Πῶς ἔγιναν δεκτοί οἱ μετανοοῦντες καί ἀναθεματίζοντες τήν εἰκονομαχικήν αἵρεση αἱρετικοί Εἰκονομάχοι ἐπίσκοποι στήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον; (1ο ΜΕΡΟΣ)

Πῶς ἔγιναν δεκτοί οἱ αἱρετικοί Εἰκονομάχοι στήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον, μέ βάση τά πρακτικά τῶν συνεδριάσεων καί τήν διδασκαλία τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς καί τῶν προηγουμένων Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἀλλά καί τίς θέσεις τῶν μεγάλων Πατέρων, Ἀθανασίου καί Βασιλείου, Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ταρασίου καί Ἀδριανοῦ πάπα Ρώμης;

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν συζητήσεων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅπως θά ἀποδειχθεῖ καί στή συνέχεια μέσα ἀπό τά ἐπίσημα κείμενα τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς, δια-πιστώθηκε ὁμοφώνως, ὅτι ἡ ἀποκοπὴ τῶν αἱρετικῶν ἐθεωρεῖτο ὡς ἐκ τῶν προτέρων, καθότι ἡ αἵρεσις χωρίζει ἀπό τόν Θεόν κάθε ἄνθρωπον!

Εἶναι διαφορετικό τό ζήτημα, ἄν θά δεχθεῖ τελικά ἡ Σύνοδος ἐκείνους πού εἰλικρινά μετανοοῦν, ἀναθεματίζοντας τήν αἴρεση, ὁμολογῶντας τήν ὀρθόδοξη πίστη καί συντάσσοντας λίβελλο ὁμολογίας τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀναθεματισμοῦ τῆς αἱρέσεως, πού καταθέτουν ἐνώπιον τῆς Συνόδου.

Σύμφωνα μέ τόν 8ο Κανόνα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί οἱ μετα-νοοῦντες αἱρετικοί ἐπίσκοποι θά ἔπρεπε κανονικά νά χειροτονηθοῦν πάλι!

Ὅπως σημειώνεται, ὅμως, στά πρακτικά, χρειάζεται νά ἐφαρμοστεῖ μεγάλη οἰκονομία ("... οἰκονομίας ἕνεκα μή ἀκριβολογεῖσθαι σφόδρα περί τούς μεταγιγνώσκονταςû οἰκονομίας γάρ, ὡς ἔφην, δεῖται τό πρᾶγμα πολλῆς", Κυρίλλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας, Μαξίμῳ διακόνῳ Ἀντιοχείας ὑπομνηστικόν, Πρακτικά, τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Τόμος Γ΄, ἔκδ. Καλύβης Τιμίου Προδρόμου, Ἱερᾶς Σκήτης ἁγίας Ἄννης, Ἅγιον Ὄρος, 1986, σελ. 735, "235".), ἰδιαίτερα σέ αὐτή τήν τόσο κρίσιμη γιά τήν Ἐκκλησία καί τό κράτος περίοδο, λόγῳ τῶν ἐπιπολλαζόντων Εἰκονομάχων. Κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο γιά αὐτό τόν λόγο δέν ἀναχειροτονήθηκαν οἱ αἱρετικοί Εἰκονομάχοι!

Αὐτό δέν σημαίνει, ὅμως, ὅτι ἀναγνωρίζει ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος τήν ἱερωσύνη τῶν Εἰκονομάχων, ὅσον αὐτοί βρίσκονται χωρισμένοι ἀπό τήν Ἐκκλησία καί στόν χῶρο τῆς αἱρέσεως! Κάθε ἄλλο!

Στήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον ἐξετάστηκε ἐπιμελέστατα, (α΄καί β΄πρά-ξεις), ὁ τρόπος τῆς ἀποδοχῆς τῶν μετανοούντων καί ἀναθεματιζόντων τήν εἰκονομαχικήν αἵρεση Εἰκονομάχων ἐπι-σκόπων, οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἀποκομμένοι ἀπό τήν καθολική Ἐκκλησία καί ζητοῦσαν νά ἑνωθοῦν μέ Αὐτήνû καί αὐτό μάλιστα πρίν καταδικαστεῖ ἡ Εἰκονομαχία ἀπό ἄλλην Οἰκουμενικήν Σύνοδον.

Ὅλοι οἱ μετανοοῦντες αἱρετικοί Εἰκονομάχοι ἔγιναν τελικά δεκτοί μέ λίβελλο, μέ τόν ὁποῖον ἀποκήρυσσαν τήν αἵρεση καί ὁμολογοῦσαν τήν ἀλήθεια, καί στή συνέχεια, μέ εἰδική ἀπόφαση τῆς Συνόδου:

     " Ἰωάννης ὁ εὐλαβέστατος μοναχὸς καὶ πρεσβύτερος καὶ τοποτηρητής τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου Ἀντιοχείας εἶπε:

     Διαθρυλλεῖται πανάγιε πάτερ παρὰ πολλῶν, πῶς δεῖ τοὺς ἀπὸ αἱρέσεων προσερχομένους δέχεσθαι· καὶ παρα-καλοῦμεν τὴν ἁγίαν καὶ ἱερὰν σύνοδον ὅπως ἔλθωσιν αἱ βίβλοι τῶν ἁγίων πατέρων καὶ θεωρῶμεν καὶ ἀνακρίνωμεν, κἄκεῖθεν λάβωμεν  τὴν ἀκριβῆ ἀσφάλειαν, ὅπως χρή δέχεσθαι αὐτοὺς. Ἀποροῦμεν γὰρ ἡμεῖς.» (Πρακτικά, σελ. 731 (232).)

  

Ἡ Σύνοδος τότε ἄκουσε πολλές πατερικές καί συνοδικές μαρτυρίες, γιὰ τὸ πῶς καί ἄν οἱ αἱρετικοὶ γίνονταν ἀποδεκτοὶ ἀπό Ὀρθόδοξες Συνόδους στὸ παρελθόν, χωρὶς ὅμως νὰ διακρίνουν μεταξὺ ἐκείνων ποὺ εἶχαν καταδικαστεῖ ἤδη ἀπὸ Σύνοδο καὶ τῶν μή καταδικασθέντων, ἀπο-δεικύοντας ὅτι οἱ Πατέρες δὲν ἔκαναν τέτοια διάκριση. Πρᾶγμα τό ὁποῖο ἐξηγοῦμε λεπτομερῶς κατωτέρω:

"Ταράσιος ὁ ἁγιώτατος πατριάρχης εἶπε

κατά τήν αἴτησιν τῶν θεοφιλεστάτων ἀνδρῶν καί τοποτηρητῶν, καί τῶν ὁσιο-τάτων ἐπισκόπων, δεῖ τάς βίβλους προσκομισθῆναι."

Ὁ αὐτός Κωνσταντῖνος ὁ θεο-φιλέστατος διάκονος καί νοτάριος τοῦ εὐαγοῦς πατριαρχείου ἀνέγνω:

Τῶν ἁγίων ἀποστόλων κανών πεντηκοστός τρίτος.

Εἴ τις πρεσβύτερος τόν ἐπιστρέφοντα ἀπό ἁμαρτίας οὐ προσδέχεται, ἀλλ' ἀποβάλλεται, καθαιρείσθω, ὅτι λυπεῖ τόν Χριστόν τόν εἰπόντα, ὅτι χαρά γίνεται ἐν οὐρανῷ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι.

Σάββας ὁ εὐλαβέστατος μοναχός καί οἱ σύν αὐτῷ εἶπον. τοῦτο εὔδηλον, καί παρά πᾶσιν ἀποδεδειγμένον, ὅτι ἕκαστον τῶν μετανοούντων ἡ ἐκκλησία προσ-δέχεται."

Ὁ Ἅγιος Ταράσιος τότε ζήτησε νά διαβαστεῖ καί ἄλλος σχετικος κανόνας τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Διαβάστηκε ὁ ὄγδοος κανόνας τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας, σχετικός μέ τήν ἀποδοχήν τῶν αἱρετικῶν Καθαρῶν. Αὐτούς, ὅταν πρσῆλθαν στήν Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, ἡ ἁγία Πρώτη Οἰκουμενική ἀποφάσισε ὅτι ἔπρεπε νά χειροτονηθοῦν:

 "ἔδοξε τῇ ἀγίᾳ μεγάλῃ συνόδῳ, ὥστε χειροτονουμένους, οὕτω μένειν ἐν τῷ κλήρῳ."

Ἀφοῦ ὁμολογήσουν ἐγγράφως ὅτι θά ἀκολουθήσουν σέ ὅλα  τά δόγματα τῆς Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, καί ἀφοῦ χειροτονηθοῦν (ὁ ὅρος εἶναι τῆς α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού δέν ὁμιλεῖ περί χειροθεσίας!) ὅλοι, ὅπου βρίσκονται, στίς κωμοπόλεις ἤ στίς πόλεις θά εἶναι στό ἑξῆς κληρικοί:

 "ἔσονται ἐν τῷ αὐτῷ σχήματι". (Διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν ἐδίδετο τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἰς τούς πιστεύοντας. Ἡ συνήθεια δέ τῆς χειροθεσίας εἰς τήν νέαν χάριν ἐπικράτησε ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη. Ὁ Μέγας Βασίλειος, σημειώνει ὅτι οἰκονομικῶς δέχθηκε ἡ Σύνοδος τούς Ναυατιανούς, (Ναυατιανοί λέγονται οἱ Καθαροί), στόν α΄ Κανόνα του. Βλ. καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ζ΄ Κανόνος τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς, ὅπου ὁ λθ΄ Κανόνας τῆς ἐν Ἰλλυβίᾳ Συνόδου διά χειροθεσίας, λέγει, νά γίνονται δεκτοί οἱ αἱρετικοί).

Τότε ὁ εὐλαβέστατος ἐπίσκοπος Κατάνης τῆς ἐκκλησίας τῆς Σικελίας Θεόδωρος εἶπε, ὅτι ὁ κανόνας αὐτός δέν ἔχει νά κάνει τίποτε μέ τήν εἰκονομαχικήν αἵρεσιν:

"πρός τήν αἵρεσιν ταύτην οὐδέν ἔχει ὁ ἀναγνωσθείς κανών".

Ὁ ἅγιος Ταράσιος, ὅμως, ἀπάντησε ὅτι τά ἴδια ἰσχύουν γιά κάθε αἵρεση:      "ἀλλά καί περί πάσης αἱρέσεώς ἐστιν".

Τά ἴδια μέ τόν ἐπίσκοπο Κατάνης εἶπε καί ὁ διάκονος Ἐπιφάνιος τῆς ἐκκλησίας τῆς Κατάνης καί ἀντιπρόσωπος τοῦ ἀρχιεπισκόπου Θωμᾶ, ὑποστηρίζοντας ὅτι ὁ κανόνας αὐτός εἰπώθηκε, (τάχα μόνον), γιά τούς αἱρετικούς Καθαρούς.

Ρώτησε τότε τήν Σύνοδον ὁ ἅγιος Ταράσιος, πῶς πρέπει νά γίνει ἡ εἰσδοχή τῶν ἀπό τῆς εἰκονομαχικῆς αἱρέσεως προσερχομένων:

"τήν ἀναφυεῖσαν αἵρεσιν πῶς ὀφείλομεν δέξασθαι;"

Ἡ Σύνοδος συμφώνησε μέ τόν Ἰωάννην, τόν θεοφιλέστατον τοποτηρητήν τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου τῆς ἀνατολῆς, πού εἶπε ὅτι ἡ αἵρεση χωρίζει κάθε ἄνθρωπο ἀπό τήν ἐκκλησία, ἐπιβεβαιώνοντας ὅτι αὐτό εἶναι εὔδηλο (ξεκάθαρο):

"Ἰωάννης ὁ θεοφιλέστατος τοποτηρητής τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου τῆς ἀνατολῆς εἶπε:

     «Ἡ αἵρεσις χωρίζει ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας πάντα ἄνθρωπον.»

     ῾Η Ἁγία Σύνοδος εἶπεν:

     «Τοῦτο εὔδηλόν ἐστιν.»

     Οἱ μοναχοί εἶπαν ὅτι, γιά νά γίνουν δεκτοί οἱ Εἰκονομάχοι, πρέπει νά χειρο-θετηθοῦν:

"χειροθετουμένους εἶπεν ὁ (8ος ἐν Νικαίᾳ) κανών δεχθῆναι".

Ἐπιφύλαξη ἐξέφρασε ὁ ἅγιος Ταρά-σιος, δίχως νά ἀποκλείει, βέβαια, τήν χειροθεσίαν χάριν εὐλογίας λέγοντας:

"μήπως ἐπ' εὐλογίας ἐνταῦθα τήν χειροθεσίαν λέγει, καί οὐχί ἐπί χειροτονίας".

Ὡστόσο δέν ἀφίνεται καμμία ἀμφιβολία ὅτι θά ἔπρεπε κανονικά νά γίνει ἡ χειροθεσία τῶν αἱρετικῶν, ὅταν πιό κάτω διαβάζονται οἱ Ἐπιστολές καί τοῦ Μεγάλου Βασιλείου:

"περί τῆς προρρηθείσης ὑποθέσεως, εἰ δεκτοί εἰσιν εἰς τήν ἱερωσύνην οἱ ἐκ τῆς αἱρέσεως ἐπιστρέφοντες"

 κατά τήν πρός Ἀμφιλόχιον κανονικήν πρώτην ἐπιστολήν τοῦ παμμεγίστου ἱεράρχου.

     Κατά τήν ἐπιστολήν τοῦ Οὐρανο-φάντορος δέν εἶναι δεκτοί οἱ αἱρετικοί Ἐγκρατίτες, διότι παραχάραξαν τό βάπτισμα, καί ὅποιος βαπτίστηκε ἀπό αὐτούς, προσερχόμενος στήν Ἐκκλησία νά βαπτίζεται.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ