Μετέωρα βήματα υπέρβασης των Αγίων Πατέρων

του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου

Η έκδοση και οι μεταφράσεις στα νέα ελληνικά των έργων των Αγίων Πατέρων έκαναν εύκολη την πρόσβαση στον πλούτο της θεολογίας τους για όλους τους θεολόγους της εποχής μας. Η μολυσματική επίδραση της φράγκικης και προτεσταντικής θεολογίας στους ορθόδοξους θεολόγους της προηγούμενης γενιάς άρχισε να θεραπεύεται με την αναγέννηση της ορθόδοξης πατερικής θεολογίας.

Πρόσφατα όμως κρούσματα μετα-πατερικών αναζητήσεων δείχνουν πως πολλοί θεολόγοι ακολούθησαν λανθασμένη οδό στην προσέγγιση των πατερικών κειμένων. Δεν αντελήφθησαν φαίνεται πως οι Πατέρες δεν συνέγραψαν φιλοσοφικούς στοχασμούς αλλά την βιωθείσα αγιοπνευματική τους εμπειρία. Ο λόγος των Πατέρων είναι καταγραφή όσων έζησαν μέσα στην ασκητική ζωή τους και εκ πείρας έπαθαν και έμαθαν φωτιζόμενοι από το Άγιο Πνεύμα. Σοφά η Εκκλησία ονόμασε Πατέρες τους αγίους που μας υποδεικνύουν με τη διδασκαλία τους την οδό προς τη θέωση, την οποία οι ίδιοι πρώτοι βάδισαν. Οι θεολόγοι και οι πιστοί σήμερα οφείλουμε ως ανάξιοι υιοί να ακολουθούμε τους αγίους Πατέρες μας και υιοπρεπώς, με πνεύμα μαθητείας να προσεγγίζουμε τη διδασκαλία τους....
Όσοι προτείνουν την υπέρβαση της θεολογίας των Πατέρων πάσχουν προφανώς από την οίηση του υιού που αμφισβητεί την πατρική πείρα και αγάπη προς αυτόν. Κινδυνεύουν όμως να μείνουν έξω από τον οίκο της Ουράνιας Βασιλείας όπως ο μεγάλος υιός της παραβολής του Ασώτου. Η μελέτη των πατερικών έργων που γίνεται άνευ της προσπάθειας εφαρμογής των διδασκομένων στην πράξη, είναι διανοητική διεργασία που καθίσταται πνευματικά επικίνδυνη. Αν μάλιστα συνδυαστεί με το κόμπλεξ της «συναφειακότητας» με τις απαιτήσεις του παρόντος αμαρτωλού καιρού και κόσμου οδηγεί στην κριτική προσέγγιση και αμφισβήτηση της διδασκαλίας των Πατέρων. Το τέλος αυτής της επικίνδυνης διανοητικής ακροβασίας του νου κάποιων θεολόγων είναι η προτεινόμενη, ελαφρά τη καρδία, υπέρβαση της θεολογίας των Αγίων Πατέρων σε όσα σημεία αυτή δεν συνάδει με τις απαιτήσεις του συγχρόνου ανθρώπου της εκκοσμίκευσης και της καλοπέρασης.
Η τεθλιμμένη οδός των Αγίων Πατέρων οδηγεί με ασφάλεια στην Ουράνια Βασιλεία της οποίας εκείνοι έγιναν μέτοχοι και εμείς καλούμαστε να γίνουμε, καίτοι είμαστε ανάξιοι υιοί τέτοιων Πατέρων. Η ευρύχωρος οδός της «συναφειακής» θεολογίας οδηγεί τους μεταπατερικούς θεολόγους με βήματα μετέωρα στο χείλος του γκρεμού της αιρετικής κακοδοξίας.

ΑΠΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ