ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ: ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (17ο ΜΕΡΟΣ)

Δευτέρα 23 Ιουλίου 2012

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (17ο ΜΕΡΟΣ)

Η προσευχή συνιστά «καθάρσιον [Σ.τ.μ.: Καθαρτικό] τής ημετέρας ψυχής» μέχρι τίς πιό σκοτεινές, απόμακρες καί μυστικές πτυχές της. Ή προσευχή έχει τή δύναμη νά φθάνει τά ασυνείδητα, πάθη καί αμαρτίες, καί νά τά θεραπεύει, καθώς έξαιτείται τήν παρέμβαση καί μεσολάβηση Αύτού, ό όποίος «βλέπει έν τώ κρύπτω» (Ματθ. 6,18), «ετάζει καρδίας» (Ψαλμ. 7,10), «φωτίζει τά κρυπτά του σκότους καί φανεροί τάς βουλάς τών καρδιών» (Α' Κορ. 4,5) καί έχει τή δύναμη νά εξαλείφει κάθε αμαρτία καί κάθε ίχνος του πάθους. Ό χριστιανός, τόν όποίο ή αμαρτία κατέστησε ανίκανο νά γνωρίζει τά «μύχια τής ψυχής του», όπου εδρεύουν τά κρυφά πάθη, πρέπει συνάμα νά μετανοεί εξαιτίας αυτών καί νά προσεύχεται στό Θεό νά τόν θεραπεύσει άπ' αυτά. Νά γιατί ό Άγιος Βαρσανούφιος γράφει ότι «παρακαλώ νυχθήμερον καθαρισθήναι άπό τών φανερών καί κεκρυμμένων παθών».

Ταυτόχρονα μέ τήν εξάλειψη καί τόν εκμηδενισμό τών παθών, ή προσευχή τρέπει σέ φυγή καί εκείνα πού βρίσκονται «έν τή γενέσει» τους καί όσα άποτελούν γιά τήν ψυχή τούς κύριους συνεργούς τής ταραχής καί τήν αιτία όλων τών νοσημάτων: τό διάβολο καί τούς δαίμονες. Τέλος έξαφανίζει όλα τά παθολογικά αποτελέσματα τής δράσης τους. Ώς προς τούτο, ή «προσευχή τού Ίησού» είναι Ιδιαίτερα άποτελεσματική.

Στό νού γίνεται, κατά πρώτο λόγο, αισθητή ή μεγάλη θεραπευτική δράση τής προσευχής. Ή αμαρτία τόν είχε αμβλύνει και ναρκώσει· με τήν προσευχή ξυπνά, ξαναγίνεται ταχύς καί εύκίνητος, άναζωογονείται γιατί έκεί είναι ή ζωή του.΄Ετσι ό νούς παύει ν' αποξενώνεται άπό τόν αισθητό κόσμο καί τίς μάταιες παραστάσεις γιά νά επανέλθει «εις έαυτόν» λειτουργώντας αντίστοιχα προς τό σκοπό τής φύσης του· παρατηρεί συναφώς ό Εύάγριος ότι «τόν νούν πεφυκότα προσεύχεσθαι», «ή προσευχή ένεργείν παρασκευάζει τόν νούν τήν ιδίαν ένέργειαν» καί «προσευχή εστί πρέπουσα ενέργεια, τή αξία τού νού ήτοι κρείττων, καί ειλικρινής κρίσις αύτού».

Καθώς ασκείται καί λειτουργεί πλέον κατά φύση καί στην κατάνυξή του απομακρύνει κάθε παράσταση (εικόνα ή λογισμό) ξένη προς τήν προσευχή, συγκεντρώνει ό νούς στην προσευχή όλη τή δύναμη τής σκέψης καί τής νόησης και ξαναβρίσκει, όπως παρατηρεί ό Εύάγριος όλη τήν ισχύ καί όλη τήν υγεία του.

Στην πεπτωκυία κατάσταση τής φύσης, ό νούς είναι θύμα μιας αέναης καί ακραίας άστατης κινητικότητας, ύφιστάμενος τήν αδιάκοπη κίνηση λογισμών, οι όποίοι τόν διεγείρουν, τόν ταράζουν καί τόν κάνουν νά περιφέρεται και να περιπλανάται. Τώρα ή προσευχή εξάγει τό νού άπό τή συνηθιιμένη παρεκτροπή καί απώλεια του, άπό τήν αιχμαλωσία καί τήν ταραχή του, τον οδηγεί στην κατάνυξη μακριά απο τήν περιδίνηση καί τήν περιπλάνηση πού τόν χαρακτηρίζει καί τού προσδίδει σταθερότητα καί ισχύ. Ή συγκεκριμένη κατάσταση προκύπτει ώς αποτέλεσμα τής συνεργίας, -ή οποία αναπτύσσεται μέ τήν προσευχή-, μεταξύ τής ανθρώπινης προσπάθειας καί τής θείας χάρης. Ή τελευταία αυτή μόνη είναι σέ θέση νά επιτρέπει στον άνθρωπο νά κυριαρχεί πλήρως σ' όλη τή δραστηριότητα τού νού. Τούτο προκύπτει ιδιαίτερα άπό τή διδασκαλία τού Αγίου Ιωάννου τής Κλίμακος: «΄Ιδιον γάρ τού νοός τό άστατον. Θεού δέ τό πάντα δύνασθαι ίστάν. Έάν ανελλιπώς τόν αγώνα κέκτησαι, έπιδημήσει καί έν σοί ό τήν θάλασσαν τού νοός περιορίζων, καί έρεί προς αύτήν έν τή προσευχή σου· "μέχρι τούτου έλεύση, καί ούχ ύπερβήση" (Ίώβ 38,11). Αδύνατον πνεύμα δεσμείν όπου δέ ό τού πνεύματος Κτίστης, πάντα ύποτέτακται».

Απελευθερωμένος άπό κάθε ταραχή, ό νους γνωρίζει τήν ειρήνη καί, όταν είναι ενωμένος μέ τήν καρδιά, τή μεταδίδει σ' όλη τήν ψυχή καί στό ίδιο τό σώμα. Εντούτοις δέν πρόκειται γιά τήν «κατά σάρκα» ειρήνη, πού ακολουθείται άπό τήν κενοδοξία καί τήν ύπερηφανία, καί ή οποία εμφανίζεται όταν οι δαίμονες σταματήσουν νά πολεμούν τήν ψυχή, καθώς αυτή υποτάσσεται στό θέλημα Τους· ό λόγος άφορά στην ειρήνη, πού προέρχεται άπό τό Άγιο Πνεύμα καί συνοδεύεται απο ταπείνωση και μετάνοια.

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ