ΑΝΤΙΠΑΠΑΣ (ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΟΥ)

ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΑΤΗΣΤΕ

ΕΔΩ
Στους εν Χριστώ αδελφούς μου απανταχού γης την ευλαβική προσκύνηση και τον εκ ψυχής ασπασμό

Εκείνος ο περίφημος και περιώνυμος Μάρκος ο Εφέσου ο Ευγενικός, παρουσιάζεται σήμερα από μένα, με την επιγραφή «Αντίπαπας», η «αδιάψευστος μονομάχος». Ο ορθόδοξος φιλαναγνώστης, πρέπει να έχει την υπομονή να διαβάσει τον παρόντα λόγο και τότε ν’ αποφασίσει αν ταιριάζει η όχι σ’ αυτόν μία τέτοια προσωνυμία. Η ονοματοθεσία δεν είναι βέβαια ιδιότητα του κάθε τυχόντα, αλλά μιλούν τα γεγονότα ωστε κι οι πλέον απαίδευτοι σ’ αυτά να βρίσκονται ικανότατοι και να τα κατανοούν.

Έτσι ο Θεάνθρωπος ονομάστηκε Ιησούς από τον λόγο του αγγέλου, ακόμη και πριν από τη σύλληψη, αλλά ονομάστηκε ύστερα κι Εμμανουήλ από τους ανθρώπους, παρακινούμενοι σ’ αυτό απ’ αυτά τα πράγματα και τόσο ορθά και κατάλληλα, ώστε και πριν πολλούς αιώνες ο προφήτης Ησαΐας προείπε μία τέτοια ονομασία.

Αυτό υποστηρίζω κι εγώ για τον δικό μας Αντίπαπα η μονομάχο, γιατί τα γεγονότα του αποδίδουν δίκαια αυτόν τον τίτλο. Ποια είναι αυτά; Ελάτε και θα σάς τα διηγηθώ. Και θα τα διηγηθώ όλα, όχι ανάλογα με το πλήθος τους, ούτε ακριβώς ανάλογα με την αξία τους. Γιατί σε μένα και το ένα είναι αδύνατο και το άλλο.

Εγώ (όπως θ’ ακούσεις και μέσα στο λόγο μου όπου το ομολογώ), δεν κινήθηκα προς αυτό από καμιά έπαρση και αυθάδεια, αλλά στ’ αλήθεια απ’ έναν υπέρμετρο ζήλο για να παρουσιάσω την αγιότητα του Μάρκου του Ευγενικού σ’ όλον τον κόσμο, για δύο λόγους: πρώτα για την ωφέλεια του πιστού απλού λαού και δεύτερο για την καταισχύνη των εχθρών του, των μιαρότατων παπιστών (*).

Η ωφέλεια συνίσταται στο να μάθει ο απλός λαός εκείνα που προηγουμένως δεν ήξερε γι’ αυτόν τον άγιο κι έτσι να τον τιμά όπως οφείλει και να τον δοξάζει σαν αληθινό δούλο του Θεού και να τον μιμείται ο καθένας, κι όταν υπάρξει αιτία κι ανάγκη για την πίστη, να του γίνεται έτοιμος προστάτης και βοηθός στις ανάγκες της παρούσας ζωής. Κι είναι μεγάλη κι αθεράπευτη ντροπή για τους αχρείους παπιστές, να κηρύσσεται άγιος, και δοξασμένος από το Θεό, ο υπέρτατος εχθρός τους, ο άσπονδος πολέμιός τους και τι άλλο περισσότερο να πούμε παρά ο Αντίπαπας, «Μάρκος ο Αντίπαπας Άγιος». Και ποια άλλη ντροπή υπάρχει, μεγαλύτερη απ’ αυτή; Ποια άλλη σαΐτα πιο φαρμακερή απ’ αυτή; Ο «Αντίπαπας Άγιος». Και δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι κάθε ορθόδοξος είναι Αντίπαπας κι όμως αυτός δεν είναι απλά Αντίπαπας, αλλά ο κατεξοχήν Αντίπαπας. «Μάρκος ο Αντίπαπας Άγιος».

Αυτόν τον μικρό κι ευτελή κόπο μου, τον διάβασαν κι άλλοι κι εκτός απ’ αυτούς, τον ανέγνωσε κι ο θεοφιλέστατος κι ελλογιμότατος άγιος Καμπανίας, κύριος Θεόφιλος και ο θεοφιλέστατος κι ελλογιμότατος άγιος Σερβίων, κύριος Ιγνάτιος και μαζί μ’ αυτούς κι ο μακαρίτης οικονόμος της Κοζάνης, άνδρες κι οι τρεις ικανοί να εκφέρουν γνώμη για το αν το ανάγνωσμα είναι η δεν είναι άξιο να ’ρθει στο φως. Κι επειδή συμφωνώντας κι οι τρεις τους κι έκαναν όχι μέτριους επαίνους, απ’ αυτήν την παραίνεση αυτών πήρα κι εγώ το θάρρος να το διαλαλήσω προς όλους τους ομογενείς μου, τυπώνοντάς το. Γι’ αυτό κι αναζητώντας κάποιον ζηλωτή χορηγό και πρόθυμο ν’ αναλάβει τα τυπογραφικά έξοδα, εκεί που έψαξα αρχικά δεν ευδόκησε ο Θεός. Βρέθηκε όμως ανέλπιστα σε μένα τέτοιος χορηγός ζηλωτής και πρόθυμος με μεγάλη χαρά, ο οσιότατος και μουσικότατος ανάμεσα στους ιεροδιακόνους, κύριος Νικηφόρος Ιωάννου ο Ραγεζής, από τη νήσο Σίκινο. Αυτός θέλησε αυτοπροαίρετα ν’ αναλάβει αυτή την κοινωφελή δαπάνη. Παρ’ όλες τις σκοτούρες και τις ταλαιπωρίες του επαγγέλματός του που είναι διπλό. Η θαυμάσια μουσική και η άριστη μεθοδικότατη παιδαγωγία του, τις οποίες αυτός εξασκεί καλύτερα απ’ όλους και την ωφέλεια αυτών των δύο εργασιών του τις δέχτηκε ήδη πολλά χρόνια και δέχεται ακόμα η μεγαλούπολη Θεσσαλονίκη, μ’ όλον τον έπαινο και την ευχαρίστηση.

Λοιπόν, αν κάποιοι από τους Ορθόδοξους λάβουν κάποια ωφέλεια από την ανάγνωση του βιβλίου, ας αποδώσουν:

Πρώτα την οφειλόμενη δόξα στο Θεό, τον αίτιο και δότη κάθε καλού.

Δεύτερον, ας ευγνωμονούν και τον χορηγό που αφειδώς κατέβαλε τη δαπάνη για την κοινή ωφέλεια.

Και τρίτον, ας εύχεται προς τον Κύριο και για μας τους ταπεινούς, και να μας κρίνει ήπια, αν δεν κατορθώσαμε να γράψουμε άξια για μία τέτοια και τόσο μεγάλη υπόθεση κι ακόμα για όσα λάθη απ’ άγνοια κι άλλα ακούσια σφάλματα συναντήσει στον λόγο.

Επειδή μέχρι σήμερα, κανείς άλλος δεν έκανε σ’ αυτόν τον μεγάλο ήρωα το δίκαιο υπόμνημα, εγώ ο ανάξιος τόλμησα να παρουσιάσω στο κοινό, αυτόν το μικρό και ταπεινό μου κόπο, για την ωφέλεια των απλών ανθρώπων κι όχι μόνο για τους λόγιους και τους ειδήμονες. Διάβασε λοιπόν σε παρακαλώ το βιβλίο με υπομονή ως το τέλος και θα βεβαιωθείς υπεραρκετά και για τα δύο, συγχωρώντας εμάς με καλή διάθεση, είτε για τις ελλείψεις, είτε για τις απαραίτητες παρεμβολές. Επειδή θέλησα μέσω αυτού του ιερού βίου, να δώσω περιληπτικά και στους απλούς ανθρώπους μία ιδέα των τότε γεγονότων, η οποία είναι απλά χρήσιμη σ’ όλους όσους δεν τα γνωρίζουν. Ενώ στους Ορθόδοξους που κατοικούν στους τόπους των παπολατρών και συζούν με τους Φράγκους, είναι σχεδόν κι αναγκαία, για να μην εξαπατούνται από τους απατεώνες που κηρύττουν ως αγία σύνοδο το ληστρικό και τυραννικό κι αντίχριστο εκείνο συνέδριο της Φλωρεντίας.

Αυτός είναι ο σκοπός για τον οποίο τόλμησα τα υπεράνω των δυνάμεών μου και γι’ αυτό δεχτείτε πρόθυμα και μετά χαράς τον δικό μας Αντίπαπα και μονομάχο και διαβάζοντας αυτόν επιμελώς και ωφελούμενοι απ’ αυτόν τα εύλογα, να εύχεστε και υπέρ της δικής μου αναξιότητας.

Της δικής σας αγάπης εν Χριστώ αδελφός και ταπεινός δούλος

10 Αυγούστου 1785

Αθανάσιος ιερομόναχος ο Πάριος