Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΡΟΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ

Ἱερώτατοι Ἅγιοι Ἀδελφοί,

Θεοφιλέστατε Ἐψηφισμένε Μητροπολῖτα Αὐστρίας

κύριε Ἀρσένιε,

Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε Kurt Koch μετὰ τῆς συνοδείας ὑμῶν,

Ἐντιμότατε κ. Γενικὲ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἐν εὐσήμῳ ἡμέρᾳ, ἐν ἡμέρᾳ ἑορτῆς, καθ' ἥν ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τιμᾷ τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, τοῦ ἱδρυτοῦ αὐτῆς, ἔχομεν τὴν χαρὰν νὰ τελῶμεν τὴν εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονίαν τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Αὐστρίας καὶ ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ καὶ συλλειτουργοῦ κυρίου Ἀρσενίου, ὅστις διαδέχεται τὸν πρὸς Κύριον ἐκδημήσαντα μακαριστὸν κυρὸν Μιχαήλ, ὑπάρξαντα ἐκλεκτὸν Ἱεράρχην τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου.

Ὡς ὁ μέγας Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ Ἀνδρέας ἔρριψε τὰ δίκτυα καί, ἄρας τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, ἠκολούθησε τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ ὁ σήμερον χειροτονούμενος Μητροπολίτης ὑπήκουσεν εἰς τὴν κλῆσιν τοῦ Κυρίου διὰ νὰ διακονήσῃ, ἐκ νεότητος αὐτοῦ, τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν, ὑπὲρ τῆς ὁποίας καὶ ἐγκατέλιπε τὴν ἰδιαιτέραν πατρίδα αὐτοῦ, τὴν μεγαλόνησον Κρήτην, ἀποδημήσας εἰς χώρας μακρυνάς, ἔνθα ἔταξεν αὐτὸν ἡ βουλὴ τοῦ Κυρίου, ἵνα σαγηνεύσῃ ἀντὶ ἰχθύων ἀνθρώπους καὶ πορίσῃ καὶ οὗτος τῷ σταυρῷ αὐτοῦ «τὴν ἀκήρατον βασιλείαν, ἣν ὁ πάντας Ἑλκύσας σταυρῷ κληροδοτήσει ἡμῖν».

Ἡ ἄχρι τοῦδε θεοφιλὴς διακονία σου, Θεοφιλέστατε, ὡς Πρωτοσυγκέλλου ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Γαλλίας παρὰ τῷ ἀγαπητῷ ἀδελφῷ καὶ συλλειτουργῷ ἡμῶν κυρίῳ Ἐμμανουήλ, ἀλλὰ καὶ παλαιότερον ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Γερμανίας, σὲ ἐπλούτισε μὲ τὴν ἀπαιτουμένην ποιμαντικὴν πεῖραν ἐν τῇ Διασπορᾷ. Αἱ σπουδαί σου ὡσαύτως σὲ ἐφωδίασαν μὲ τὰ ἀπαραίτητα ἐφόδια διὰ τὴν διακονίαν σου εἰς τὸν χῶρον αὐτόν. Καλεῖσαι δὲ τώρα νὰ ἀποδώσῃς εἰς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν ἑκατονταπλάσιον τὸ παρατιθέμενον σήμερον εἰς τὰς χεῖρας σου τάλαντον, ὥστε νὰ λάβῃς αὔριον τὸν μισθὸν παρὰ τοῦ δικαίου Μισθαποδότου Κυρίου.

Διακόνησον, λοιπόν, μετὰ φόβου Θεοῦ, μὲ τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ὑψηλῆς σου ἀποστολῆς, τηρῶν σεαυτὸν καθαρὸν ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ, μολύνοντος τὴν καρδίαν καὶ τὴν διάνοιαν, ὑποτάσσων τὴν σάρκα εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Πνεύματος καὶ σχολάζων ἀδιαλείπτως τῇ προσευχῇ, γινώσκων ὅτι αὕτη συνάπτει καὶ οἰκειοῖ πρὸς τὸν Θεόν. Φύτευσον εἰς τὸ ποίμνιόν σου τὸν πόθον τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἰσάγαγε αὐτὸ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, διάδος τὸν θεῖον λόγον, στερέωσον τὴν πίστιν, κοπίασον ὑπὲρ τῆς οἰκοδομῆς τῶν ἐμπεπιστευμένων σοι ψυχῶν, ἀεὶ ἀκμαῖος καὶ ἀειθαλής, πυρούμενος τὴν καρδίαν σου ὑπὸ ἐνθέου ζήλου, μετ’ ἀγάπης καὶ αὐταπαρνήσεως. Ἔχε τὰς ἀγκάλας ἀνοικτὰς πρὸς ὑποδοχὴν τῶν πλανωμένων, ἕτοιμος ἵνα ἄρῃς τὸ φορτίον τῶν βεβαρυμένην ἐχόντων τὴν συνείδησιν καὶ χαρίσῃς εἰς αὐτοὺς τὴν πρὸς τὸν Θεὸν παρρησίαν καὶ τὰς εὐλογίας τοῦ οὐρανοῦ.

Ἔχε πάντοτε ἐν τῇ καρδίᾳ σου τοὺς λόγους τούτους τοῦ ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως: «Ὁ ἀγαπῶν τὸν Θεόν, ὡς πεπληρωμένην ἔχων τὴν ἑαυτοῦ καρδίαν ἐκ τῆς θείας ἀγάπης, ἀγαπᾷ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ, εὐλογεῖ τοὺς καταρωμένους αὐτόν, καλῶς ποιεῖ τοὺς μισοῦντας αὐτὸν καὶ προσεύχεται ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων καὶ διωκόντων αὐτόν» («Περὶ ἀγάπης Θεοῦ ὅτι θεῖόν ἐστι ἰδίωμα»).

Δίδασκε τὰ ἐν τῇ Διασπορᾷ τέκνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ὅτι ἡ εὐτυχία των δὲν εὑρίσκεται εἰς τὴν ἀπόλαυσιν τῶν ἐπιγείων ἀγαθῶν ἀλλὰ ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἄκρου καὶ αἰωνίου ἀγαθοῦ. Ὁμολόγησον πρὸς πάντας τὴν διὰ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ γενομένην ἀποκάλυψιν πρὸς σωτηρίαν τοῦ κόσμου καὶ ἀγώνισαι μὲ ὅλας τὰς δυνάμεις σου ὑπὲρ τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, διὰ νὰ ὑμνῆται καὶ νὰ δοξάζηται, ὡς ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐν μέσῳ ἡμῶν ὁ Θεὸς καὶ πραγματῶται τὸ ἅγιον Αὐτοῦ θέλημα.

Μὴ λησμονῇς ὅτι ἡ ἵδρυσις τῆς ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας ὑπὸ τοῦ Θεανθρώπου Ἀρχηγοῦ αὐτῆς πρὸς τοῦτο ἐγένετο, ὅπως ἀπολούῃ καὶ ἀποκαθαίρῃ ἡμᾶς ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ἁγιάζῃ καὶ συμφιλώνῃ ἡμᾶς μετὰ τοῦ Θεοῦ, χαρίζηται εἰς ἡμᾶς τὴν καταλλαγὴν μετ’ αὐτοῦ καὶ κατάγῃ ἐφ’ ἡμᾶς τὰ θεῖα δῶρα.

Ὡσαύτως, μὴ λησμονῇς ὅτι ἔχεις καθῆκον νὰ δεικνύῃς ἀγάπην οὐ μόνον πρὸς τὸ ποίμνιόν σου, ἀλλὰ καὶ πρὸς πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς ἑτεροδόξους ἀδελφοὺς ἡμῶν. Ἐνθυμοῦ καὶ αὖθις τοὺς κάτωθι λόγους τοῦ ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως ἐκ τῆς «Ποιμαντικῆς» του: «Αἱ δογματικαὶ διαφοραὶ ὡς ἀναγόμεναι πρὸς μόνον τὸ κεφάλαιον τῆς πίστεως ἀφίενται ἐλεύθερον καὶ ἀπρόσβλητον τὸ τῆς ἀγάπης κεφάλαιον· τὸ δόγμα δὲν καταπολεμεῖ τὴν ἀγάπην, ἡ δὲ ἀγάπη χαρίζεται τῷ δόγματι, διότι “πάντα στέγει, πάντα ὑπομένει”· ἡ χριστιανικὴ ἀγάπη ἐστὶν ἀναλλοίωτος, δι’ ὃ οὐδ’ ἡ τῶν ἑτεροδόξων χωλαίνουσα πίστις δύναται νὰ ἀλλοιώσῃ τὸ πρὸς αὐτοὺς τῆς ἀγάπης συναίσθημα. Διὰ τῆς ἀγάπης ἐστὶ λίαν πιθανὸν νὰ ἑλκύσῃ πρὸς ἑαυτὸν καὶ τὴν ἐξ ἐσφαλμένης περιωπῆς κρίνουσαν δογματικόν τι ζήτημα ἑτερόδοξον ἐκκλησίαν. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε χάριν δογματικῆς τινος διαφορᾶς πρέπον νὰ θυσιάζηται. Παράδειγμα ἔστω ὁ Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν, ὅστις ἐξ ἀγάπης καὶ πρὸς αὐτοὺς τοὺς σταυρωτὰς τοῦ Χριστοῦ ηὔχετο ἀνάθεμα εἶναι αὐτῶν. Ὁ μὴ ἀγαπῶν τοὺς ἑτεροδόξους ἐπίσκοπος, ὁ μὴ καὶ ὑπὲρ αὐτῶν ἐργαζόμενος, ἀπὸ ψευδοῦς κινεῖται ζήλου καὶ ἐστερημένος ἐστὶν ἀγάπης· διότι ὅπου ἡ ἀγάπη, ἐκεῖ καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ τὸ φῶς, ὁ δὲ ψευδὴς ζῆλος καὶ ἡ πεπλανημένη δόξα ἐξελέγχονται ὑπὸ τοῦ φωτὸς καὶ τῆς ἀγάπης καὶ ἀποκρούονται. Τὰ τῆς πίστεως ζητήματα οὐδ’ ὅλως δέον ἐστὶ νὰ μειῶσι τὸ τῆς ἀγάπης συναίσθημα. Οἱ διδάσκαλοι τοῦ μίσους εἰσὶ μαθηταὶ τοῦ πονηροῦ, διότι ἐκ τῆς αὐτῆς πηγῆς δὲν ἐξέρχεται γλυκὺ καὶ πικρόν. Ὁ διδάσκαλος τῆς ἀγάπης, οἷός ἐστιν ὁ ἐπίσκοπος, δὲν δύναται νὰ μὴ ἀγαπᾷ, ἀδυνατεῖ δὲ ὅλως νὰ μισῇ, διότι τὸ πλήρωμα τῆς ἀγάπης ἐκδιώκει τὸ μῖσος».

Ὁ ἴδιος χριστόψυχος Ἱεράρχης μᾶς δίδει τὴν περιγραφὴν τοῦ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτοῦ καὶ τῶν ἄκρων τὰ ὁποῖα δέον νὰ ἀποφεύγῃ ὁ Ἐπίσκοπος κατὰ τὴν ποιμαντικήν του διακονίαν: «Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς κέκτηται μὲν ζῆλον, ἀλλ’ οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν, πλανᾶται ἐν ταῖς σκέψεσι καὶ ἐνεργείαις αὐτοῦ καὶ ἐργαζόμενος δῆθεν ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ παραβαίνει τὸν νόμον τῆς πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπης. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς διαπράττει τὸ κακόν, ὅπως ἐπέλθῃ τὸ ὑπ’ αὐτοῦ νοούμενον ἀγαθόν. Ὁ ζῆλος τοῦ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτοῦ εἶναι πῦρ διαφθεῖρον, πῦρ καταναλίσκον· ἡ καταστροφὴ προπορεύεται αὐτοῦ καὶ ἡ ἐρήμωσις ἕπεται αὐτῷ. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς εὔχεται τῷ Θεῷ νὰ ρίψῃ πῦρ ἐξ οὐρανοῦ καὶ νὰ κατακαύσῃ πάντας τοὺς μὴ δεχομένους τὰς ἀρχὰς καὶ πεποιθήσεις αὐτοῦ. Τὸν μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴν χαρακτηρίζει μῖσος πρὸς τοὺς ἑτεροθρήσκους ἢ ἑτεροδόξους, ὁ φθόνος καὶ ὁ ἐπίμονος θυμός, ἡ ἐμπαθὴς ἀντίστασις πρὸς τὸ ἀληθὲς πνεῦμα τοῦ θείου νόμου, ἡ παράλογος ἐπιμονὴ ἐν τῇ ὑπερασπίσει τῶν ἰδίων φρονημάτων, ὁ παράφορος ζῆλος πρὸς κατίσχυσιν ἐν πᾶσιν, ἡ φιλοδοξία, ἡ φιλονικία, ἡ ἔρις καὶ τὸ φιλοτάραχον. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς εἶναι ἄνθρωπος ὀλέθριος» (Νεκταρίου Πενταπόλεως, Τὸ γνῶθι σαυτόν). Τὰς νουθεσίας ταύτας ἔχε ὑπ' ὄψιν σου, ὁσάκις συναναστρέφεσαι καὶ συνδιαλέγεσαι μετὰ τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν, οἱ ὁποῖοι λίαν ἀγαθὴν διάθεσιν ἐπιδεικνύουν πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν ἡμῶν, εἰς ἐκπλήρωσιν τῆς ἐντολῆς τῆς ἀγάπης πρὸς πάντας, διὰ νὰ καταστήσωμεν πρὸς πάντας σαφὲς ὅτι εἴμεθα μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ εὐθύνη τὴν ὁποίαν ἀναλαμβάνεις εἶναι μεγάλη, οὐ μόνον λόγῳ τοῦ βάρους τοῦ τῆς ἀρχιερωσύνης χαρίσματος, ἀλλὰ καὶ διότι, ὡς προείπομεν, διαδέχεσαι ἄνδρα διαποιμάναντα ἐπαξίως τὴν κληρωθεῖσάν σοι Ἱερὰν Ἐπαρχίαν. Ἔχε τὸ παράδειγμα αὐτοῦ πρὸ ὀφθαλμῶν σου πάντοτε, μιμούμενος τὴν εὐγένειαν, τὴν φιλοξενίαν, τὴν ἀφοσίωσίν του εἰς τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον, τὴν προσήλωσιν εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν καὶ λειτουργικὴν παράδοσιν, τὴν καλὴν κἀγαθὴν σχέσιν μετὰ τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν.

Ἐκλήθης ἵνα διακονήσῃς εἰς τὴν ἱστορικὴν ἑλληνικὴν κοινότητα τῆς Βιέννης μετὰ τῶν δύο ἱερῶν ναῶν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἥτις ἀφυπνίζει τοσαύτας μνήμας εἰς πάντα ὁμογενῆ. Ἡ Βιέννη ὑπῆρξεν ἀξιόλογον πνευματικὸν κέντρον τοῦ Γένους ἡμῶν. Ἡ ἐκεῖσε Κοινότης διεδραμάτισεν ἰδιαίτερον ρόλον, παρέχουσα στέγην εἰς τοὺς Διδασκάλους τοῦ Γένους καὶ διαπρεπεῖς λογίους, συμβαλοῦσα εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τῆς παιδείας καὶ ἀναπτύξασα ἔντονον ἐκδοτικὴν δραστηριότητα. Διὰ τοῦτο πρὲπει νὰ εἶναι μόνιμος ἡ μέριμνά σου διὰ τὴν συντήρησιν τῆς ἱστορικῆς μνήμης καὶ τὴν διαφύλαξιν τῆς κληρονομίας αὐτῆς κατὰ τοὺς ἐσχάτους καιροὺς ἡμῶν, ὅτε μετὰ λύπης βλέπομεν προσπαθείας διὰ τὴν ἐξάλειψίν της καὶ τὴν ἀποκοπὴν τῶν λαῶν ἐκ τῆς ἱστορικῆς των συνειδήσεως ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς δῆθεν ἁπαλύνσεως τῶν διαφορῶν καὶ μιᾶς ἐπιφανειακῆς καὶ ἐπιπλάστου ἑνότητος.

Ὑπὸ τὴν κανονικὴν σου ἐπιστασίαν εὑρίσκονται καὶ αἱ λοιπαὶ ἐν Αὐστρίᾳ ἐνορίαι ἀλλὰ καὶ ἐν Οὑγγαρίᾳ, ἔνθα διαβιοῖ σήμερον ἱκανὸς ἀριθμὸς Ὀρθοδόξων οἱ ὁποῖοι ἀναμένουν ἀπὸ σὲ τὴν παράκλησιν καὶ τὴν ἐνίσχυσιν. Σὲ ἀποστέλλομεν, ἅγιε ἀδελφέ, εἰς Μεσευρώπην διὰ νὰ διαποιμάνῃς τὸ ἐκεῖ εὐσεβὲς ποίμνιον ἀλλὰ καὶ διὰ νὰ συνεργασθῇς μετὰ τῶν λοιπῶν ἐκεῖ Ὀρθοδόξων παρουσιῶν, ὡς Πρόεδρος τῆς τοπικῆς Ἐπισκοπικῆς Συνελεύσεως, καὶ νὰ μεριμνήσῃς, μετ' αὐτῶν διὰ τὴν φανέρωσιν τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τὴν ἀνάπτυξιν κοινῆς δράσεως ὅλων τῶν ὀρθοδόξων τῶν χωρῶν τῆς Αὐστρίας καὶ τῆς Οὑγγαρίας πρὸς θεραπείαν τῶν ποιμαντικῶν ἀναγκῶν τῶν ἐκεῖ διαβιούντων ὀρθοδόξων, διὰ τὴν κοινὴν ἐκπροσώπησιν πάντων τῶν ὀρθοδόξων ἔναντι τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν καὶ τῆς ὅλης κοινωνίας τῆς περιοχῆς καὶ διὰ τὴν καλλιέργειαν τῶν θεολογικῶν γραμμάτων καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς παιδείας.
Εὐχόμεθα ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς νὰ σοῦ δίδῃ σύνεσιν πνευματικήν, νῆψιν καὶ ἐγρήγορσιν, ὥστε νὰ εἶσαι τῶν χειμαζομένων λιμήν, κλυδωνιζομένων ἄγκυρα, σαλευομένων βακτηρία, ἁμαρτάνουσιν ἔλεγχος καὶ διόρθωσις, δικαίοις ἀσφάλεια. Πότισον τὴν ἔρημον τῆς διαρκῶς μακρυνομένης τοῦ θελήματος τοῦ Κυρίου Δύσεως μὲ τὸ ζῶν ὕδωρ τῆς εὐαγγελικῆς πίστεως, ἵνα πολυγονήσῃ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας καὶ καρποφορήσῃ τὸν σπόρον τοῦ θείου κηρύγματος. Μερίμνησον διὰ τὴν καλλιέργειαν πνεύματος ἑνότητος μεταξύ τῶν ὁμοδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν καὶ τῶν διαφόρων ὀρθοδόξων κοινοτήτων, μένων μακρὰν πάσης ἀφορμῆς ἀντιπαραθέσεως καὶ διχασμοῦ, ἵνα μὴ βλασφημῆται τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ἐν τοῖς ἔθνεσιν. Ὡσαύτως, φρόντισον διὰ τὴν ἀνάπτυξιν ἀγαθῶν σχέσεων, συνεργασίας καὶ διαλόγου μετὰ τῶν ἑτεροδόξων, κατὰ τὸ πνεῦμα τῶν ὡς ἄνω μνημονευθεισῶν προτροπῶν τοῦ ἁγίου Νεκταρίου.

Εἰς τὸ ἔργον σου θὰ σὲ συνοδεύουν αἱ πρεσβεῖαι τοῦ Ἐφόρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριαρχείου ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου καὶ τῶν λοιπῶν ἁγίων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ αἱ διάπυροι εὐχαὶ τῆς ἡμῶν Μετριότητος καὶ πάντων τῶν μελῶν τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου, τῶν τιμησάντων σε διὰ τῆς ψήφου αὐτῶν, δι’ ἔτι πλουσιωτέραν καὶ εὐλογημένην παρὰ τοῦ Παρακλήτου ἐφεξῆς πνευματικὴν διακονίαν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Διασπορᾶς πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ οἰκοδομὴν τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Κυρίου. Ἀμήν.