Θ' αναφερθούμε τώρα καί στά πολλά προληπτικά [Σ.τ.μ.: Καί προφυλακτικά ή προστατευτικά] αποτελέσματα τής προσευχής. «Ευχή υγείας φυλακή», λέγει ο ΄Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ό όποίος σ' άλλο σημείο συμπληρώνει: «Ή ευχή μέγα αγαθόν καί σωτήριον, καί τών ψυχών των ν ημετέρων φυλακτήριον» (ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Φιλήμων-όμιλία, 3,2). οι Πατέρες συχνά τήν παρομοιάζουν μέ όπλο καί όπλισμό, άσπίδα, άσυλο χωρίο, καί τείχος.
«Έκ μεγαλωσύνης ισχύος όνομα Κυρίου, αύτώ δέ προσδραμόντες δίκαιοι υψούνται» (Παροιμ. 18,10).
Ή προληπτική ισχύς της εκφράζεται διττά: «Ευχή καί τά αγαθά ήμιν ακίνητα διατηρεί, καί τά κακά μεταβάλλει ταχέως» σημειώνει ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος.
Γενικά, ή προσευχή ενισχύει τόν άνθρωπο: ή ίδια άποτελεί τήν κύρια πηγή κάθε δύναμης, πού μπορεί ν' αποκτήσει.
«Κράτος ησυχαστή, προσευχής πλήθος» παρατηρεί ό 'Άγιος Ιωάννης τής Κλίμακος. 'Επιπλέον τόν καθιστά ικανό, τή δεδομένη στιγμή, ν' αντιμετωπίζει τους πειρασμούς και να αντιστέκεται σ' αυτούς νικηφόρα· κατ' αυτόν τόν τρόπο του επιτρέπει ν' αποφεύγει τις ίδιες ασθένειες. «Γρηγορείτε καί προσεύχεσθε, ίνα μή εισέλθητε εις πειρασμόν» (Ματθ. 26,41)· «προσεύχεσθε μή εισελθείν εις πειρασμόν» (Λουκ. 22,40) εντέλλεται ό Χριστός. Ή προληπτική δύναμη τής προσευχής είναι τόσο μεγάλη, ώστε «αμήχανον [εστί] άνθρωπον μετά τής προσηκούσης προθυμίας εύχόμενον καί παρακαλούντα τόν Θεόν αμαρτείν ποτέ» (ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Περί "Αννης, 4,5). Ή θερμή προσευχή, πραγματικά, «κερδίζει» πάντα τή συνδρομή τής θείας ισχύ>ς, πού επιτρέπει στόν άνθρωπο ν' αντιμετωπίζει όποιοδήποτε αντίπαλο.
Ο αγώνας κατά τών πειρασμών καταλήγει πάντα στήν πράξη σέ μάχη εναντίον τών δαιμόνων, οι οποίοι τους ύποβάλλουν. Ή προσευχή ενισχύει τόν άνθρωπο σ' αυτόν τόν αγώνα. Ή διεξαγωγή του ανήκει στή δικαιοδοσία του θυμικού τής ψυχής: ή προσευχή προσφέρει στό θυμοειδές τίς απαραίτητες δυνάμεις, ώστε νά εξέλθει νικητής. «Ή προσευχή τόν νουν έρρωμένον και καθαρόν προς τήν πάλην παρασκευάζει»· ό νους διευθύνει τίς επιχειρήσεις του θυμοειδούς «υπέρ πασών τών τής ψυχής δυνάμεων τοίς δαίμοσι μάχεσθαι». Ό άνθρωπος, έναντι όλων αυτών τών επιθέσεων τών εχθρών του, γίνεται ακλόνητος καί ματαιώνει όλες τις δόλιες πανουργίες τους, ακόμη καί τίς πιό επιτηδευμένες, εξαφανίζοντας τες. «Ό Θεώ παρίστασθαι λογιζόμενος έν αίσθήσει καρδίας έν προσευχή, στύλος ακίνητος εύρεθήσεται, υπ' ούδενός τών προειρημένων [δαιμόνων] έμπαιζόμενος» (ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΙΝΑΪΤΗΣ, Κλίμαξ, 18,4). Άπό τότε ή προσευχή προστατεύει τόν άνθρωπο άπ' όλα τά νοσήματα καί άπ' όλες τίς μορφές μανίας καί άφροσύνης, τών οποίων οι δαίμονες άποτελούν τήν άμεση αιτία. Τόν προφυλάσσει επίσης ιδιαίτερα άπό τήν τρομερή αγωνία, γιά τήν οποία επιζητούν τρόπους νά εισχωρήσει στήν ψυχή.
Ή προσευχή βοηθά έτσι τόν άνθρωπο ν' άπελευθερωθεί βαθμιαία άπό τά δεσμά του κόσμου καί του έαυτού του. Γιατί, όπως γράφει ό Άγιος 'Ισαάκ ό Σύρος: «Ευχή γάρ έστι νέκρωσις τών εννοιών του θελήματος τής ζωής τής σαρκός. "Ισος γάρ έστιν ό ακριβώς ευχόμενος τω νεκρουμένω έκ του κόσμου. Καί τούτο εστι τό άρνήσασθαί τινα εαυτόν, τό καρτερήσαι διαμένειν έν προσευχή» (ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ, Λόγος, 69)· Όδηγεί τόν άνθρωπο σε θρίαμβο έπί τής πεπτωκυίας φύσης του καί σέ θάνατο του παλαιού άνθρωπου μέσα του. Αντίστοιχα, τόν ενδύει μέ τόν καινό άνθρωπο ενώνοντας τον μέ τό Θεό. Μέ τήν καθαρή ενέργεια τής «ομιλίας νου προς Θεόν», ή «τής ευχής δύναμις ιερουργεί καί τελεσιουργεί τήν του άνθρωπου προς τό Θείον άνάτασιν τε καί ένωσιν», καί μας χορηγεί τή δυνατότητα νά γνωρίσουμε καί πάλι τήν εγγύτητα καί τήν οικειότητα πού χαρακτήριζε στόν Παράδεισο τή σχέση του Αδάμ μέ τό Δημιουργό Του. Ώς αρχή όλων τών άρετών ή προσευχή είναι «ένωσις ανθρώπου καί Θεού». Κατεξοχήν, μέσω τής αρετής τής αγάπης, ή προσευχή έχει, -περισσότερο άπό κάθε άλλη πνευματική στάση-, τή δύναμη ν' αναπτέρωνει και ν' άνυψώνει: επιτρέπει έτσι στόν άνθρωπο νά προσκολλάται στό Θεό. Γράφει ό Άγιος 'Ισαάκ Σύρος: «Καί αύτη ή ευχή ίνα κτησώμεθα τήν άγάπην του Θεού, ότι έξ αυτής ευρίσκονται αί αίτίαι, ίνα άγαπήσωμεν τόν Θεόν» και προσθέτει: «Αγάπη εστί καρπός τής ευχής». Ό Άγιος Μάξιμος ό Όμολογητής υπογραμμίζει τό στενό σύνδεσμο μεταξύ αγάπης καί καθαρής προσευχής: «Ό γνησίως τόν Θεόν αγαπών, ούτος και άπερισπάστως πάντως προσεύχεται· καί ό άπερισπάστως πάντως προσευχόμενος, ούτος καί γνησίως τόν Θεόν άγαπά».
Μέ όλους τους τρόπους, «καί προσευχής εισιούσης εις ψυχήν, πάσα αρετή συνεισέρχεται». Συνεπώς ό άνθρωπος είναι σέ θέση, δι' αυτής, νά ξαναβρεί τήν υγεία κάθε δύναμης του καί του είναι του καθολοκληρία, και να χαρεί στην κατάσταση αυτή «τών μυρίων αγαθών», τής οποίας ή προσευχή εμφανίζεται επίσης ώς αίτία.
Ο θείος 'Ιατρός, θεραπεύοντας τόν άνθρωπο άπό τά πάθη, τόν απελευθερώνει άπ' ό,τι τόν εμπόδιζε νά γνωρίσει πλήρως τό κάθε ον, άπό καθετί πού τόν εξαπατούσε, πού του δημιουργούσε κάθε ε'ίδους ψευδαισθήσεις καί τόν βύθιζε ολοκληρωτικά στήν άγνοια του ουσιώδους καί καθολικού. 'Εξαγνισμένος άπό τά πάθη, ό άνθρωπος ίκανώνεται νά φωτιστεί άπό τό Άγιο Πνεύμα. Ό,τι προηγουμένως ήταν αδιανόητο γιά τόν άνθρωπο, τώρα γίνεται πλέον κατανοητό.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου