ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΙΖΗ

27 Ὀκτωβρίου 2011

Ἁγιώτατε,

Σεβασμιώτατοι,

Ἐξοχώτατοι,

Κυρίες καί κύριοι, οἱ ἐκπρόσωποι τῶν διαφόρων θρησκειῶν τοῦ κόσμου,

Κυρίες, Δεσποινίδες, Κύριοι,

Ἀγαπητοί φίλοι,

Πᾶς ἀληθής διάλογος φέρει τά σπέρματα μελλοντικῆς μεταμορφώσεως. Ἡ φύσις τῆς μεταμορφώσεως ταύτης ἀποτελεῖ μεταστροφήν, ἐπιτρέπουσαν τήν ὑπέρβασιν τῶν ἰδιαιτεροτήτων ἡμῶν προκειμένου νά θεωρήσωμεν τούς ἄλλους ὡς ὑποκείμενον σχέσεως καί οὐχί ὡς ἀντικείμενον ἀδιαφορίας.

Διότι, ἐκ τῆς ἀδιαφορίας γεννᾶται τό μῖσος.

Ἐκ τῆς ἀδιαφορίας γεννᾶται ἡ σύγκρουσις.

Ἐκ τῆς ἀδιαφορίας γεννᾶται ἡ βία.

Ἔναντι τοιούτων κακῶν, μόνον ὁ διάλογος ἀποτελεῖ βιώσιμον καί μακροχρόνιον λύσιν. Ὁ ρόλος ἡμῶν ὡς θρησκευτικῶν ὑπευθύνων εἶναι πρωτίστως νά προάγωμεν τόν διάλογον καί, διά τοῦ καθημερινοῦ ἡμῶν παραδείγματος, νά δείξωμεν ὅτι δέν ζῶμεν μόνον ὁ εἷς κατά τοῦ ἄλλου, ἤ ἀκόμη καί ὁ εἷς πλησίον τοῦ ἄλλου, ἀλλά ὁ εἷς μετά τοῦ ἄλλου ἐν πνεύματι εἰρήνης, ἀλληλεγγύης καί ἀδελφωσύνης. Ἀλλά διά νά γίνῃ τοῦτο, ὁ διάλογος ἀπαιτεῖ πλήρη ἀλλαγήν τοῦ τρόπου ζωῆς ἡμῶν ἐν τῷ κόσμῳ. Ἀκούονται πλεῖσται φωναί ἐκ μέρους ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι προβάλλουν τόν προστατευτισμόν, διότι ἡ παγκοσμιοποίησις φέρει εἰς τό πέρασμά της μίαν τάσιν σχετικισμοῦ παράγουσαν ἐξ ἀντιθέσεως ἀναδιπλώσεις κοινοτήτων καί ταυτοτήτων, αἱ ὁποῖαι ὑποκρίπτουν τήν ἔχθραν. Διό καί ἡ στράτευσις ἡμῶν δέν πρέπει μόνον νά περιορίζεται εἰς ἔργον ἔξω τῶν κοινοτήτων ἡμῶν, ἀλλά θά πρέπει νά συμπεριλαμβάνῃ καί τάς ἔνδον λογικάς. Ἑπομένως, ἡ εὐθύνη ἡμῶν εἶναι τοσοῦτον μεγαλυτέρα καί ἡ εἰς Ἀσίζην ὀργάνωσις τῆς παρούσης συναντήσεως ὑπέρ τῆς εἰρήνης ἀποβαίνει τοσοῦτον σημαντική. Δέν πρόκειται, ὡς ὡρισμένοι ὑπονοοῦν, περί διαθρησκειακοῦ διαλόγου, ἑνός οἰκουμενικοῦ διαλόγου ὑπό συγκρητιστικήν προοπτικήν. Ἀντιθέτως, τό ὑφ’ ἡμῶν προβαλλόμενον ὅραμα ἔχει ἐντελῶς ἰδιαιτέραν ἔννοιαν ἀπορρέουσαν ἐξ αὐτῆς ταύτης τῆς ἱκανότητος τῶν θρησκειῶν νά περιβάλουν τόν κοινωνικόν τομέα προκειμένου νά προωθήσουν τήν εἰρήνην. Τοῦτο ἀποτελεῖ τό πνεῦμα τῆς Ἀσίζης, αὕτη εἶναι καί ἡ ὁδός, τήν ὁποίαν ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἀκολουθεῖ τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως.

Ἀκόμη καί σήμερον, εἴκοσι πέντε ἔτη μετά τήν πρώτην ἐν Ἀσίζῃ συγκληθεῖσαν ὑπό τοῦ μακαριστοῦ Πάπα Ἰωάννου-Παύλου Β’ συνάντησιν, δέκα ἔτη μετά τά δραματικά γεγονότα τῆς 11ης Σεπτεμβρίου καί τήν ὥραν κατά τήν ὁποίαν αἱ «ἀραβικαί ἀνοίξεις» δέν ἔθεσαν τέλος εἰς τάς διακοινοτικάς ἐντάσεις, ἡ ἔναντι τῶν ζυμώσεων τοῦ κόσμου θέσις τῶν θρησκειῶν παραμένει ἀσαφής. Πράγματι, συνεχίζομεν νά φοβούμεθα τήν αὐξανομένην περιθωριοποίησιν τῶν ἐν τῇ Μέσῃ Ἀνατολῇ χριστιανικῶν κοινοτήτων. Ὀφείλομεν νά ἐναντιωθῶμεν εἰς τήν ὑπό τῶν δραστῶν τῆς βίας παραμόρφωσιν τοῦ μηνύματος καί τῶν συμβόλων τῶν θρησκειῶν. Ἡ ἐπανάκτησις τοῦ θρησκευτικοῦ στοιχείου διά τῆς θρησκείας ἀποτελεῖ ἀπαραίτητον προϋπόθεσιν διά τήν προαγωγήν τῆς ἀνθρωπίνης διαστάσεως μιᾶς μορφῆς τοῦ θείου, ἡ ὁποία θέλει νά εἶναι φιλεύσπλαχνος, δικαία καί φιλάνθρωπος.

Διά τόν λόγον τοῦτον ἀποτελεῖ χρέος τῶν θρησκευτικῶν ὑπευθύνων ἡ ἐνεργός συμμετοχή εἰς τήν διαδικασίαν ἀποκαταστάσεως τῆς εἰρήνης. Διότι ὁ μόνος τρόπος ἐναντιώσεως εἰς τήν προσπάθειαν νά καταστοῦν αἱ θρησκεῖαι ὄργανον τῶν πολεμοχαρῶν εἶναι ἡ ρητή καταδίκη τοῦ πολέμου καί τῶν συγκρούσεων, καί ἡ ὑφ’ ἡμῶν ἀνάληψις ρόλου μεσολαβητῶν εἰρήνης καί καταλλαγῆς.

Ἁγιώτατε,

Τά ὀλίγα στοιχεῖα, τά ὁποῖα φέρομεν εἰς τόν γενικόν προβληματισμόν ἐν τῷ πλαισίῳ τῆς παρούσης συναντήσεως τῆς Ἀσίζης συγκλίνουν ὑπέρ μιᾶς πλήρους συμφιλιώσεως τοῦ ἀνθρώπου μετά τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν ἑαυτόν του, ἀλλά καί τοῦ ἀνθρώπου μετά τοῦ περιβάλλοντος. Διότι, ἡ ἀνιδιοτέλεια δέν δύναται νά περιορίζεται εἰς μόνας τάς ἐντός τῆς ἀνθρωπότητος σχέσεις. Ὅστις ὁμιλεῖ περί τοῦ «εἶναι τῆς σχέσεως», ὁμιλεῖ ἐπίσης περί τοῦ ἐκτεταμένου βιώματος τῆς ἑτερότητος, ἕως καί τῆς ἰδίας τῆς φύσεως, ὡς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἡμετέρος διάλογος εἶναι ἑπομένως καταλλαγή. Ἅπαντες ἀναγνωρίζομεν ἑαυτούς εἰς τούς λόγους τῶν Μακαρισμῶν: «Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοί υἱοί τοῦ Θεοῦ κληθήσονται» (Μάρκ. 5, 9). Ἡ εὐθύνη αὕτη δέν εἶναι μόνον λεκτική, ἀλλ’ ἀναμένει ἐξ ἡμῶν νά εἴμεθα πιστοί εἰς τήν πίστιν ἡμῶν, πιστοί εἰς τήν ἐν τῷ κόσμῳ οἰκονομίαν τοῦ Θεοῦ, δίδοντες ταυτοχρόνως ἀπαντήσεις εἰς τούς προβληματισμούς τοῦ κόσμου. Ἄς ἀποβῶμεν τά σημεῖα τῆς δεσμεύσεως ταύτης. Μόνον τότε ἡ εἰρήνη, τήν ὁποίαν ἀναζητοῦμεν, ὁ θησαυρός τοῦτος, ὁ ὁποῖος ἀπεκτήθη μέ τόσον ὑψηλόν τίμημα καί ὁ ὁποῖος δυστυχῶς ἀπωλέσθη τόσον ταχέως, θά ἀκτινοβολῇ ἐν τῷ κόσμῳ.

Εὐχόμεθα τῷ Κυρίῳ καί Θεῷ ἡμῶν, ὅπως χαρίζηται τῷ κόσμῳ τήν χάριν Αὐτοῦ καί μᾶς ἐμπνέῃ νά ἀποβῶμεν προσκυνηταί τῆς ἀληθείας καί τῆς εἰρήνης.