν Παλαιάν».

β) "Οπως τότε οι δύο γυναίκες, ή Σάρρα και ή "Αγαρ, ήσαν γυναϊκες ενός ανδρός, έτσι και τώρα «δύο Διαθήκαι (είναι κτήμα) ενός νομοθέτου». Διότι αν ήταν άλλος ό νομοθέτης τής Καινής και άλλος τής Παλαιάς, τότε θά ήταν περιττό νά παρουσίαση αυτή τήν ιστορία. Επομένως, όταν λέγη ό Απόστολος ότι «αύταί είσι δύο διαθήκαι» (Γαλ. δ' 24), δέν λέγει τίποτε άλλο παρά ότι και αυτές έχουν ένα νομοθέτη, όπως και οι δύο γυναίκες (ή ΄Αγαρ και ή Σάρρα) είχαν ένα άνδρα, τόν ΄Αβραάμ (ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ένθ' άνωτ., 5, 6 ΡG 51, 285-286).

Μέ τήν γνώμη του ιερού Χρυσοστόμου συμφωνούν και άλλοι ιεροί έρμηνευταί, όπως π.χ. ό Οίκουμένιος, ό όποιος γράφει ότι ή Παλαιά Διαθήκη «τήν "Αγαρ έχει τύπον». Επίσης ό Θεοδώρητος Κύρου γράφει: "Οπως στην Παλαιά Διαθήκη «εις μέν πατήρ, δύο δέ μητέρες και δύο παίδες», έτσι και στην Καινή Διαθήκη «εις μέν Θεός, δύο δέ διαθήκαι και δύο λαοί· άλλά τής μέν πρώτης διαθήκης ή ΄Αγαρ είκών, τής δέ δευτέρας ή Σάρρα». Και ή μέν πρώτη, ή Παλαιά, γεννά τέκνα «είς δουλείαν» (Γαλ. δ' 24), γιά νά εύρίσκωνται κάτω άπό τόν ζυγό του νόμου· «δούλους αποτελούσα (...) τή ζεύγλη του νόμου τόν τράχηλον υπέχοντας», κατά τόν ιερόν Ζιγαβηνόν. Ευρέθησαν δέ οι Ιουδαίοι ώς δούλοι κάτω άπό τόν Μωσαϊκόν νόμον, διότι, όπως ώραία παρατηρεί ό ιερός Χρυσόστομος, λόγω τής κακίας εξέπεσαν τής ευγενείας των και άπεστέρησαν τόν εαυτόν των της ελευθερίας. Γι΄ αυτό και ό Θεός τους έπαίδευσε «ώς δούλους αγνώμονας» μέ διαρκή φόβον, «κολάζων (= τιμωρών μέ) τιμωρίαις και άπειλαίς». Τό γεγονός ότι ό Θεός τους έπαιδαγωγούσε μέ τόσο φόβο και τόση τιμωρία δέν αποτελεί «κατηγορίαν του Θεού» ούτε είναι «έγκλημα του νόμου». Τούτο ώφείλετο στους ιδίους τους Ιουδαίους, πού είχαν αφηνιάσει και άποχαλινωθή καΐ είχαν ανάγκη «σφοδρότερου χαλινού», (ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ένθ' άνωτ., 6 ΡG 51, 286) δηλαδή αυστηροτέρων νόμων και περιορισμών.

Αυτή λοιπόν ή ΄Αγαρ, ή δούλη, προτυπώνει τήν Παλαιά Διαθήκη ή τήν έπίγειον Ιερουσαλήμ, στην οποία εδόθη ό νόμος του Σινά. Ένώ ή Σάρρα, ή ελευθέρα, προτυπώνει τήν Έκκλησίαν του Χριστού, τήν θριαμβεύουσαν έν ούρανοίς και στρατευομένην έπί τής γής. Τήν Έκκλησίαν, ή οποία είναι ελευθέρα και μητέρα όλων ημών τών Χριστιανών, όπως γράφει ό απόστολος Παύλος (Γαλ. δ' 26).

ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΑΡΘΡΑ