Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (6ο ΜΕΡΟΣ)

Ο π. Γεώργιος Τσέτσης, επί σειρά ετών επιτελικό στέλεχος του Π.Σ.Ε. και μόνιμος αντιπρόσωπος (19841999) του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην έδρα του Συμβουλίου στη Γενεύη, αναφερόμενος στη φύση του Π.Σ.Ε. και στο μύθο της «υπέρεκκλησίας» και απαντώντας ταυτόχρονα στους επικριτές του Συμβουλίου, διατυπώνει ορισμένα συμπεράσματα με βάση τις διευκρινίσεις που έκανε η «Δήλωση του Τορόντο». Επισημαίνει ότι το Π.Σ.Ε. δεν είναι ένα αυτόνομό εκκλησιαστικό ίδρυμα που λειτουργεί με βάση το δικό του «Πιστεύω» ούτε ένα διοικητικό «κέντρο» με νομική εξουσία επί των μελών του. Ακόμη, προσθέτει, είναι απαράδεκτοι οι ισχυρισμοί ότι το Συμβούλιο είναι ένα παγκόσμιο πολιτικό και θρησκευτικό κίνημα, με σκοπό την υποταγή της ανθρωπότητας κάτω από μια ταγκόσμια κυβέρνηση και την ένωση όλων των θρησκειών σε μια «Πανθρησκεία». Το Π.Σ.Ε., εξηγεί ο ίδιος, είναι ένα διασκεπτικό και συμβουλευτικό σώμα που συγκροτήθηκε για να εξυπηρετεί τις εκκλησίες και όχι να τις διοικεί ή να τις ελέγχει, είναι ένα διακονικό όργανο, το οποίο χρησιμοποιούν οι εκκλησίεςμέλη του για να αναπτύσσουν οικουμενική και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, σύμφωνα με την παράδοση και τη δογματική τους διδασκαλία. Και πέρα από αυτό, όπως σημειώνει ο μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας), το Π.Σ.Ε. δεν είναι απλώς ένας «θεσμός», αλλά και ένα διαρκές «γεγονός». Γι' αυτό οι ορθόδοξοι, υποστηρίζει ο ίδιος, συμμετείχαν σε αυτό «εν επιφυλακή», μην υπερτονίζοντας την αξία των οικουμενικών σχέσεων ούτε και παραθεωρώντας την εκκλησιολογική τους σημασία. 
Στο «άρθροβάση» εκτός από την περιγραφή του Συμβουλίου ως «κοινωνίας των εκκλησιών» ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την κατανόηση του Π.Σ.Ε. είναι η έμφαση που δίνει στην «κοινή κλήση», για την εκπλήρωση της οποίας οι εκκλησίες συνεργάζονται μέσα στους κόλπους του Συμβουλίου και μέσω αυτού.
Τα στοιχεία αυτής της κοινής κλήσης περιγράφονται στις «λειτουργίες και τους σκοπούς» και περιλαμβάνονται στο τρίτο άρθρο του Καταστατικού Χάρτη του Π.Σ.Ε. Οι σκοποί καταγράφονται ως εξής: 
«To Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών διαμορφώθηκε από τις εκκλησίες για να υπηρετεί τη μία οικουμενική κίνηση. Αυτό συνεχίζει το έργο των παγκόσμιων Κινήσεων 'Πίστης και Τάξης' και 'Ζωής και Εργασίας',  καθώς και του Διεθνούς Ιεραποστολικού Συμβουλίου και του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χριστιανικής Εκπαίδευσης. 
Κύριος σκοπός της κοινωνίας των εκκλησιών που αποτελούν ο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι να καλούν οι εκκλησίεςμέλη η μια την άλλη στο στόχο της ορατής ενότητας, με μία πίστη και μια ευχαριστιακή κοινωνία, που εκφράζεται στη λατρεία και την κοινή ζωή εν Χριστώ, μέσω της μαρτυρίας και της διακονίας στον κόσμο, και να προωθούν αυτήν την ενότητα έτσι ώστε ο κόσμος να πιστεύσει.
Στα πλαίσια της αναζήτησης της κοινωνίας, στην πίστη και τη ζωή, στη μαρτυρία και τη διακονία, οι εκκλησίεςμέλη δηλώνουν τη βούληση τους μέσω του Συμβουλίου: 
να προβάλουν την εν προσευχή αναζήτηση καταλλαγής, να καλλιεργήσουν βαθύτερες σχέσεις μέσω του θεολογικού διαλόγου και να μοιρασθούν τις πνευματικές, ανθρώπινες και υλικές τους δυνατότητες, 
να διευκολύνουν την κοινή μαρτυρία παντού, και να στηρίξουν η μια την άλλη στον τομέα της ιεραποστολής και του ευαγγελισμού,
να εκφράζουν από κοινού τη στράτευση τους στη διακονία, υπηρετώντας αυτούς που βρίικονται σε ανάγκη, ανατρέποντας τους φραγμούς που χωρίζουν τους ανθρώπους, προάγοντας τη δικαιοσύνη και την ειρήνη στη συμβίωση των ανθρώπων και προστατεύοντας τη δημιουργία, έτσι ώστε να μπορούν όλοι οι άνθρωποι να βιώσουν την πληρότητα της ζωής,
να συμβάλουν στην καλλιέργεια οικουμενικής συνείδησης μέσω της εκπαίδευσης και της εμπειρίας ενός κοινοτικού βιώματος σε κάθε πολιτισμικό περιβάλλον, να στηρίξουν η μία την άλλη στις επαφές τους με τις άλλες θρησκείες 
να καλλιεργήσουν και να ενθαρρύνουν την ανανέωση και αύξηση στην πίστη, λατρεία, αποστολή και διακονία».
Η A' Γενική Συνέλευση που συνήλθε το 1948 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας συνιστά μια απαρχή και έχει χαρακτήρα ιδρυτικό. Πήραν μέρος 351 αντιπρόσωποι 147 εκκλησιών από 44 χώρες. Για να φανεί πόσο έχει αυξηθεί ο αριθμός των εκκλησιών που συμμετέχουν στο Π.Σ.Ε., με ό,τι αυτό σημαίνει για την αντιπροσωπευτικότητα και το ρόλο του στην οικουμενική κίνηση, σημειώνουμε ότι στη Θ' Γενική Συνέλευση στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας το 2006 πήραν μέρος 704 αντιπρόσωποι 348 εκκλησιών από 120 χώρες. 

Στην A' Συνέλευση του Άμστερνταμ αντιπροσώπους από την ορθόδοξη πλευρά απέστειλαν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες της Ελλάδας και της Κύπρου, καθώς και η ρουμανική επισκοπή στην Αμερική. Αυτές οι εκκλησίες φέρουν τον τίτλο των ιδρυτικών εκκλησιών. Η απόφάση των εκκλησιών αυτών να συμμετάσχουν στην ιδρυτική Συνέλευση του Π.Σ.Ε. θεωρήθηκε «καλός οιωνός» για τη μελλοντική εξέλίξη των σχέσεων των Ορθοδόξων Εκκλησιών προς την οικουμενική κίνηση. Ωστόσο το γεγονός αυτό επισκιάστηκε 3πο την αρνητική στάση έναντι του Π.Σ.Ε. των Ορθόδοξων Εκκλησιών των σοσιαλιστικών χωρών, οι οποίες στη Διάσκεψη της Μόσχας (1948) αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν στο Π.Σ.Ε. και να δηλώσουν αποχή από τη συνέλευση του Άμστερνταμ. Η Διάσκεψη της Μόσχας πρόβαλε ως λόγους της αποχής από τις εργασίες της Συνέλευσης τους εξής: α) Ο σκοπός του Π.Σ.Ε. να συστήσει μια «οικουμενική εκκλησία», δεν ήταν σύμφωνος με τις αρχές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, β) το Π.Σ.Ε. με τη δημιουργία μιας «Οικουμενικής Εκκλησίας» έτεινε να ασκήσει επιρροή πάνω σε διεθνή ζητήματα, γ) η οικουμενική κίνηση με την παρούσα μορφή της είχε χάσει κάθε ελπίδα ένωσης των Εκκλησιών και απέβλεπε περισσότερο στην πραγματοποίηση μιας ένωσης επί κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού επιπέδου, και δ) η πίστη μόνο στον Ιησού Χριστό ως Θεό και Σωτήρα δεν ήταν αρκετή. 
Πάντως οι ορθόδοξοι αντιπρόσωποι στο Άμστερνταμ είχαν την αίσθηση ότι ενεργούσαν, σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με το πνεύμα της Εγκυκλίου του 1920 και ότι συμμετείχαν στην ίδρυση του Συμβουλίου σε μια δομή που ουσιαστικά δεν διέφερε από εκείνη που είχε οραματιστεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όταν πρότεινε να δημιουργηθεί μια «κοινωνία των εκκλησιών».

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

1. Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (1ο ΜΕΡΟΣ)
2.  Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (2ο ΜΕΡΟΣ) 
3. Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (3ο ΜΕΡΟΣ) 
4. Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (4ο ΜΕΡΟΣ) 
5. Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (5ο ΜΕΡΟΣ)