Κατά τον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης απαγορεύεται και ό συνεκκλησιασμός με τους αιρετικούς (ερμην. Περί του θείου ναού, κεφ. κη'). Το μνημόσυνο του αιρετικού είναι μολυσμός: «...Είτε πατήρ είτε μήτηρ είτε αδελφός ή οστισούν άλλος κατελείφθη μέχρι θανάτου κοινωνών τη αιρέσει, ...μή μνημονεύεσθαι έν τη λειτουργία..· πώς γαρ αν ό έτι ζών μετέχων τε της αιρετικής κοινωνίας και ούτως έκκομισθείς ληφθήσεται έν μνημοσύνοις κατά τήν μυσταγωγίαν τών ορθοδόξων; ουδαμώς» (Θ. Στουδίτου, Έπιστολαί, 552, Λύσεις διαφόρων κεφαλαίων).
Ο άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός παραγγέλλει να μή δίνουμε τήν Θ. Μετάληψη στους αιρετικούς, ούτε να λαμβάνουμε τή δική τους (Δαμασκηνού Ίω.,Έκδοσίς ακριβής της Όρθοδόξου πίστεως, Περί ιών άγιων και αχράντων... μυστηρίων, κεφ. ιγ' (πς') και ό άγιος Θεόδωρος Στουδίτης λέγει, ότι ή μετάληψη τών αιρετικών είναι φάρμακο «μελαίνον και σκοτίζον» τήν ψυχή (Θ. Στουδίτου, έπιστ. κδ', Ίγνατίω τέκνω, Ι.9-1ο) .
Γράφει όδυρόμενος ό Μ. Βασίλειος τά παρακάτω, και είναι σαν νά περιγράφει τήν σύγχυση πού έπικρατεί στις ημερές μας και τήν έκκοσμικευμένη σύγχρονη νοοτροπία:
«Γίνεται άρνησις (της Θεότητος) του Αγίου Πνεύματος και άπομακρύνεται (σ.σ. διώκεται) όποιος δύναται νά αποδείξη ψευδή τήν άρνησιν... Άλλά ποιός θά δώση είς τά βλέφαρα μου πηγήν δακρύων, διά νά κλαύσω επί πολλάς ημέρας τόν λαόν, ό οποίος μαζί με αύτάς τάς πονηράς διδασκαλίας σπρώχνεται εις τήν καταστροφή; Παρασυρονται (και τείνονται ευήκοα) τά ώτα τών απλούστερων. Ήδη πλέον έχει εξοικειωθεί (ό λαός) με την αιρετικήν δυσσέβειαν. Τά μικρά παιδιά τής Εκκλησίας (άπό νήπια) εκπαιδεύονται (και μεγαλώνουν) με τά ασεβή λόγια (της αιρέσεως). Από τους αιρετικούς τελούνται οι βαπτίσεις, οί κηδείες τών νεκρών, οι επισκέψεις τών ασθενών, ή παρηγοριά τών θλιβομένων, ή βοήθεια τών ταλαιπωρουμένων... Καθώς όλα αυτά τελούνται άπ'αυτούς, γίνονται μέσο συνδέσεως τών λαών με τους αιρετικούς, ώστε νά έχουν όλοι τό ίδιο φρόνημα. Συνεπώς έπειτα άπό λίγο καιρό -και αν ακόμα επικράτηση κάποια ελευθερία- δεν θά ύπάρχη πλέον ελπίδα νά επιστρέψουν στην επίγνωσι τής αληθείας, όσοι έχουν κυριευθή άπό τήν πολυχρόνια αυτή απάτη» (Μ. Βασιλείου, Προς Ιταλούς και Γάλλους Επισκόπους περί τής καταστάσεως και συγχύσεως τών 'Εκκλησιών, επιστ. σμγ, κεφ. 4, στιχ. 18-19 και 25-39 τομ. 7ος,Έκδ. «Ωφελίμου Βιβλίου», σελ. 62-63. Ή μτφρ. του άγιορείτου μοναχού Νικόδημου Μπιλάλη).
Και όπως λέγει ό Ευγένιος Βούλγαρις γιά τόν αιρετικό:
«Τόν τοιούτον, άφ' ου τοιουτοτρόπως έξέστραπται, και ανιάτως ούτως αμαρτάνει ων αυτοκατάκριτος, ...όσον είναι δυνατόν, τόν άποστρεφόμεθα· και τούτο διά δύο αίτιας: πρώτον, διά νά μή δίδωμεν εις αυτόν εύκολίαν με τήν άδιάφορον και άπαραφύλακτον συναναστροφήν νά διαστρέφη τάς ψυχάς τών απλούστερων, και νά διαδίδη τήν κακήν ζύμην είς τό λοιπόν ειλικρινές φύραμα· και δεύτερον, διά νά τόν... συστείλωμεν με τήν τοιαύτην άποστροφήν, ήτις ενδέχεται νά γένη επιστροφής άφορμή και ανανήψεως, γίνεται δε πάντως (άν εκείνο δεν άκολουθήση) μία ποινή προς αυτόν τής αποστασίας δικαία και πρέπουσα.
»"Εχομεν περί τούτου σαφή τήν Δεσποτικήν παραγγελίαν. 'Έί ή χείρ σου.. .σκανδαλίζει σε, έκκοψον αυτά, και βάλε άπό σού" (Ματθ. ΙΗ' 8)...'Έχομεν τήν Άποστολικήν διαταγήν. "Αίρετικόν άνθρωπον... παραιτού"... "Δεί των πονηρών άπέχεσθαι, ώς σεσηπότα μέλη άφ' εαυτών έκβαλείν'' (Χρυσοστόμου έκ τής Σειρ. είς Ματθ.). "Εστω απόβλητος, ίνα μή της ιδίας κακίας μεταδώ και τοις άλλοις'' (Θεοφύλ. Ύπόμν. είς τό Ματθ. ΙΗ'). Και τό αυτό πάντοτε οί θεοφιλείς άνδρες, και τήν εύσέβειαν ακριβώς τηρούντες έπραττον» (Βουλγάρεως Ευγενίου, Σχεδίασμα περί της Άνεξιθρησκείας, σελ. 43-44).
Ως μόνη ελπίδα νά διορθωθούν τά κακά στήν Έκκλησία, θεωρεί ό ί. Χρυσόστομος, τήν εμμονή στή διακοπή τής κοινωνίας με τους παρανομούντας 'Επισκόπους, πού είχαν πάρει στά χέρια τους τήν εκκλησιαστική εξουσία.
«Και παρακαλούμεν υμάς, καθάπερ και έμπροσθεν έποιήσατε, κοσμούντες τε εαυτούς και τάς Εκκλησίας ασφαλιζόμενοι, ούτω και νυν ποιήσατε, και τους τοσαύτας ταραχάς εμβαλόντας είς τήν οίκουμένην άπασαν, και τάς Εκκλησίας διαταράξαντας αποστρέφεσθε μετά τής προσηκούσης υμίν ανδρείας. Τούτο γάρ αρχή τής λύσεως του χειμώνος, τούτο ασφάλεια ταίς 'Εκκλησίαις, τούτο τών κακών διόρθωσις, όταν τους τά τοιαύτα πονηρευσαμένους υμείς οί υγιαίνοντες αποστρέφησθε και μηδέν κοινόν έχητε προς αύτούς» (Χρυσοστόμου Ίω., Επιστολή πθ', Θεοδοσίω επισκόπω Σκυθοπόλεως).
Οί πιστοί τής Αλεξάνδρειας (τήν εποχή του Μ. Άθανασίου) δεν πήγαιναν στις εκκλησίες πού λειτουργούσαν οι αιρετικοί ψευδεπίσκοποι, αλλά και έφευγαν μακρυά απ' αυτούς:
«Οί γάρ λαοί πάντες ειδότες τήν παρανομίαν τών αιρετικών ούτε συνεχώρησαν αυτοίς είς τάς εκκλησίας εισελθείν, άλλα μακράν άπ' αυτών άνεχώρησαν...
»Ταύτα συνορώντες ώς αληθείας όντες υπέρμαχοι και κήρυκες ύβρισθήναι και έξορισθήναι μάλλον είλοντο και ύπέμειναν ή κατ'αυτού ύπογράψαι και τοις Άρειομανίταις κοινωνήσαι... διά τούτο καλόν άρκεσθήναι τη θεία γραφή...έστι δε αυτής τό παράγγελμα τούτο· "άπόστητε, άπόστητε, ...εξέλθετε έκ μέσου αυτών και άφορίσθητε''. τούτο γάρ προς διδασκαλίαν αρκεί πάσιν, ίν, ει μέν τις ήπατήθη παρ αυτών έξελθών ώς άπό Σοδόμων, μηκέτι προς αυτούς έπιστρέψη ...ει δέ τις καθαρός έξ αρχής άπό τής ασεβούς ταύτης αίρέσεως διέμεινεν, έχη τό καύχημα εν Χριστώ» (Μ. Αθανασίου, Του αυτού προς απανταχού μονάχους περί τών γεγενημένων παρά τών Αρειανών έπι Κωνσταντίου).
Ο άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός παραγγέλλει να μή δίνουμε τήν Θ. Μετάληψη στους αιρετικούς, ούτε να λαμβάνουμε τή δική τους (Δαμασκηνού Ίω.,Έκδοσίς ακριβής της Όρθοδόξου πίστεως, Περί ιών άγιων και αχράντων... μυστηρίων, κεφ. ιγ' (πς') και ό άγιος Θεόδωρος Στουδίτης λέγει, ότι ή μετάληψη τών αιρετικών είναι φάρμακο «μελαίνον και σκοτίζον» τήν ψυχή (Θ. Στουδίτου, έπιστ. κδ', Ίγνατίω τέκνω, Ι.9-1ο) .
Γράφει όδυρόμενος ό Μ. Βασίλειος τά παρακάτω, και είναι σαν νά περιγράφει τήν σύγχυση πού έπικρατεί στις ημερές μας και τήν έκκοσμικευμένη σύγχρονη νοοτροπία:
«Γίνεται άρνησις (της Θεότητος) του Αγίου Πνεύματος και άπομακρύνεται (σ.σ. διώκεται) όποιος δύναται νά αποδείξη ψευδή τήν άρνησιν... Άλλά ποιός θά δώση είς τά βλέφαρα μου πηγήν δακρύων, διά νά κλαύσω επί πολλάς ημέρας τόν λαόν, ό οποίος μαζί με αύτάς τάς πονηράς διδασκαλίας σπρώχνεται εις τήν καταστροφή; Παρασυρονται (και τείνονται ευήκοα) τά ώτα τών απλούστερων. Ήδη πλέον έχει εξοικειωθεί (ό λαός) με την αιρετικήν δυσσέβειαν. Τά μικρά παιδιά τής Εκκλησίας (άπό νήπια) εκπαιδεύονται (και μεγαλώνουν) με τά ασεβή λόγια (της αιρέσεως). Από τους αιρετικούς τελούνται οι βαπτίσεις, οί κηδείες τών νεκρών, οι επισκέψεις τών ασθενών, ή παρηγοριά τών θλιβομένων, ή βοήθεια τών ταλαιπωρουμένων... Καθώς όλα αυτά τελούνται άπ'αυτούς, γίνονται μέσο συνδέσεως τών λαών με τους αιρετικούς, ώστε νά έχουν όλοι τό ίδιο φρόνημα. Συνεπώς έπειτα άπό λίγο καιρό -και αν ακόμα επικράτηση κάποια ελευθερία- δεν θά ύπάρχη πλέον ελπίδα νά επιστρέψουν στην επίγνωσι τής αληθείας, όσοι έχουν κυριευθή άπό τήν πολυχρόνια αυτή απάτη» (Μ. Βασιλείου, Προς Ιταλούς και Γάλλους Επισκόπους περί τής καταστάσεως και συγχύσεως τών 'Εκκλησιών, επιστ. σμγ, κεφ. 4, στιχ. 18-19 και 25-39 τομ. 7ος,Έκδ. «Ωφελίμου Βιβλίου», σελ. 62-63. Ή μτφρ. του άγιορείτου μοναχού Νικόδημου Μπιλάλη).
Και όπως λέγει ό Ευγένιος Βούλγαρις γιά τόν αιρετικό:
«Τόν τοιούτον, άφ' ου τοιουτοτρόπως έξέστραπται, και ανιάτως ούτως αμαρτάνει ων αυτοκατάκριτος, ...όσον είναι δυνατόν, τόν άποστρεφόμεθα· και τούτο διά δύο αίτιας: πρώτον, διά νά μή δίδωμεν εις αυτόν εύκολίαν με τήν άδιάφορον και άπαραφύλακτον συναναστροφήν νά διαστρέφη τάς ψυχάς τών απλούστερων, και νά διαδίδη τήν κακήν ζύμην είς τό λοιπόν ειλικρινές φύραμα· και δεύτερον, διά νά τόν... συστείλωμεν με τήν τοιαύτην άποστροφήν, ήτις ενδέχεται νά γένη επιστροφής άφορμή και ανανήψεως, γίνεται δε πάντως (άν εκείνο δεν άκολουθήση) μία ποινή προς αυτόν τής αποστασίας δικαία και πρέπουσα.
»"Εχομεν περί τούτου σαφή τήν Δεσποτικήν παραγγελίαν. 'Έί ή χείρ σου.. .σκανδαλίζει σε, έκκοψον αυτά, και βάλε άπό σού" (Ματθ. ΙΗ' 8)...'Έχομεν τήν Άποστολικήν διαταγήν. "Αίρετικόν άνθρωπον... παραιτού"... "Δεί των πονηρών άπέχεσθαι, ώς σεσηπότα μέλη άφ' εαυτών έκβαλείν'' (Χρυσοστόμου έκ τής Σειρ. είς Ματθ.). "Εστω απόβλητος, ίνα μή της ιδίας κακίας μεταδώ και τοις άλλοις'' (Θεοφύλ. Ύπόμν. είς τό Ματθ. ΙΗ'). Και τό αυτό πάντοτε οί θεοφιλείς άνδρες, και τήν εύσέβειαν ακριβώς τηρούντες έπραττον» (Βουλγάρεως Ευγενίου, Σχεδίασμα περί της Άνεξιθρησκείας, σελ. 43-44).
Ως μόνη ελπίδα νά διορθωθούν τά κακά στήν Έκκλησία, θεωρεί ό ί. Χρυσόστομος, τήν εμμονή στή διακοπή τής κοινωνίας με τους παρανομούντας 'Επισκόπους, πού είχαν πάρει στά χέρια τους τήν εκκλησιαστική εξουσία.
«Και παρακαλούμεν υμάς, καθάπερ και έμπροσθεν έποιήσατε, κοσμούντες τε εαυτούς και τάς Εκκλησίας ασφαλιζόμενοι, ούτω και νυν ποιήσατε, και τους τοσαύτας ταραχάς εμβαλόντας είς τήν οίκουμένην άπασαν, και τάς Εκκλησίας διαταράξαντας αποστρέφεσθε μετά τής προσηκούσης υμίν ανδρείας. Τούτο γάρ αρχή τής λύσεως του χειμώνος, τούτο ασφάλεια ταίς 'Εκκλησίαις, τούτο τών κακών διόρθωσις, όταν τους τά τοιαύτα πονηρευσαμένους υμείς οί υγιαίνοντες αποστρέφησθε και μηδέν κοινόν έχητε προς αύτούς» (Χρυσοστόμου Ίω., Επιστολή πθ', Θεοδοσίω επισκόπω Σκυθοπόλεως).
Οί πιστοί τής Αλεξάνδρειας (τήν εποχή του Μ. Άθανασίου) δεν πήγαιναν στις εκκλησίες πού λειτουργούσαν οι αιρετικοί ψευδεπίσκοποι, αλλά και έφευγαν μακρυά απ' αυτούς:
«Οί γάρ λαοί πάντες ειδότες τήν παρανομίαν τών αιρετικών ούτε συνεχώρησαν αυτοίς είς τάς εκκλησίας εισελθείν, άλλα μακράν άπ' αυτών άνεχώρησαν...
»Ταύτα συνορώντες ώς αληθείας όντες υπέρμαχοι και κήρυκες ύβρισθήναι και έξορισθήναι μάλλον είλοντο και ύπέμειναν ή κατ'αυτού ύπογράψαι και τοις Άρειομανίταις κοινωνήσαι... διά τούτο καλόν άρκεσθήναι τη θεία γραφή...έστι δε αυτής τό παράγγελμα τούτο· "άπόστητε, άπόστητε, ...εξέλθετε έκ μέσου αυτών και άφορίσθητε''. τούτο γάρ προς διδασκαλίαν αρκεί πάσιν, ίν, ει μέν τις ήπατήθη παρ αυτών έξελθών ώς άπό Σοδόμων, μηκέτι προς αυτούς έπιστρέψη ...ει δέ τις καθαρός έξ αρχής άπό τής ασεβούς ταύτης αίρέσεως διέμεινεν, έχη τό καύχημα εν Χριστώ» (Μ. Αθανασίου, Του αυτού προς απανταχού μονάχους περί τών γεγενημένων παρά τών Αρειανών έπι Κωνσταντίου).
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου