Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ (2ο ΜΕΡΟΣ)

Οἱ σχετικὲς πατερικὲς μαρτυρίες γίνονται "φῶς ταῖς τρίβοις ἡμῶν", ἀπλανὴς διαχρονικὸς κανόνας, γιὰ τὴν ἑρμηνεία τῶν θεϊκῶν ἀποκαλύψεων τῆς Γραφῆς.

             Ἂς δοῦμε τὶς σημαντικότερες:

             Ὁ Θεοδώρητος Κύρου σχολιάζει:          

"Τί δήποτε τῶν δύο λελοιδορηκότων, ἐκείνη δίκας ἔτισε μόνη; Πρῶτον ἐπειδὴ μεῖζον ἦν τῆς γυναικὸς τὸ πλημμέλημα· τῷ ἄρρενι γὰρ καὶ ἡ φύσις καὶ ὁ νόμος ὑποτάττει τὸ θῆλυ. ἔπειτα εἶχε τινὰ μετρίαν συγγνώμην ὁ Ἀαρών, καὶ ὡς τῷ χρόνῳ πρεσβύτερος, καὶ ὡς ἀρχιερωσύνης ἠξιωμένος. πρὸς δὲ τούτοις, ἐπειδὴ ἀκάθαρτος ὁ λεπρὸς ἐδόκει εἶναι κατὰ τὸν νόμον, ρίζα δὲ τῶν ἱερέων καὶ κρηπὶς ἦν ὁ Ἀαρών, ἵνα μὴ εἰς ἅπαν διαβῇ τὸ γένος τὸ ὄνειδος, τὴν ἴσην οὐκ ἐπήγαγεν αὐτῷ τιμωρίαν, ἀλλὰ διὰ τῆς ἀδελφῆς ἐφόβησεν ὁμοῦ καὶ ἐπαίδευσεν." (PG. 80, 376C)

 Ἡ μαρτυρία αὐτὴ ἀναδεικνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ τὴν θεολογικὴ βάση τῆς σχέσεως τῶν δύο φύλων στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ τὴν συνδέει μὲ τρόπο πολὺ οὐσιαστικὸ μὲ τὴν ἱερωσύνη. Ἡ ἱερωσύνη εἶναι χάρισμα τοῦ Θεοῦ ποὺ δίδεται ἀποκλειστικὰ στὸ ἀνδρικὸ φύλο, στὸ ὁποῖο ὑποτάσσεται τὸ γυναικεῖο, τόσο κατὰ τὴν φύση ὅσο καὶ κατὰ τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ ("πρὸς τὸν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτός σου κυριεύση", Γεν, γ', 16), ὅπως λέγει καὶ ὁ Θεοδώρητος.

Ἡ ἱερωσύνη δὲν ὑπάρχει οὔτε κἄν ὡς προοπτικὴ μέσα στὶς δυνατότητες τοῦ γυναικείου φύλου. Αὐτὸ πιστοποιεῖται ἀπὸ τὴν θέση τοῦ Θεοδωρήτου ποὺ ἐξηγεῖ ὅτι ἡ Μαριὰμ τιμωρήθηκε μόνη, γιὰ νὰ μὴ περάσουν οἱ συνέπειες, (τὸ "ὄνειδος" κατὰ τὸν Θεοδώρητο), τοῦ ἀτοπήματος τῶν δύο ἀδελφῶν, μέσῳ τοῦ Ἀαρών, ποὺ εἶναι "ρίζα" καὶ "κρηπὶς" τῶν ἱερέων, σὲ ὅλο τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, καὶ κατὰ συνέπεια καὶ στοὺς μελλοντικοὺς ἱερεῖς.

Εἶναι προφανὲς ὅτι ἡ Μαριὰμ τιμωρήθηκε ὡς ξένη πρὸς τὴν ἱερωσύνη, διότι, ἂς μὴ ξεχνᾶμε, τὴν ἱερωσύνη (μὲ τὴν παλαιοδιαθηκηκὴ ἔννοια) τοῦ Μωϋσέως ζήλεψε προσπαθῶντας νὰ οἰκειοποιηθεῖ κάτι τὸ ἀνοίκειο πρὸς τὴν γυναικεία φύση της.

 Ἂς δοῦμε καὶ ἄλλη μία σημαντικὴ πατερικὴ μαρτυρία ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἐφραὶμ τὸν Σύρο:

"Πάλιν δὲ καὶ Μαριάμ, ἡ προφήτις τοῦ Θεοῦ, ἵνα βραχὺν τινα λόγον τῷ Μωσεῖ ὀνειδίσῃ περὶ ἱερωσύνης, τοιοῦτον αὐτῇ μῶμον ὥρισεν ὁ Ὕψιστος, ἵνα ὅλη λεπρῶσα ἑπτὰ ἡμέρας ἐκβληθῇ ἔξω παρεμβολῆς". (Λόγος περὶ ἱερωσύνης", § 78.)

Πιστοποιεῖται ἐδῶ ὅτι τὸ θέμα τοῦ "ὀνειδισμοῦ" τῶν δύο ἀδελφῶν πρὸς τὸν Μωϋσή ἦταν ἡ ἱερωσύνη του, ἡ εἰδικὴ θέση του, δηλαδή, ὡς μεσίτου καὶ ὁδηγοῦ τοῦ λαοῦ. Ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Πατρὸς εἶναι "περὶ ἱερωσύνης" καὶ στὸ παράδειγμά του μὲ τὴν Μαριάμ, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἱεροκατηγορίας ὡς ἁμαρτίας, διαφαίνεται καὶ τὸ ἀνοίκειον τῆς γυναικείας φύσεως πρὸς τὴν ἱερωσύνη. Ἡ Μαριὰμ ἀποκαλεῖται καὶ ἀναγνωρίζεται ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἐφραὶμ ὡς "προφήτις τοῦ Θεοῦ" καὶ τοποθετεῖται ἔτσι στὴν πραγματική της θέση καὶ ἀξία χωρὶς κὰν ὑπόνοια ὑποτιμητικῆς ὡς πρὸς τὸ φύλο τῆς ἀντιμετωπίσεως. Κανένα ἐλαφρυντικὸ δὲν τῆς ἀναγνωρίζεται, ὅμως, ὡς πρὸς τῆς ἱεροκατηγορία, ἀντιθέτως μὲ τὸν ἀδερφὸ της Ἀαρών, ποὺ τυγχάνει Ἀρχιερεὺς καὶ ἐξαιτίας αὐτῆς ἀκριβῶς τῆς ἰδιότητάς του παρακάμπτονται οἱ συνέπειες τοῦ ἀτοπήματός τους πρὸς τὸ πρόσωπό του.

Στὴν συνέχεια παραθέτουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης "Περὶ τοῦ βίου Μωυσέως τοῦ νομοθέτου ἢ περὶ τῆς κατ' ἀρετὴν τελειότητος" (Κεφ.1, § 61-62)

"Καὶ ἐπειδὴ πάντα κατὰ τὴν θείαν ὑφήγησιν διὰ τῆς ὑλικῆς δημιουργίας κατεσκευάσατο, τὴν σκηνήν, τὰ προπύλαια, τὰ ἐντὸς πάντα, θυμιατήριον, θυσια-στήριον, λυχνίαν, παραπετάσματα, καταπετάσματα, τὸ τῶν ἀδύτων ἐντὸς ἰλαστήριον, τὸν τῆς ἱερωσύνης κόσμον, τὸ μύρον, τὰς διαφόρους ἱερουργίας, τὰ καθάρσια, τὰ χαριστήρια, τὰ τῶν κακῶν ἀποτρόπαια, τὰ ἐπὶ τοῖς πλημμεληθεῖσιν ἰλεωτήρια, πάντα κατὰ τὸν δέοντα τρόπον ἐν αὐτοῖς διατάξας, ἐκίνησεν ἐν τοῖς ἐπιτηδείοις τὸν φθόνον καθ' ἑαυτοῦ, τὸ συγγενὲς τὴ φύσει τῶν ἀνθρώπων ἀρρώστημα, ὡς καὶ τὸν Ἀαρῶν ταῖς τιμαῖς τῆς ἱερωσύνης τιμώμενον καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ Μαριάμ, ζηλοτυπίᾳ τινὶ γυναικω-δεστέρα πρὸς τὴν γενομένην αὐτῷ θεόθεν τιμὴν ὑποκινηθεῖσαν, φθέγξασθαί τι τοιοῦτον, ἐφ' ὧ παρεκινήθη τὸ Θεῖον εἰς τὴν τοῦ πλημμελήματος κόλασιν. Ἔνθα δὴ καὶ πλέον τί θαυμάζειν ἄξιον τῆς ἀνεξικακίας τὸν Μωυσέα, ὅτι τοῦ Θεοῦ τὴν ἄλογον βασκανίαν τοῦ γυναίου κολάζοντος, ἰσχυροτέραν τὴν φύσιν τῆς ὀργῆς ποιησάμενος, τὸν Θεὸν ὑπὲρ τῆς ἀδελφῆς ἰλεώσατο".

 Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐπιβεβαιώνει καὶ συμπληρώνει τὶς ἀνωτέρω μαρτυρίες χαρακτηρίζοντας τὸ ἀτόπημα τῆς Μαριὰμ "ζηλοτυπία γυναικωδεστέρα" πρὸς τὴν ἰδιαίτερη τιμὴ ποὺ ἔγινε στὸν Μωυσή ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ ζηλοτυπία τῆς Μαριάμ, δηλαδή, συνδέεται ἀπὸ τὸν ἅγιο Γρηγόριο μὲ τὴν γυναικεία φύση της καὶ αὐτὸς ἀκριβῶς ὁ συσχετισμὸς εὐθύνεται κατὰ τὸν ἅγιο γιὰ τὴν "κόλασιν" τοῦ πλημμελήματός της ἀπὸ τὸν Θεό.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ (1ο ΜΕΡΟΣ)