ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΕΣΤΡΕΦΟΝΤΟ ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ ΓΕΝΙΚΩΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ!

Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ιδών <<πολλούς των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων ερχομένους επί το βάπτισμα αυτού, είπεν αυτοίς <<γεννήματα εχιδνών ...>> ( Ματθ. γ΄ 7). Και ο Κύριος <<Ουαί υμίν γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί...>> (Ματθ. κγ΄ 23). Και περί του Ηρώδου <<πορευθέντες είπατε τη αλωπεκί ταύτη>> (Λουκ. ιγ΄ 32). <<Και γάρ το πραχθέν σύν τω δράσαντι κολασθήσεται>> (Σοφ. Σολ. ιδ΄ 10).

Οι Πατέρες δεν στρέφονται μόνον εναντίον των αιρέσεων, αλλά και των αιρετικών, κατ ιδίαν και εν Συνόδοις. Οι αιρετικοί είναι <<οί τής αληθείας εχθροί>>, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (PG 48, 792). Διό ερωτά, μαχόμενος είς τον καλόν αγώνα υπέρ πίστεως <<Δύνασαι μοι ειπείν, αγνώμον και αναίσχυντε αιρετικέ>>; (PG 48, 1079). Καί συμβουλεύει πάντα Ορθόδοξον περί του αιρετικού << απόστηθι λοιπόν, και στήσον αυτόν κάτω μετά του Διαβόλου, μάλλον δέ καί εκείνου κατώτερον>> ( PG 48, 765). Ο Μ. Βασίλειος χαρακτηρίζει τούς αιρετικούς αναίσχυντους πλέον τού προδότου Ιούδα (PG 32, 897). Ο ιερός Φώτιος ομιλεί εναντίον τών <<εμμανέστερον κυνών υλακτούντων>> κατά της Ορθοδοξίας αιρετικών (PG 401, 940). Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γράφει ότι οι παπικοί κατέχονται από <<πάθος ανίατον κακοδοξίας (1, 79). Ο δέ άγιος Γρηγόριος Νύσσης, συντάσσων λόγους εναντίου του αιρετικού Ευνομίου, αποκαλεί τούτον μετ οδύνης ψυχής <<αγνώμονα>> και <<απολλύμενον>> ( PG 45, 249). Τόν κατηγορεί οτι αγωνίζεται κατά της αληθείας, <<έν τή συνήθει παλαίστρα τού ψεύδους>> (PG 54, 572 - 573), καί ότι συνθέτει καί λόγους άνευ νοήματος, επιζητών εντυπώσεις παρά τοίς ακροαταίς πρός εξαπάτησιν (PG 45, 673). Διότι <<αιρετικός έστι συκοφάντης και κατήγορος αληθείας>> ( Αναστασίου Σιναίτου, PG 89, 77). Αλλά καί ο Μ. Αθανάσιος ομιλών περί τού φονέως Μαγνεντίου, γράφει <<τόν δέ διάβολον Μαγνέντιον>> (Απολογία πρός Κωνστάντιον). 

Αί δέ άγιαι Σύνοδοι, Τοπικαί καί Οικουμενικαί, δεν καταδικάζουν απλώς τάς αιρέσεις, αλλά καί αναθεματίζουν τούς αιρετικούς, όχι μόνον γενικώς, αλλά καί προσωπικώς, ώς μαρτυρούν τα Πρακτικά τούτων. Πρόχειρον δέ έν προκειμένω δείγμα έστω ο Α΄ Κανών της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου, έν τώ οποίω αναφέρονται ονομαστικώς οι εκβληθέντες της Εκκλησίας αιρετικοί Μακεδόνιος, Απολινάριος, Ευτύχης, Διόσκουρος, Νεστόριος, κ.ά. 

<<Καιρός του λαλείν>> εντέλλεται Κύριος, και ουχί <<του σιγάν>> (Εκκλ. γ΄ 7) <<έν καιρώ κινδυνευούσης πίστεως>> (Θεοδώρου Στουδίτου, PG. 99, 1321). Διότι <<σιγή των λόγων (της αληθείας) αναίρεσις των λόγων (της πίστεως) εστί>> (Μαξίμου Ομολογητού, PG. 90, 165). Έν προκειμένω, η <<σιωπή μέρος συγκαταθέσεως>> πρός την αίρεσιν έστι (Θεοδ. Στουδίτου, PG. 99, 1121), όπερ σκάνδαλον μέγιστον. Πρός τούς ούτω βαρέως αμαρτάνοντας, ο θείος λόγος βοά <<Ίνα τί παρεσιωπήσατε ασέβειαν και τάς αδικίας αυτής ετρυγήσατε;>> (Ώσ. ι΄ 13).

<<Καιρός του λαλείν, άλλ' ού του σιγάν τώ οπωσούν δυναμένω>>, γράφει ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, <<επειδάν τις αίρεσις ενίσταται καθυλακτούσα της αληθείας>> (PG. 99, 328-329). Ενταύθα, <<της σιωπής το κρίμαν φοβερόν>>, λέγει ο Μ. Βασίλειος (PG. 31, 1509). Ο <<σιωπήσας... ένοχος του αίματος των (λόγω της σιωπής) αμαρτανόντων ευρίσκεται>> (του αυτού PG. 31, 1257). Κύριος δε Παντοκράτωρ διακηρύσσει, ότι του ένεκα αγνοίας αμαρτάνοντος <<το αίμα έκ χειρός του σκοπού εκζητήσω>> (Ιεζεκ. λγ΄ 6), όστις, λαβών την εντολή να γνωστοποιήσει την αλήθεια, εσίγησεν. Ο δέ άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς χαρακτηρίζει την σιωπήν ταύτην <<τρίτον αθείας είδος>> (Συγγράμματα, 2, 483).