Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΣ
Η Ορθοδοξία δέχεται την Παρθένο Μαριάμ ως αληθινή Θεοτόκο, από την οποία σαρκώθηκε αμεταβλήτως ο ίδιος ο Θεός Λόγος. Γι΄ αυτό και ο Ιω. ο Δαμασκηνός σημειώνει
«Κηρύσσομε μάλιστα ότι είναι η αγία Παρθένος στην κυριολεξία και πραγματικά Θεοτόκος· όπως δηλαδή αυτός που γεννήθηκε από Αυτήν είναι πραγματικά Θεός, είναι πραγματική Θεοτόκος Αυτή, που γέννησε από τα σπλάχνα Της με ανθρώπινη σάρκα τον αληθινό Θεό· διότι γνωρίζουμε ότι έχει γεννηθεί Θεός από τα σπλάχνα Της, όχι διότι τάχα η θεία φύση του Λόγου προήλθε από Αυτήν, αλλά διότι ο ίδιος ο Θεός Λόγος, που γεννήθηκε από τον πατέρα προαιωνίως και έξω από τον χρόνο, και που υπάρχει μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα, χωρίς αρχή και αιωνίως, κατοίκησε μέσα στα σπλάχνα Της τις έσχατες ημέρες για τη σωτηρία μας, και σαρκώθηκε από Αυτήν, χωρίς να μεταβληθεί, και γεννήθηκε» (PG. 32, 9965, PG. 86, 1908A).
Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος χαρακτηρίζει ως άθεο εκείνον, που δεν παραδέχεται την Κόρη της Ναζαρέτ ως πραγματική Θεοτόκο, αλλά, αντίθετα υποστηρίζει ότι η Παρθένος λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο ως σωλήνας, απλή δίοδος δηλαδή, στο Μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού. Επί πλέον, υπογραμμίζοντας ο ίδιος ιερός πατέρας τις καταστρεπτικές παρερμηνείες και κακοδοξίες, που απορρέουν από την παραπάνω αρνητική θέση για την Θεοτόκο, γράφει
«Όποιος δεν θεωρεί Θεοτόκο την αγία Μαρία είναι άσχετος με την θεότητα. Ομοίως άθεος είναι όποιος λέει ότι ο Χριστός πέρασε από την Παρθένο ως από σωλήνα και δεν διαμορφώθηκε μέσα σ΄ Αυτήν, συγχρόνως ως Θεός και άνθρωπος (ως Θεός επειδή δεν μεσολάβησε άνδρας, ως άνθρωπος διότι συνεμορφώθηκε προς το νόμο της κυήσεως). Αξιοκατάκριτος όποιος λέει ότι διαπλάστηκε πρώτα ως άνθρωπος και έπειτα φόρεσε τη θεότητα· αυτό δεν είναι γέννηση Θεού, αλλά αποφυγή γεννἠσεως. Όποιος εισάγει δύο υιούς, ένα από τον Θεό Πατέρα και ένα δεύτερο από τη μητέρα και όχι ένα από αυτόν, θα εκπέσει αναποφεύκτως και από την υιοθεσία, που είναι υπεσχημένη σε όσους θα πιστεύουν ορθά. Είναι δηλαδή δύο φύσεις, Θεός και άνθρωπος, αφού είναι και ψυχή και σώμα· δεν είναι όμως δύο Υιοί, ούτε δύο θεοί. Ούτε έχομε εδώ δυο ανθρώπους, αν και έτσι χαρακτήρισε ο Παύλος το εσωτερικό και το εξωτερικό του ανθρώπου….» (Ε.Π.Ε. 7, 178-180).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΛΕΞΗ ''ΚΥΡΙΟΣ''
Ο Καθηγητής Π.Ν. Τρεμπέλας σχολιάζει τον τίτλο ‘’Κύριος’’ για το βρέφος Ιησού, που η Ελισάβετ για πρώτη φορά χρησιμοποίησε και παρατηρεί ότι μόνο εμπνεομένη από το Πνεύμα το Άγιο μπορούσε να ομιλεί κατ΄ αυτό τον τρόπο η μητέρα του Προδρόμου. Σημειώνει σχετικά
«Η Ελισάβετ φαίνεται να υπήρξεν η πρώτη, η οποία μεταχειρίσθη τον τίτλον τούτον περι του Ιησού, όστις έπειτα απέβη τόσος κοινός μεταξύ των χριστιανών. Ονομασία τοιαύτη αποδοθείσα υπο της Ελισάβετ εις αγέννητον και κυοφορούμενον εισέτι έμβρυον, μόνον εξ΄ εμπνεύσεως του Αγίου Πνεύματος, δι΄ ου αύτη ήτο ήδη εμπεμπλησμένη, ηδύνατο να αναβή εις τα χείλη της». (Υπόμνημα εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον).
Έτσι εξηγείται η έκπληξη-απορία της Ελισάβετ, την οποία εκδηλώνει για την τόσο μεγάλη τιμή που της έγινε λέγοντας «Και για ποια αρετή ή αξία μου έγινε σε μένα η τιμή αυτή, να έλθει προς επίσκεψή μου η μητέρα του Κυρίου μου»; (Λουκ. Α΄ 43). Αισθάνεται και πιστεύει ότι είναι τελείως αναξία για να την επισκεφθεί η Μητέρα του Κυρίου Της! Και ποιος ήταν ο Κύριός Της; Μα βεβαίως ο ίδιος ο Θεός!! Είναι ηλίου φαεινότερον! Το ίδιο εξάλλου, θα διακηρύξει αργότερα και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος γι΄ Αυτόν τον Κύριο.
Και εξακολουθεί η αγία Ελισάβετ «Ναι, είσαι η μητέρα του Κυρίου μου διότι, ιδού, μόλις ήλθε στα αυτιά μου η φωνή του χαιρετισμού Σου σκίρτησε μέσα στην κοιλία μου το βρέφος με ασυγκράτητη χαρά» (Λουκ. Α΄ 45).
Και στη συνέχεια η Ελισάβετ μακαρίζει την Παρθένο Μαρία για την θαυμαστή πίστη της «Και μακαρία η πιστεύσασα ότι έσται τελείωσις τοίς λελαλημένοις αυτή παρά Κυρίου» (Λουκ. Α΄ 45).
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΣ
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας λέγει τα εξής «και όπως κατά την σύλληψή Του φύλαξε παρθένο αυτήν που τον συνέλαβε, έτσι και κατά την γέννηση Του φύλαξε την παρθενία Της άθικτη, με το να διέλθει μόνο δια μέσου αυτής και με το να τη διαφυλάξει κλειστή. Η μεν σύλληψη έγινε με το άκουσμα, η γέννηση όμως με τη συνηθισμένη έξοδο αυτών, που γεννώνται… Διότι μπορούσε και δια μέσου της ‘’πύλης’’ να διέλθει και να μη παραβλέψει τις σφραγίδες της» (Ε.Π.Ε. 1, 484)
Και ο Μογγίλας προσπαθώντας να ερμηνεύσει το υπερφυσικό του γεγονότος γράφει ότι εφ΄ όσον το θαύμα της θείας κυήσεως έγινε με την συνεργασία του Αγίου Πνεύματος, όλα είναι δυνατά «Του Χριστού η ενανθρώπησις έγινε με την συνεργεία του Αγίου Πνεύματος. Ώστε, καθώς η Παρθένος προ της συλλήψεως ήτο παρθένος, ούτω εις την σύλληψιν και ύστερα από την σύλληψιν έμεινε Παρθένος και εις αυτόν τον τόκον· διατί απ΄ αυτήν εγεννήθηκε, φυλάξας αλώβητον της Παρθενίας Της την σφραγίδα. Ώστε και ύστερα από την γέννησιν εις αιώνας ατελειώτους είναι Παρθένος» (Ιω. Καρμίρη ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ ΙΙ σελ. 613-614).
Ο Μ. Βασίλειος χαρακτηρίζει ως ‘’τεραστικόν’’ το θαύμα της αειπαρθενίας «Σ΄ αυτήν, λοιπόν, την Μητέραν και Παρθένον συνέβη το πλέον παράδοξον και τεραστικόν.. Η αυτή Παρθένος και Μήτηρ και εν τω αγιασμώ της Παρθενίας μένουσα, και την της τεκνογονίας ευλογίαν κληρονομούσα. Τοιούτου Υιού, λέγω πάλιν, τοιαύτη έπρεπε να είναι η Μήτηρ· Υιού, όπου εγεννήθη άνθρωπος και δεν έπαυσε να είναι Παρθένος» (Θεομητορικαί εορταί σελ.48-49).
Και πάλιν αναφέρει «Και αφού έγινε μητέρα, όμως παραμένει ακόμη Παρθένος» ( Η ΠΑΝΑΓΙΑ σελ. 103).
Ο φιλοσοφικότερος όλων, ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, υπογραμμίζει την καινοτομία της φύσεως με την συνύπαρξη της Παρθενίας και της μητρότητος στο πρόσωπο της Θεοτόκου
«Ώ, ποιο θαύμα. Η Παρθένος γίνεται μητέρα και παραμένει Παρθένος. Βλέπεις την καινοτομία της φύσεως. Στις άλλες γυναίκες όσο μια είναι παρθένος, δεν είναι μητέρα, όταν όμως γίνει μητέρα, δεν έχει πλέον τα γνωρίσματα της Παρθενίας. Εδώ όμως και τα δύο ονόματα συνυπάρχουν (και η μητρότητα και η Παρθενία). Η ίδια είναι και μητέρα και Παρθένος, και ούτε η Παρθενία εμπόδισε την γέννηση, ούτε κατέλυσε την παρθενία» (Ε.Π.Ε. 10, 338).
Για την αειπαρθενία της Θεοτόκου ομιλεί και ο Ικονίου Αμφιλόχιος «Ως προς την παρθενική Της φύση καθόλου δεν ανοίχθηκαν οι παρθενικές Της πύλες, και αυτό με την θέληση του Χριστού, ο οποίος κυοφορήθηκε πλήρως μέσα Της, σύμφωνα με το λόγο, που είχε λεχθεί περί αυτού ‘’Αύτη (η Παναγία) είναι η πύλη του Κυρίου και εισέλθει και θα εξέλθει (ο Κύριος) και θα παραμείνει κλειστή (η Παρθένος)’. (P.G. 39, 248-249).
Ο ιερός Δαμασκηνός στον Α΄ λόγο του στο Γενέσιο εξυμνεί την Παρθένο λέγοντας «Πύλη του Θεού Παρθενική για πάντα» (Ελλ. Πατρολογία ΚΕΠΕ Τόμος 96,676).
.
ΠΛΑΝΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΩΝ
Οι Διαμαρτυρόμενοι, αποβλέποντες στο να παραπλανήσουν τους απλούς και απληροφόρητους Χριστιανούς, αναφέρουν εκείνο το οποίο γράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος «καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν» (Ματθ. Α΄ 25). Ο ιερός Χρυσόστομος σχολιάζει και διευκρινίζει το ‘’ἕως οὗ’’ του παραπάνω χωρίου με τον εξής τρόπο «Το ‘’ ἕως’’ (του κειμένου) το έθεσε στο σημείο αυτό, όχι για να σου δημιουργηθεί η υπόνοια ότι μετά την γέννηση του Ιησού ήλθε σε συζυγική σχέση μαζί Της, αλλά για να πληροφορηθείς ότι πρό της γεννήσεως η Παρθένος ήταν καθ΄ ολοκληρία ανέπαφος. Τότε διατί, λέει, έθεσε το ‘’μέχρις ότου’’ (ἕως οὗ); Διότι υπάρχει συνήθεια να γίνεται αυτό πολλές φορές στη Γραφή και να μη χρησιμοποιείται η λέξη αυτή για καθορισμένο χρονικό διάστημα. Πραγματικά και για την κιβωτό του Νώε λέει ‘’Και ο κόρακας δεν επανήλθε έως ότου (ἕως οὗ) ξηράνθηκε η γή (Γεν. Η΄ 7). Και όμως, είναι βέβαιο ότι ούτε και μετά την αποξήρανση της γής επανήλθε ο κόρακας. Αλλά και όταν ομιλεί για τον Θεό, λέει ‘’από του αιώνος μέχρι του αιώνος (καὶ ἕως τοῦ) σύ υπάρχεις (Ψαλμ. ΞΗ΄ 2), χωρίς να θέτει χρονικά όρια της υπάρξεως του Θεού· όταν ευαγγελίζεται τα αγαθά, λέγει η Γραφή· ‘’θα ανατείλει κατά τις ημέρες του η δικαιοσύνη και θα επικρατήσει μεγάλη ειρήνη, μέχρις ότου (ἕως οὗ) θα καταστραφεί η σελήνη’’ (Ψαλμ. ΟΑ΄ 7)· σ΄ αυτό το σημείο η Αγία Γραφή δεν καθορίζει το τέλος του ωραίου αυτού στοιχείου, δηλαδή της σελήνης… Ο Ιωσήφ, ύστερα από αυτά, δικαία δεν θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε συζυγική σχέση με Εκείνη, η Οποία έγινε μητέρα κατ΄ αυτόν τον τρόπο, και αξιώθηκε να γεννήσει κατά τρόπο θαυμαστό και να αποκτήσει παραδόξως τέκνο» (P.G. 57,58).
Αλλά δια να ολοκληρώσω την αποσαφήνιση κι άλλων παρερμηνευθέντων σχετικών αγιογραφικών χωρίων λέμε ότι υπάρχει στο Κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο η πληροφορία ότι ο Ιησούς είχε και άλλους αδελφούς «Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός; οὐχὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ Ἰάκωβος καὶ Ἰωσῆς καὶ Σίμων καὶ Ἰούδας»; (Ματθ. ΙΓ΄ 55)· αλλά αυτοί ήσαν τέκνα του Ιωσήφ από την προγενέστερη γυναίκα του. Άλλωστε, με το ‘’ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκεν’’ ο Ευαγγελιστής θέλει να τονίσει ότι ο Χριστός δεν προέρχεται από άνδρα, αλλά ‘’εκ Πνεύματος Αγίου’’. Όπως και ο αρχαιοτάτος Εκκλησιαστικός συγγραφέας Ειρηναίος (το 150 μ.Χ.) αναφέρει «όπως ο πρώτος Αδάμ δεν είχε πατέρα, αλλ΄ εκ του Θεού γεννήθηκε και από την γή, έτσι και ο δεύτερος Αδάμ, εξ΄ Αγίου Πνεύματος και Μαρίας της Παρθένου».
Εξ΄ άλλου όπως διαπιστώνομε στην Αγία Γραφή, το ‘’ἕως οὗ’’ δεν φανερώνει καθορισμένο χρονικό διάστημα. Όταν ο Κύριος μας βεβαιώνει ΄΄ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος’’ (Ματθ. ΚΗ΄ 20), μήπως δεν θα είναι και κατόπιν μαζί μας; Ασφαλώς, ναι. Αλλά θέλει να τονίσει ότι πάντοτε θα μας οδηγεί με το προστατευτικό Του χέρι σε κάθε βήμα της επιγείου ζωής μας.
Ωσαύτως στους ψαλμούς λέγεται «Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου» (Ψαλμ. ΡΘ΄1). Και γεννάται το ερώτημα. Κατόπιν δεν θα είναι «ὑποπόδιον» οι εχθροί Του; Βεβαίως, ναι.
Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ κάνει λόγο για το μυστήριο της αειπαρθενίας της Θεοτόκου. Και είναι πολύ παραστατική η συμβολική εικόνα που στήνει στα μάτια της ψυχής μας. Παρομοιάζει σ΄ αυτή τη Θεοτόκο ως πύλη που παραμένει πάντοτε σφραγισμένη και κλεισμένη, γιατί μόνο ο Άρχοντας-Θεός θα ενθρονιστεί σ΄ αυτή. Και η ερμηνεία της προφητείας
«ΚΑΙ ἐπέστρεψέ με κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῶν ἁγίων τῆς ἐξωτέρας τῆς βλεπούσης κατὰ ἀνατολάς, καὶ αὕτη ἦν κεκλεισμένη. 2 καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καὶ οὐδεὶς μὴ διέλθῃ δι' αὐτῆς, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ᾿Ισραὴλ εἰσελεύσεται δι' αὐτῆς, καὶ ἔσται κεκλεισμένη· 3 διότι ὁ ἡγούμενος, οὗτος καθήσεται ἐν αὐτῇ τοῦ φαγεῖν ἄρτον ἐναντίον Κυρίου. κατὰ τὴν ὁδὸν αἰλὰμ τῆς πύλης εἰσελεύσεται καὶ κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ ἐξελεύσεται» (ΜΔ΄ 1-3).
Επίσης αναφέρω το φλεγόμενο και μη καιόμενο βάτο (Εξοδ. Γ΄ 1-4), το παράδοξο εκείνο θέαμα που αντίκρισε ο θεόπτης Μωυσής στο όρος Χωρήβ. Ο βάτος αυτός της Π. Διαθήκης προεικόνιζε την Παναγία. Διότι η Αειπάρθενος, ως άλλη ‘’βάτος ακατάφλεκτος’’, έφερε μέσα της το ‘’καταναλίσκον πύρ’’ της θεότητος, τον ίδιο το Θεό, που είναι φωτιά που κατακαίει τα πάντα. Έφερε, δηλαδή, εντός Της τον σαρκωθέντα Υιό του Θεού, χωρίς να κατακαεί ή να υποστεί φθορά η Παρθενία Της!
Και ο Θεοδώρητος στην προτύπωση αυτή της Παναγίας –ως αφλέκτου βάτου—τη δύναμη και τη φιλανθρωπία του Θεού εντοπίζει και γράφει «Τη δύναμη κηρύττει του Θεού και τη φιλανθρωπία, διότι αν και ήταν (η Παναγία) σαν τα φρύγανα, δεν Την κατέτρωγε η φωτιά, νομίζω δέ και άλλα με αυτό φανερώνονται… Και καθώς ο Μονογενής αφού ενανθρώπησε και αφού κατοίκησε σε παρθενική κοιλία θα φυλάξει την παρθενία άθικτη» (P.G. 80, 2297).
Στους ύμνους του Ακαθίστου ακούμε ότι η προεικόνιση της Παναγίας ως αφλέκτου βάτου συνδέεται με αυτήν των τριών Παίδων, αφού ψάλλουμε «Μωσής κατενόησεν εν βάτω το μέγα Μυστήριον του τόκου σου. Παίδες προεικόνισαν τούτο εμφανέστατα, μέσον πυρός ιστάμενοι και μή φλεγόμενοι ακήρατε, αγία Παρθένε· όθεν σε υμνούμεν εις πάντας τους αιώνας».
Τα ‘’Άγια των Αγίων’’, που αποτελούσαν μέρος της Σκηνής του Μαρτυρίου, ήταν και αυτά προεικόνιση της Θεοτόκου. Διότι και η Παναγία αναδείχθηκε ‘’μείζων’’ και από τα ‘’Άγια των Αγίων’’. Στα ‘’Άγια των Αγίων’’ εισερχόταν μόνο ο Αρχιερέας, και αυτός ‘’άπαξ του ενιαυτού’’ (Εβρ. Β΄ 7). Και στην Παρθένο Μαρία εισήλθε μόνο ο μέγας Αρχιερέας και Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός και Αυτός για μία και μοναδική φορά.
Η Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, σε αντίθεση με τους οποιουσδήποτε αιρετικούς και κακοδόξους, πρεσβεύει και πιστεύει ότι η Παρθένος Μαρία ήταν και έμεινε Παρθένος. Η Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος με τον ένατο κανόνα Της διατυπώνει τον όρο ‘’αειπάρθενος’’ ‘’σαρκωθέντος εκ της αγίας ενδόξου Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας’’. Γι΄ αυτό και οι Προφήτες και οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι διδάσκαλοι και οι υμνωδοί Την ονόμασαν ‘’χρυσούν της παρθενίας σκεύος’’, ‘’το αμόλυντον της Παρθενίας κειμήλιον’’, ‘’Αρχηγόν της Παρθενίας’’.
ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Οι πατέρες χρησιμοποίησαν πληροφορίες εκ των αποκρύφων, πληροφορίες όμως τις οποίες θεώρησαν ως ΥΓΙΕΙΣ!!! π.χ. όπως η εορτή που λέγεται ‘’ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ’’ που θεσπίστηκε τον ΣΤ΄ αιώνα, και στηρίζεται στο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου. Ο Ν. Καβάσιλας χωρίς να συναντά την παραμικρή δυσκολία στο ότι το γεγονός των Εισοδίων δεν αναφέρεται ούτε από τα Ευαγγέλια, ούτε από τους πρώτους πατέρες, δεν τον εμποδίζει στο να αναφέρει τα επιχειρήματά του (PG. 96, 676), όπως και αρκετοί ακόμη πατέρες!
Αλλά και η ίδια η Εκκλησία συνοδικά αποφάνθη να εορτάζονται ‘’ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ’’ στις 21 Νοεμβρίου: «μνήμη της εν τω Ναώ Εισόδου της Θεομήτορος».
Σχετικά με το «τάξιμο της Παρθενίας» έχω να προσθέσω ότι σύμφωνα με την παράδοση η Θεοτόκος παρέμεινε πλησίον των γονέων Της μέχρι τριών ετών. Όταν συνεπλήρωσε το τρίτο έτος, οι γονείς Της την οδήγησαν στο ναό των Ιεροσολύμων. Εκπληρωνόταν έτσι μια παλιά υπόσχεση, την οποία είχαν δώσει οι γονείς Της, όταν δηλαδή θα γεννιώταν, να Την αφιερώσουν στον Θεό. Και αυτό, για να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη τους στο έλεος του Θεού, που κατόπιν προσευχών προσπέρασαν το εμπόδιο της ατεκνίας και αξιώθησαν της υψίστης χαράς να Την αποκτήσουν. Το ίδιο αναφέρεται και εις το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου. Επίσης από το ίδιο αντλούμε την είδηση σχετικά με την εργασία του Ιωακείμ και την ασθένεια της Άννας. Η αξιοποίησις του Πρωτευαγγελίου του Ιακώβου και της εκκλησιαστικής συνειδήσεως, που περιέχουν κατ΄ εξοχήν υλικόν δια την Μαρίαν, ήτο αδύνατον να γίνη αποδεκτή ως κάτι το ουσιώδες, εάν δεν υπήρχεν η βεβαιότης ότι το υλικόν αυτό προέρχεται πρωτίστως από την γνησίαν εκκλησιαστικήν παράδοσιν. Επίσης μια πλειάδα εορτών, γνωστών σε μας σήμερα με τον όρο ‘Θεομητορικές’, τόσο υμνολογικά, όσο και εικονογραφικά στηρίχτηκαν κατά βάση στο Πρωτ.Ιακ., αντλώντας ακόμη και τους πανηγυρικούς τους λόγους από αυτό. H ανάπτυξη βέβαια του Θεομητορικού κύκλου δεν έγινε ακαριαία αλλά σταδιακά με αποκορύφωμα την εορτή των Εισοδίων.
Επίσης ο Νικόλαος Καβάσιλας ενασχολούμενος με την εύλογη απορία της Παρθένου «Πῶς ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;» (Λουκ. 1,34 ) γράφει «Πως θα γίνει αυτό;… διότι είναι νόμος της φύσεως να μη μπορούν να κυοφορήσουν όσες, όπως εγω, έχουν διαλέξει τη ζωή της Παρθενίας» (Η ΘΕΟΜΗΤΩΡ εκδ. ΤΗΝΟΣ 1968).
Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
«πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτούς»
ΟΛΕΣ ΜΑ ΟΛΕΣ οι εκδόσεις της Καινής Διαθήκης (αναφέρω μερικές) όπως της Αποστολικής Διακονίας, Π. Τρεμπέλα, Ι. Κολιτσάρα, ερμηνεύουν την φράση του εν λόγω χωρίου ως «χωρίς να συνοικήσουν ως σύζυγοι» ή «προτού να συγκατοικήσουν ως σύζυγοι» και όχι όπως λανθασμένα ερμηνεύουν οι Προτεστάντες λέγοντας «πριν συνευρεθούν σεξουαλικά»!!! Η μνηστεία της Θεοτόκου σε ηλικία μόλις 15 ετών με έναν γέροντα, όπως ήταν ο Ιωσήφ, έγινε εκ Θεού, για να καλυφθεί νομικώς η γέννηση του Χριστού και γιά να μη θανατώσουν με λιθοβολισμό οι Εβραίοι την Παναγία, επειδή θα είχε παιδί χωρίς γάμο, σύμφωνα με τις τότε αντιλήψεις.
Οι Προτεστάντες χρησιμοποιούν την Καινή Διαθήκη της ‘’Βιβλικής Εταιρείας’’. Η Βιβλική Εταιρεία το αποδίδει το εν λόγω χωρίο ως «πριν να συνευρεθούν» (σεξουαλικά)!!! Δια τούτο τον λόγο ό Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ό ΣΤ' κατά την περίοδο 1835-1840 έδρασε εναντίον όλων των έτεροδόξων καί της Βιβλικής Εταιρείας. Το 1836 κυκλοφόρησε μια πολυσέλιδη συνοδική εγκύκλιο κατά των Διαμαρτυρομένων ιεραποστόλων πού δρούσαν στην Ανατολή καί της Βιβλικής Εταιρείας, χρησιμοποιώντας γλώσσα πολύ σκληρή καί αυστηρή. Καταδίκασε κάθε μετάφραση της Αγίας Γραφής (καί κυρίως τη μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης από το εβραϊκό αρχέτυπο). Καταδίκασε ακόμη καί τίς μεταφράσεις της Αγίας Γραφής στην τουρκική, σερβική, βουλγαρική και αραβική γλώσσα... (Ί. Καρμίρη, Τα δογματικά καί συμβολικά μνημεία της Όρθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, σ. 871-892). Περισσότερα στοιχεία εδώ http://entoytwnika.blogspot.com/2011/01/blog-post_30.html και εδω http://entoytwnika.blogspot.com/2011/01/1836.html .
Η ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ
Οι Προτεστάντες ισχυρίζονται ότι η Μαριάμ « Καμία συγκατάθεση δεν έδωσε, ούτε και της ζητήθηκε εξάλλου». Η Παναγία μας δεν έδωσε αμέσως την συγκατάθεσή της. Μάλιστα εταράχθη και μόνο εις το άκουσμα των λόγων του αρχαγγέλου (στον χαιρετισμό) «ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος» (Λουκ. Α΄29). Αυτή, όταν είδε τον άγγελο, ταράχθηκε πολύ από το λόγο που Της είπε και αναρωτήθηκε για τη σημασία και για το σκοπό που είχε ο χαιρετισμός αυτός.
Η Κόρη της Ναζαρέτ καλούνταν να αναλάβει ένα ρόλο ανεπανάληπτο. Όμως, τα όσα είπε ο αρχάγγελος προς τη Θεοτόκο, δεν πρέπει να εκληφθούν ως πίεση προς Αυτήν. Και αυτό διότι ο Θεός δεν εξαναγκάζει κανένα. Κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να δεχθεί ή να απορρίψει το σχέδιο του Θεού, που τον αφορά, προκειμένου να αποδεχθεί την κλήση για τα μεγάλα και υψηλά ή να την αρνηθεί. και βεβαίως η Παναγία μας δεν θα εξαιρούνταν του κανόνα αυτού. ΄Ηταν ελεύθερη να ανταποκριθεί στην πρόσκληση ή να την απορρίψει. Από την πρόθυμη αποδοχή Της εξαρτιόταν η πραγματοποίηση του λυτρωτικού έργου του Θεού για το ανθρώπινο γένος. Επομένως ο σκοπός της αποστολής του αρχαγγέλου υπήρξε αυτός ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΞΑΣΚΗΣΕΙ ΚΑΜΙΑ ΠΙΕΣΗ, ΝΑ ΛΑΒΕΙ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΗΣ. Γι΄ αυτό και ο καθηγητής Π.Ν.Τρεμπέλας σχολιάζει σχετικά «Η Μαρία καλείται ήδη εις την μέγιστην κλήσιν εξ΄ όσων ποτέ απηυθύνθησαν εις θνητόν πλάσμα. Χωρίς να το περιμένη ή να το ονειρευθή ποτέ, καλείται να παραδώση εαυτήν, όπως καταστή το όργανον της υψίστης και καταπληκτικής βουλής του Θεού. Και εκζητείται ήδη παρ΄ αυτής ελευθέρως και εν επιγνώσει να ταυτίση το θέλημά Της προς το θείον θέλημα και να θέση εαυτήν εις την υπηρεσίαν των σχεδίων του Θεού….» (‘’Υπόμνημα εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον’’ εκ. ‘’ΣΩΤΗΡΟΣ’’ 1983 σελ. 59). Και πότε εδόθη η συγκατάθεσίς Της; «ΙΔΟΥ Η ΔΟΥΛΗ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΝΟΙΤΟ ΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΡΗΜΑ ΣΟΥ» (Λουκ. Α΄ 38)!
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης αναφερόμενος στην υποδειγματική αποδοχή της κλήσεως της Παρθένου σημειώνει τα ακόλουθα «Ως δούλη είμαι όλη έτοιμη να δεχθώ το δεσποτικό νεύμα. Είμαι πρόθυμη να παραδοθώ χωρίς αντίσταση στα χέρια του κεραμέως, όπως ο πηλός. Άς κάνει ο Κύριος εξουσιαστικά σε Μένα ό, τι θέλει. Σύμφωνα με το θέλημα Του ας θαυματουργήσει την παράδοξη γέννηση, που είναι ο καρπός της πολλής Του φιλανθρωπίας» (Η ΠΑΝΑΓΙΑ σελ. 56). και το θαύμα των θαυμάτων είναι πια γεγονός! Με την ολόψυχη υποταγή Της Παρθένου στο θείο θέλημα, το Άγιο Πνεύμα Την επισκίασε!
Είναι άξια πολλής προσοχής τα όσα σχετικά σημειώνει ο Νικόλαος Καβάσιλας. «Όση ώρα η Παρθένος ζητούσε να μάθει τον τρόπο, με τον οποίο θα γινόταν η κύηση, ο Θεός δεν κατερχόταν· τη στιγμή όμως που πείσθηκε και αποδέχθηκε την πρόσκληση, ολόκληρο το έργο ευθύς πραγματοποιήθηκε. Ο Θεός πήρε πάνω Του σαν ένδυμα τον άνθρωπο και έγινε μητέρα του Ακτίστου η Παρθένος» (ένθ. ανωτ.). «Έτσι, μόλις η Παρθένος έδωσε την απάντησή Της στο Θεό δέχεται αμέσως απ΄ Αυτόν το Πνεύμα που δημιουργεί εκείνη την ομόθεη σάρκα… (‘’Θεομήτωρ’’ σελ. 158-160).
Η ΛΕΞΗ «ΠΡΩΤΟΤΟΚΟΣ»
Σχετικά με την ερμηνεία της λέξεως «πρωτότοκος» γνωρίζουμε ότι στήν ἁγία Γραφή πρωτότοκος κυρίως ὀνομάζεται ὄχι ὁ μεγαλύτερος μεταξύ τῶν ἀδελφῶν, ἀλλά αὐτός πού πρῶτος διανοίγει τήν μήτρα, εἴτε γεννηθοῦν καί ἄλλοι ἀδελφοί εἴτε δέν γεννηθοῦν. Ὅταν χρειάζεται νά ἀντιδιασταλεῖ ὁ μεγαλύτερος ἀδελφός ἀπό τούς μικρότερους, ὀνομάζεται «μείζων» ἤ « πρεσβύτερος». Σαφῶς ἡ Γραφή μᾶς δίδει τήν ἐξήγηση τοῦ ὅρου «πρωτότοκος» λέγοντας· «Ἁγίασόν μοι πᾶν πρωτότοκον πρωτογενές διανοῖγον πᾶσαν μήτραν ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ ἀπό ἀνθρώπου ἕως κτήνους» (Ἔξ 13,2· πρβλ. 34,19). Καί ἀλλοῦ δύο ἀγελάδες ὀνομάζονται «πρωτοτοκοῦσαι», ἄν καί θυσιάζονται χωρίς νά προλάβουν νά γεννήσουν γιά δεύτερη φορά (Α΄ Βα 6,10.14). Ἀπό τά χωρία αὐτά ὁ Μ. Βασίλειος συμπεραίνει ὅτι «οὐ πάντως ὁ πρωτότοκος πρός τούς ἐπιγιγνομένους ἔχει τήν σύγκρισιν, ἀλλ' ὁ πρῶτος διανοίγων μήτραν πρωτότοκος ὀνομάζεται». Ὀνομάζεται δηλαδή ἕνας πρωτότοκος, ὄχι ἐπειδή ἔχει ἐξάπαντος μικροτέρους ἀδελφούς, ἀλλ' ἐπειδή πρῶτος διανοίγει τήν μήτρα τῆς μητέρας του. Καί ἀλλοῦ πάλι λέγει ὁ Θεός· «Ἰδού ἐγώ εἴληφα τούς Λευΐτας ἐκ μέσου τῶν υἱῶν Ἰσραήλ ἀντί παντός πρωτοτόκου διανοίγοντος μήτραν παρά τῶν υἱῶν Ἰσραήλ» (Ἀρ 3,12).
Ἀπό τά προηγούμενα χωρία συνάγεται, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί ὅτι ἡ λέξη «πρωτότοκος» στήν Γραφή εἶναι ὅρος ὁ ὁποῖος ἀρχικά χαρακτήριζε τά πρωτότοκα τῶν ἀνθρώπων καί τῶν κτηνῶν, τά ὁποῖα ἀνῆκαν στόν Θεό, καί κατόπιν σήμαινε καί κάθε διαλεγμένο καί ἀφιερωμένο σ' αὐτόν, ἀνεξάρτητα ἀπό γενεαλογική σειρά ἤ ὕπαρξη ἄλλων ἀδελφῶν. Διότι ἡ φυλή τοῦ Λευΐ, γιά τήν ὁποία μιλᾶ τό τελευταῖο χωρίο, οὔτε ἀπό τόν πρωτότοκο υἱό τοῦ Ἰακώβ καταγόταν, διότι πρωτότοκος ἦταν ὁ Ρουβήν, οὔτε ἦταν αὐτή πού ἐξαρχῆς ἔλαβε τά πνευματικά πρωτοτόκια, διότι αὐτά τά ἔλαβε ἡ φυλή τοῦ Ἰούδα.
Μ' αὐτό τό πνεῦμα μιλᾶ ὁ Θεός καί γιά τήν φυλή τοῦ Ἐφραίμ διά τοῦ προφήτου Ἰερεμίου· «Ἐγενόμην τῷ Ἰσραήλ εἰς πατέρα, καί Ἐφραίμ πρωτότοκός μού ἐστι» (Ἰε 38,9).
Ὁμοίως καί γιά τόν Δαβίδ· «Κἀγώ πρωτότοκον θήσομαι αὐτόν, ὑψηλόν παρά τοῖς βασιλεῦσι τῆς γῆς» (Ψα 88,28). Ὁ Δαβίδ κατά σάρκα δέν ἦταν πρωτότοκος γιός τοῦ πατέρα του. Ἀλλά ὁ Θεός τόν διάλεξε καί τόν κατέστησε πρωτότοκο. Γι' αὐτό ἄλλωστε δέν λέγει «εἶναι πρωτότοκος» ἀλλά «πρωτότοκον θήσομαι αὐτόν», θά τόν κάνω πρωτότοκο.
Μ' αὐτήν τήν ἔννοια καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὀνομάζει τόν λαό τῆς Ἐκκλησίας «Ἐκκλησίαν πρωτοτόκων» (Ἑβ 12,23), δηλαδή ἐκλεκτῶν.
Ὁ ἴδιος τέλος ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος λόγῳ τῆς κατά σάρκα γεννήσεώς του καλεῖται πρωτότοκος γιός τῆς Παρθένου, ὀνομάζεται καί ὡς Θεός πρωτότοκος τοῦ Πατρός του. Διότι λέγει πάλι ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή· «Ὅταν δέ πάλιν εἰσαγάγῃ (ὁ Πατήρ) τόν πρωτότοκον εἰς τήν οἰκουμένην, λέγει· Καί προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ» (Ἑβ 1,6). Τί συμβαίνει λοιπόν; Ὅτι ὁ Χριστός εἶναι μονογενής υἱός τῆς Μαρίας δύναται ὁ κακόπιστος νά ἀμφιβάλλει. Ποιός ὅμως μπορεῖ νά ἀμφιβάλλει ὅτι εἶναι μονογενής υἱός τοῦ Θεοῦ Πατρός; Κανείς. Καί ὅμως στό ἀνωτέρω χωρίο καλεῖται πρωτότοκος τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ὁ Χριστός λέγεται πρωτότοκος. Ὁ ὅρος ἑπομένως «πρωτότοκος» δέν σημαίνει κατ' ἀνάγκην ὅτι ὑπάρχουν καί δευτερότοκοι. Ἀλλά σημαίνει τόν πρῶτο πού διανοίγει μήτρα, καί λαμβάνοντας ὑψηλότερο νόημα στήν Καινή Διαθήκη ὁ ὅρος, σημαίνει τόν ἐκλεκτό καί κυρίαρχο στήν κληρονομία τοῦ Θεοῦ, τόν κατ' ἐξοχήν ἀγαπητό, καί τόν μονογενῆ.
Η λέξη "πρωτότοκος" στην Αγία Γραφή λαμβάνει ποικιλία ερμηνειών και δηλώνει είτε τον πρώτο γεννηθέντα μεταξύ αδελφών όπως στο Γεν. 35,23, είτε τον μονογενή όπως στο Εβρ. 1,6 (αφού ο Θεός δεν έχει υστερότοκα παιδιά), είτε τον εκλεκτό όπως στο Εβρ. 12,6. Παρομοίως, στο Σοφ. Σολ. 7,1, ο Αδάμ καλείται πρωτόπλαστος, χωρίς να υπάρχει δευτερόπλαστος, αφού είναι ο μόνος που πλάστηκε. Σημαντικότερο όλων είναι ότι "άπασα η παράδοσις ερμηνεύει τον «πρωτότοκον» όχι ως πρώτον μεταξύ πολλών, αλλ' ως τον μόνον, τον Μονογενή". Αξίζει να θυμίσω και πάλι το γεγονός ότι πουθενά η Καινή Διαθήκη αναφέρεται σε παιδιά της Μαρίας, ώστε να δεχθούμε ότι ο Ιησούς ήταν πρωτότοκος μεταξύ πολλών παιδιών της.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου