"Χαίρε, Κεχαριτωμένη· ό Κύριος μετά σου· ευλογημένη σύ έν γυναιξί" (Λουκ. Α' 28)!
Με τό χαιρετισμό αυτό ό αρχάγγελος Γαβριήλ ύπηρετούσε συγχρόνως καί τό μέγα μυστήριο της σαρκώσεως του Λόγου του Θεού. Αυτός έξάλλου ήταν καί ο σκοπός της θείας αποστολής: Νά αναγγείλει δηλαδή τήν κοσμοσωτήρια απόφαση του Τριαδικού Θεού ότι ή Παρθένος Μαρία ήταν ή διαλεγμένη άπό τό Θεό νά γεννήσει κατά τρόπο μοναδικό καί μυστηριώδη, "εκ Πνεύματος Αγίου", Υιό, ό Όποίος θά είναι τέλειος άνθρωπος, αλλά καί τέλειος Θεός· Υιός του ανθρώπου καί Υιός του Θεού, ό αληθινός Θεάνθρωπος! Γι' αυτό καί μόνη Αυτή είναι ή "Κεχαριτωμένη", ή "εύλογημένη έν γυναιξί", ή μοναδική Μητέρα, καί μόνος εύλογημένος ό καρπός της δικής Της κοιλίας!
Άπό τή στιγμή πού ακούστηκε ό άρχαγγελικός χαιρετισμός άρχισε ή αποκάλυψη του "μυστηρίου του άποκεκρυμμένου άπό των αιώνων καί των γενεών" (Κολ. Α' 26 καί Β' 2), διότι πράγματι τό σχέδιο της αγάπης του Θεού γιά τόν άνθρωπο ήταν συγχρόνως "κεκρυμμένον έν τω Θεώ άπό των αιώνων" (Έφεσ. Γ 9). Καί εξακολούθησε νά μένει άγνωστο καί μετά τή δημιουργία του κόσμου, άν καί ή λύτρωση των ανθρώπων υπήρχε στό σχέδιο του Θεού, σύμφωνα με την αρχαία υπόσχεσή Του στους πρωτοπλάστους, ότι θά έλθει ό Λυτρωτής, ό Όποίος θά συντρίψει τό σατανά. Είναι όμως εξίσου γνωστό ότι διά μέσου των αιώνων τής Παλαιάς Διαθήκης κανείς δέν έγνώριζετό "άποκεκρυμμένον μυστήριον", ούτε οί άγγελοι, ούτε οί άνθρωποι! Καί αυτοί οί προφήτες μόνο λίγες σκιές έβλεπαν, τίς οποίες καί οί ίδιοι δέν εννοούσαν πλήρως.
'Όμως αυτό τό "κεκρυμμένον μυοτήριον" αποκαλύπτεται πλήρως στους χρόνους τής Κ. Διαθήκης με τήν ενανθρώπηση του Υίου καί Λόγου του Θεού εκ Πνεύματος Αγίου καί Μαρίας τής Παρθένου. Γιά τούτο καί οί άγιοι τής εποχής τής Χάριτος, έκθαμβοι καί εκστατικοί μπροστά στον ακατάληπτο πλούτο της θείας σοφίας καί αγάπης, ξεσπούν σε ύμνους δοξολογητικούς προς τό Θεό, άλλα καί εγκωμιαστικούς γιά Έκείνη, πού αξιώθηκε τής υψίστης κλήσεως καί διακονίας, πού δόθηκε ποτέ σέ άνθρωπο, νά γίνει δηλαδή όντως Θεοτόκος! Προβάλλουν δέ καί απαριθμούν πολλούς λόγους γιά τους οποίους ή Μητέρα του Φωτός χαίρει καί άγάλλεται.
Αυτός είναι καί ό λόγος πού ό άγιος Νικόδημος άπό τό όρος τό Άγιον, "τό περιβόλι" τής Παναγίας, διασαλπίζει ότι ή χαρά ανήκει κατά πρώτο καί κύριο λόγο στή Θεοτόκο, έπειδή γέννησε τήν αύτοχαρά καί τήν πηγή τής χαράς, τόν Κύριο Ίησου Χριστό. Γράφει ό αγιορείτης πατέρας:
"Κάθε ύμνος όπου προσφέρεται στό όνομα Σου, Θεοτόκε, γιά νά γίνει εύάρεστος καί ευπρόσδεκτος σέ Σέ, είναι άνάγκη νά είναι άρτυμένος καί μελιτωμένος μέ τό ουράνιο καί γλυκύτατο καί χαριέστατο"Χαίρε". Καί αυτό, διατί; Επειδή Σύ πρώτη προορίσθηκες άπό του αιώνος, μάλλον δέ καί πρό τών αιώνων, νά γίνεις Μητέρα του Υίου του Θεού· ήτοι νά συλλάβεις άσπόρως στην κοιλιά σου καί νά γεννήσεις τή χαρά όλου του κόσμου, ή αληθέστερα νά πώ, τήν αύτοχαρά καί κάθε της χαράς πηγή καί αιτία, δηλαδή τόν Κύριό μας Ίησού Χριστό. Καθώς λοιπόν έσύ μόνη συνέλαβες καί άφου γέννησες τήν αύτοχαρά καί πηγή τής χαράς· τοιουτοτρόπως σέ σένα μόνη πρέπει νά χαίρεις κυρίως υπέρ πάντας αγγέλους καί άνθρώπους" (Έορτοδρόμιον, "Ερμηνεία είςτόν Κανόνα του Ευαγγελισμού" σελ. 237).
Αξίζει όμως νά προσεγγίσουμε μερικές ακόμη ύμνολογικές αναφορές τών αγίων μας στό θέμα τής χαράς τής Κεχαριτωμένης.
Ο άγιος Γρηγόριος, ό Επίσκοπος Καισαρείας, ό θαυματουργός, συμπληρώνει τή σκέψη του αγίου Νικόδημου καί υποστηρίζει ότι ή Παναγία μας χαίρει, διότι δάνεισε τήν οστράκινη, άλλα πάναγνη, ανθρώπινη φύση Της στό Λόγο του Θεού, καί ώς άλλο εύχρηστο δοχείο βάστασε στά άχραντα σπλάγχνα Της τό πύρ τής Θεότητας χωρίς νά καταφλεγεί.
Σημειώνει χαρακτηριστικά:
"Νά χαίρεσαι, διότι μέ τή διακονία Σου στο έργο της σωτηρίας κάνεις έργα άξια τής πραγματικής χαράς, έφ' όσον έγινες καί είσαι δοχείο, πού δέχθηκε μέσα του'Εκείνον, πού είναι ή επουράνιος ευφροσύνη. Μέ σένα χαρίζεται ή χαρά σ' όλη τήν κτίση καί τό ανθρώπινο γένος απολαμβάνει καί πάλι τήν τιμή, πού είχε πρίν άπό τήν πτώση τών πρωτοπλάστων" (P.G. 10.1157).
Mέ φωνή γεμάτη μουσικότητα ό άγιος Ανδρέας Κρήτης υμνεί τήν Άειπάρθενη Κόρη καί απευθυνόμενος προς Αυτήν διακηρύττει ότι αρμόζει ή χαρά στην Παρθένο, διότι ύπηρέτησε στό έργο τής συμφιλιώσεως του Θεού μέ τους άνθρώπους, διαλύοντας έτσι τήν προγενέστερη καταδίκη καί κατάρα τών πρωτοπλάστων καί τών απογόνων τους.
Ψάλλει:
"Νά χαίρεσαι Σύ, πού είσαι τό όργανο τής χαράς, μέ τό όποίο διαλύθηκε ή καταδίκη τής κατάρας, πού ήταν καρπός τής παραβάσεως τών πρωτοπλάστων καί αντί τής κατάρας δωρήθηκε στον άνθρωπο τό δικαίωμα της χαράς καί ευτυχίας πλησίον του Θεού. 'Άς χαίρεσαι Σύ, πού χρησίμευσες γιά νά συμφιλιωθεί ό Θεός μέ τους ανθρώπους. Ας χαίρεσαι Σύ, πού γέννησες τήν ακατάληπτη χαρά, πού έχει καί χαρίζει ό άπειρος Θεός" (P.G. 97, 893-896).
Με τό χαιρετισμό αυτό ό αρχάγγελος Γαβριήλ ύπηρετούσε συγχρόνως καί τό μέγα μυστήριο της σαρκώσεως του Λόγου του Θεού. Αυτός έξάλλου ήταν καί ο σκοπός της θείας αποστολής: Νά αναγγείλει δηλαδή τήν κοσμοσωτήρια απόφαση του Τριαδικού Θεού ότι ή Παρθένος Μαρία ήταν ή διαλεγμένη άπό τό Θεό νά γεννήσει κατά τρόπο μοναδικό καί μυστηριώδη, "εκ Πνεύματος Αγίου", Υιό, ό Όποίος θά είναι τέλειος άνθρωπος, αλλά καί τέλειος Θεός· Υιός του ανθρώπου καί Υιός του Θεού, ό αληθινός Θεάνθρωπος! Γι' αυτό καί μόνη Αυτή είναι ή "Κεχαριτωμένη", ή "εύλογημένη έν γυναιξί", ή μοναδική Μητέρα, καί μόνος εύλογημένος ό καρπός της δικής Της κοιλίας!Άπό τή στιγμή πού ακούστηκε ό άρχαγγελικός χαιρετισμός άρχισε ή αποκάλυψη του "μυστηρίου του άποκεκρυμμένου άπό των αιώνων καί των γενεών" (Κολ. Α' 26 καί Β' 2), διότι πράγματι τό σχέδιο της αγάπης του Θεού γιά τόν άνθρωπο ήταν συγχρόνως "κεκρυμμένον έν τω Θεώ άπό των αιώνων" (Έφεσ. Γ 9). Καί εξακολούθησε νά μένει άγνωστο καί μετά τή δημιουργία του κόσμου, άν καί ή λύτρωση των ανθρώπων υπήρχε στό σχέδιο του Θεού, σύμφωνα με την αρχαία υπόσχεσή Του στους πρωτοπλάστους, ότι θά έλθει ό Λυτρωτής, ό Όποίος θά συντρίψει τό σατανά. Είναι όμως εξίσου γνωστό ότι διά μέσου των αιώνων τής Παλαιάς Διαθήκης κανείς δέν έγνώριζετό "άποκεκρυμμένον μυστήριον", ούτε οί άγγελοι, ούτε οί άνθρωποι! Καί αυτοί οί προφήτες μόνο λίγες σκιές έβλεπαν, τίς οποίες καί οί ίδιοι δέν εννοούσαν πλήρως.
'Όμως αυτό τό "κεκρυμμένον μυοτήριον" αποκαλύπτεται πλήρως στους χρόνους τής Κ. Διαθήκης με τήν ενανθρώπηση του Υίου καί Λόγου του Θεού εκ Πνεύματος Αγίου καί Μαρίας τής Παρθένου. Γιά τούτο καί οί άγιοι τής εποχής τής Χάριτος, έκθαμβοι καί εκστατικοί μπροστά στον ακατάληπτο πλούτο της θείας σοφίας καί αγάπης, ξεσπούν σε ύμνους δοξολογητικούς προς τό Θεό, άλλα καί εγκωμιαστικούς γιά Έκείνη, πού αξιώθηκε τής υψίστης κλήσεως καί διακονίας, πού δόθηκε ποτέ σέ άνθρωπο, νά γίνει δηλαδή όντως Θεοτόκος! Προβάλλουν δέ καί απαριθμούν πολλούς λόγους γιά τους οποίους ή Μητέρα του Φωτός χαίρει καί άγάλλεται.
Αυτός είναι καί ό λόγος πού ό άγιος Νικόδημος άπό τό όρος τό Άγιον, "τό περιβόλι" τής Παναγίας, διασαλπίζει ότι ή χαρά ανήκει κατά πρώτο καί κύριο λόγο στή Θεοτόκο, έπειδή γέννησε τήν αύτοχαρά καί τήν πηγή τής χαράς, τόν Κύριο Ίησου Χριστό. Γράφει ό αγιορείτης πατέρας:
"Κάθε ύμνος όπου προσφέρεται στό όνομα Σου, Θεοτόκε, γιά νά γίνει εύάρεστος καί ευπρόσδεκτος σέ Σέ, είναι άνάγκη νά είναι άρτυμένος καί μελιτωμένος μέ τό ουράνιο καί γλυκύτατο καί χαριέστατο"Χαίρε". Καί αυτό, διατί; Επειδή Σύ πρώτη προορίσθηκες άπό του αιώνος, μάλλον δέ καί πρό τών αιώνων, νά γίνεις Μητέρα του Υίου του Θεού· ήτοι νά συλλάβεις άσπόρως στην κοιλιά σου καί νά γεννήσεις τή χαρά όλου του κόσμου, ή αληθέστερα νά πώ, τήν αύτοχαρά καί κάθε της χαράς πηγή καί αιτία, δηλαδή τόν Κύριό μας Ίησού Χριστό. Καθώς λοιπόν έσύ μόνη συνέλαβες καί άφου γέννησες τήν αύτοχαρά καί πηγή τής χαράς· τοιουτοτρόπως σέ σένα μόνη πρέπει νά χαίρεις κυρίως υπέρ πάντας αγγέλους καί άνθρώπους" (Έορτοδρόμιον, "Ερμηνεία είςτόν Κανόνα του Ευαγγελισμού" σελ. 237).
Αξίζει όμως νά προσεγγίσουμε μερικές ακόμη ύμνολογικές αναφορές τών αγίων μας στό θέμα τής χαράς τής Κεχαριτωμένης.
Ο άγιος Γρηγόριος, ό Επίσκοπος Καισαρείας, ό θαυματουργός, συμπληρώνει τή σκέψη του αγίου Νικόδημου καί υποστηρίζει ότι ή Παναγία μας χαίρει, διότι δάνεισε τήν οστράκινη, άλλα πάναγνη, ανθρώπινη φύση Της στό Λόγο του Θεού, καί ώς άλλο εύχρηστο δοχείο βάστασε στά άχραντα σπλάγχνα Της τό πύρ τής Θεότητας χωρίς νά καταφλεγεί.
Σημειώνει χαρακτηριστικά:
"Νά χαίρεσαι, διότι μέ τή διακονία Σου στο έργο της σωτηρίας κάνεις έργα άξια τής πραγματικής χαράς, έφ' όσον έγινες καί είσαι δοχείο, πού δέχθηκε μέσα του'Εκείνον, πού είναι ή επουράνιος ευφροσύνη. Μέ σένα χαρίζεται ή χαρά σ' όλη τήν κτίση καί τό ανθρώπινο γένος απολαμβάνει καί πάλι τήν τιμή, πού είχε πρίν άπό τήν πτώση τών πρωτοπλάστων" (P.G. 10.1157).
Mέ φωνή γεμάτη μουσικότητα ό άγιος Ανδρέας Κρήτης υμνεί τήν Άειπάρθενη Κόρη καί απευθυνόμενος προς Αυτήν διακηρύττει ότι αρμόζει ή χαρά στην Παρθένο, διότι ύπηρέτησε στό έργο τής συμφιλιώσεως του Θεού μέ τους άνθρώπους, διαλύοντας έτσι τήν προγενέστερη καταδίκη καί κατάρα τών πρωτοπλάστων καί τών απογόνων τους.
Ψάλλει:
"Νά χαίρεσαι Σύ, πού είσαι τό όργανο τής χαράς, μέ τό όποίο διαλύθηκε ή καταδίκη τής κατάρας, πού ήταν καρπός τής παραβάσεως τών πρωτοπλάστων καί αντί τής κατάρας δωρήθηκε στον άνθρωπο τό δικαίωμα της χαράς καί ευτυχίας πλησίον του Θεού. 'Άς χαίρεσαι Σύ, πού χρησίμευσες γιά νά συμφιλιωθεί ό Θεός μέ τους ανθρώπους. Ας χαίρεσαι Σύ, πού γέννησες τήν ακατάληπτη χαρά, πού έχει καί χαρίζει ό άπειρος Θεός" (P.G. 97, 893-896).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου