Ἀνθρώπινη μηδαμινότητα καί ἀδυναμία

(Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ)

ΚΡΑΤΗΣΕ μόνιμα μέσα στόν νοῦ σου ὅτι «ἐν ἀνομίαις συνελήφθης καί ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ σε ἡ μήτηρ σου» (πρβλ. Ψαλμ. 50. 7.). Ἡ ὕπαρξίς σου εἶναι συνυφασμένη μέ τήν ἁμαρτία, ἀπό τή στιγμή τῆς συλλήψεώς σου. Γι’ αὐτό μή νομίζης πώς ἔχεις τήν παραμικρή ἀξία. «Εἰ γάρ δοκεῖ τις εἶναί τι μηδέν ὤν, ἑαυτόν φρεναπατᾶ» (Γαλ. 6. 3.).

Μήν περιμένης νά νικήσης μέ τίς δικές σου δυνάμεις την ἁμαρτία, γιατί ἀπό τή γέννησί σου ἔχεις τεθῆ κάτω ἀπό τόν ζυγό της, εἶσαι δοῦλος της. Θά ἐλευθερωθῆς ἀπ’ αὐτήν μόνο ἄν ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ σέ ἐνισχύση. Καί αὐτήν ἀκόμη τήν καλή προαίρεση πρέπει νά τήν διεγείρη μέσα σου ὁ Κύριος μέ τή χάρι Του. Ἄν ἡ πηγή δέν ἀναβλύση νερό, τό ποτάμι στερεύει. Ἄν ἡ θεία χάρις δέν ἐνεργήση, ὁ ἄνθρωπος πνευματικά στερεύει.

Ὁ Κύριος εἶναι ἡ κληματαριά. Ἐσύ τό κλαδί. Ὅσο εἶσαι ἑνωμένος μέ τήν κληματαριά, θά καρποφορῆς καρπούς ἀγαθούς. Ὅταν ἀποκοπῆς ἀπό τόν Κύριο θά ξεραθῆς καί θά λιώσης. «Καθώς τό κλῆμα οὐ δύναται καρπόν φέρειν ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἐάν μή μείνῃ ἐν τῇ ἀμπέλῳ, οὕτως οὐδέ ὑμεῖς, ἐάν μή ἐν ἐμοί μείνητε. Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τά κλήματα. Ὁ μένων ἐν ἐμοί κἀγώ ἐν αὐτῷ, οὖτος φέρει καρπόν πολύν, ὅτι χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰω. 15. 4-5), λέει ὁ Κύριος. Κανένα καλό δέν μπορεῖ νά εἶναι καλό ἐάν δέν γίνεται μέ τόν Θεό καί γιά τόν Θεό.

Κανένα καλό δέν γίνεται χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί κανένα κακό χωρίς τήν ἀνοχή του. Ὅλα Ἐκείνος τά ἔπλασε καί ὅλα Ἐκείνος τά κυβερνᾶ. Ὁ Θεός, βέβαια, δέν εἶναι βοηθός τοῦ κακοῦ ἀλλά τοῦ καλοῦ. Παραχωρεῖ ὅμως καί ἀνέχεται νά κάνουμε τό κακό γιατί σέβεται τό αὐτεξούσιό μας. Ἄλλοτε, κατά τήν πάνσοφη κρίσι Του, ἐμποδίζει τήν τέλεσι τοῦ κακοῦ, ἄλλοτε συμπαρίσταται στό καλό καί ἄλλοτε ἐμποδίζει καί αὐτό τό καλό, ὥστε καί στίς δυό περιπτώσεις, καί στό κακό καί στό καλό, νά δοκιμασθῆ ἡ ἐλεύθερη θέλησις τοῦ ἀνθρώπου καί νά φανῆ ἡ ἰσχύς καί ἡ ἐξουσία τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Διότι μ’ αὐτό τόν τρόπο ὁ ἄνθρωπος συναισθάνεται τήν ἀδυναμία του καί καταφεύγει σ’ Ἐκεῖνον γιά βοήθεια. Ἀποφεύγει ἔτσι τήν αὐτοπεποίθησι καί ταπεινώνεται.

«Ἐάν μή Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες· ἐάν μή Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων» (Ψαλμ. 126. 1). Ν’ ἀγωνίζεσαι καί ν’ ἀγρυπνῆς γιά τό καλό, ἀλλά χωρίς νά στηρίζεσαι στόν ἑαυτό σου. Νά προσεύχεσαι ἀκατάπαυστα καί μέ ἐπιμονή στόν Θεό καί νά ζητᾶς τή βοήθειά Του.Ὅλα τά ἔργα μας δέν ἐξαρτῶνται τόσο ἀπό μᾶς, ὅσο ἀπό τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καὶ δέν ἔχουν καμμιά ἀξία, ὅσο κι ἄν ἐμεῖς τά θεωροῦμε σπουδαῖα, ἄν δέν τά καταξιώση ἡ εὐλογία καί ἡ ἔγκρισις τοῦ Θεοῦ.

«Πᾶσα δόσις ἀγαθή καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἀπό τοῦ πατρός τῶν φώτων» (Ἰακ. 1.17). Γιά νά εἶσαι ταπεινός, κατανόησε τήν ἀδυναμία σου. Ὅλα εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ὅλα ἔγιναν ἀπό τόν Θεό. Ὅλα ξεκινοῦν καί ὅλα τελειώνουν στόν Θεό. Ὅλοι οἱ κόποι σου χωρίς τή βοήθεια τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἱστός ἀράχνης. Κι ἐσύ, σέ σύγκρισι μέ τό μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ, μιά μικρή ἀράχνη. Ἕνα πλάσμα ἀσήμαντο. Ἄν μάλιστα δέν ἔχης ταπείνωσι, εἶσαι ἀκόμη πιό ἀσήμαντος, ἕνα μηδέν. Νά θυμᾶσαι: Ἀπό τήν προκοπή σου στήν ταπείνωσι ἐξαρτᾶται ἡ πρόοδός σου σέ κάθε ἄλλη ἀρετή καί ἡ ἐπιτυχία κάθε καλοῦ ἔργου σου.