ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ: ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (14ο ΜΕΡΟΣ)

Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΑΣ (14ο ΜΕΡΟΣ)

Tό φάρμακο της προσευχής

α) Ό ρόλος της προσευχής και τά θεραπευτικά αποτελέσματά της.

Με την πίστη, ό άνθρωπος αναγνωρίζει τό Χριστό ως Θεό του καί ώς τόν μόνο ιατρό πού είναι ικανός νά θεραπεύει. Με τή μετάνοια, στρέφεται προς Αυτόν εκφράζοντας τή θλίψη γιά τά παραπτώματα του, ώστε νά συγχωρηθούν· Τόν προσεγγίζει καί πάλι αναγνωρίζοντας ότι νοσεί, ώστε νά θεραπευτεί· εκφράζει μπροστά Του την επώδυνη συνείδηση της ανεπάρκειας του, ώστε νά Τόν ξαναπλησιάζει καί νά μήν Τόν αποστρέφεται. Ή προσευχή μοιάζει με συμπλήρωμα των δύο αυτών στάσεων ζωής: μέσω αυτής, ό άνθρωπος επικαλείται τή βοήθειά Του γιά νά τύχει της πρόνοιας πού ή κατάστασή του απαιτεί, γιά νά θεραπευτεί καί καθαριστεί, γιά ν' άνοιχτεί στή χάρη Του, γιά νά ένωθεί μαζί Του.

Κυρίως μέσω της προσευχής, ό άνθρωπος μπορεί νά στέκεται μπροστά στό Θεό ν' αναπτύσσει σχέση καί νά ενώνεται μαζί Του. Όπως γράφει ό Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς είναι ό σύνδεσμος πού ενώνει τά δημιουργήματα μέ τό δημιουργό τους. Ένας τέτοιος σύνδεσμος βεβαίως αρχίζει μέ τή συμμετοχή στά μυστήρια, ιδιαίτερα του Βαπτίσματος, του Χρίσματος καί της Θείας Ευχαριστίας πού αποκαθιστούν στον άνθρωπο τό πρώτο μεγαλείο του «κατ' εικόνα Θεού» καί τήν ανόρθωση στό καθ' ομοίωση, προσφέροντας σ' αυτόν τό πλή)ωμα της χάρης· εντούτοις ή ανόρθωση γίνεται, όπως είδαμε, δυναμικά [Σ.τ.μ.: Ενεργείται βραδέως καί τό αποτέλεσμα δέν είναι ταχύ καί άμεσο] ή σύμφωνα μέ τό Μάρκο Ερημίτη «μυστικώς». Στό χριστιανό εναπόκειται νά οίκειωθεί προσωπικά τή χάρη πού έλαβε, νά τήν αφομοιώσει, νά τήν κάνει ό ίδιος κτήμα του, ν' αυξηθεί έν αύτή καί δι'αύτής. Ή προσευχή είναι απαραίτητη για τούτο το έργο, στο όποίο διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο. Μ' αυτή, είναι δυνατόν πραγματικά να αποκατασταθεί ή προσωπική του σχέση μέ τόν παρόντα εντός αυτού Θεό μέσω της χάρης Του, νά δίνει τήν ελεύθερη συγκατάθεσή του στή σωτηριώδη μεταμόρφωση, πού Αυτός εργάζεται διά του Χριστού έν Άγίω Πνεύματι. Από τότε ό άνθρωπος επιδιώκει μέ τήν προσευχή νά πλησιάσει τό Θεό καί όχι νά Τόν εισάγει μέσα του· ή προσέγγιση αυτή είναι αναγκαία, όχι γιατί ό Θεός ήταν μακριά, αλλά γιατί ό ίδιος παραμένει μακριά άπ' Αυτόν καί ζει στό εξωτερικό Εκείνου, τού αποτελεί τόν πυρήνα του άνθρωπου καί είναι, όπως γράφει ό Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, εγγύτερα σ αυτόν απ ο,τι ή ίδια ή καρδιά του. Γιά δύο λόγους υπάρχει ή απόσταση μεταξύ άνθρώπου καί Θεού: είτε γιατί Τόν αποστρέφεται διά της αμαρτίας, είτε γιατί δέν έχει οικειοποιηθεί όλη τή χάρη πού δέχτηκε. Γράφει ό Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: «Δεόμεθα δέ της αδιάλειπτου ταύτης δεήσεως [...] ούχ ώς έφελκυσόμενοι Θεόν, πανταχού γάρ, άλλ' ώς τή προς αυτόν έπικλήσει ημάς αυτούς άνάγοντες προς Εκείνον καί επιστρέφοντες, ώς μεθέξοντες ούτω των περί Αυτόν αγαθοπρεπών δωρεών». Καί ό Άγιος Διονύσιος ό Αρεοπαγίτης λέγει τό ίδιο πράγμα χρησιμοποιώντας διαφορετικούς όρους: «Καί γάρ Αυτή [Σ.τ.μ.:Ή άγαθαρχική καί ύπεράγαθος Τριάς] μέν άπασι πάρεστιν, ού πάντα δέ Αύτή πάρεστι. Τότε δέ, όταν Αυτήν έπικαλούμεθα πανάγνοις μέν εύχαίς, [άνεπιθολώτω δέ νώ καί τή προς θείαν ένωσιν έπιτηδειότητι], τότε καί ημείς Αύτή πάρεσμεν». Ετσι λοιπόν ή προσευχή φαίνεται ώς ή αρχή της οικείωσης όλης της χάρης.

Ό Θεός χορηγεί τή χάρη Του αδιαλείπτως, άλλά δέν τήν επιβάλλει. Σεβόμενος τό γεγονός ότι Αυτός είναι ή ελευθερία του άνθρωπου, περιμένει εκείνον νά τή ζητήσει. Ή προσευχή συνιστά τόν τρόπο αίτησης τής χάρης, όπου καταφάσκεται «έν πλήρει συνειδήσει» ή ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. Μόλις ό άνθρωπος απευθυνθεί σ' Αυτόν, ό Θεός εισακούει τήν προσευχή του· ό ίδιος ό Χριστός καί οι Απόστολοι διαρκώς μας υπενθυμίζουν: «Αιτείτε καί δοθήσεται ύμιν Ι...]· πας γαρ ο αιτών λαμβάνει» (Ματθ. 1,7-8). «Πάντα όσα έάν αίτήσητε έν τή προσευχή πιστεύοντες, λήψεσθε» (Ματθ. 21,22). «Αιτείτε καί δοθήσεται ύμίν [...]. Πάς γάρ ό αιτών λαμβάνει» (Λουκ. 11,9-10). «Ό,τι άν αιτήσητε έν τώ ονόματί μου, τούτο ποιήσω» (Ίωάν. 14,14). «Ό έάν αίτώμεν λαμβάνομεν παρ' αύτού» (Α' Ιωάν. 3,22). Ό ίδιος ό Χριστός μας λέγει ότι ή χάρη, καί έπομένως τό δώρο, είναι ήδη έδώ, παρόντα ανάμεσά μας: «Πάντα όσα άν προσεύχεσθε καί αίτείσθε, πιστεύετε ότι έλάβετε, και έσται ύμίν» (Μάρκ. 11,24). Άν ό άνθρωπος δέν οίκειώνεται τήν παρούσα σ' αυτόν χάρη, τούτο συμβαίνει γιατί δέν είναι ανοιχτός σ' αυτή, καθώς δέν είναι στραμμένος μέ την προσευχή προς Αυτόν πού του τήν παρέσχε καί ό Όποίος είναι παρών έν αυτή καί δι' αυτής: «Ούκ έχετε διά τό μή αίτείσθαι υμάς», μας αποκαλύπτει ό Αδελφόθεος Άγιος Ιάκωβος (4,2).

Γιά νά εισακουστεί ή προσευχή οφείλει πάντοτε νά γίνεται όπως πρέπει· «αιτείτε καί ού λαμβάνετε, διότι κακώς αιτείσθε» μας λέγει ό Άγιος Ιάκωβος (Ίακ. 4,3).

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ