ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ: «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (13ο ΜΕΡΟΣ)

Αντιμετώπιση

Ό Χριστός ήρθε στη γη, λέει ό εύαγγελιστής Ιωάννης, «ίνα λύση τά έργα του διαβόλου» (Α' 'Ιω. 3:8), αλλά και γιά νά καταργήσει τόν ίδιο τό διάβολο με τόν σταυρικό Του θάνατο: «΄Ινα διά του θανάτου καταργήση τόν τό κράτος έχοντα του θανάτου, τουτ' έστι τόν διάβολον» (Έβρ. 2:14).

Πριν από τή σταύρωσή Του, λοιπόν, ό Χριστός «έλυε», κατέστρεφε, τά έργα του διαβόλου, οδηγώντας σέ μετάνοια τους ανθρώπους και θεραπεύοντας αρρώστους και δαιμονισμένους. Οι θεραπείες αυτές ήταν έκφραση της έσχατολογικής καταργήσεως των δαιμονικών έργων. Μέ τόν σταυρικό θάνατο καί τήν κάθοδό Του στον άδη, όμως, εκμηδένισε τή δύναμη του διαβόλου καί τήν εξουσία του πάνω στό θάνατο.

Ό Χριστός δέν εξαφάνισε μονομιάς καί όλοκληρωτκά τήν επήρεια του σατανά επάνω μας, αλλά ταπείνωσε τή δύναμή του καί μας έδωσε τά μέσα γιά νά έξουδετερώνουμε τίς παγίδες του. Δέν είμαστε, δηλαδή, απαλλαγμένοι άπό τίς επιθέσεις τοϋ πονηρού, αλλά μας έχουν δοθεί τά δπλα γιά νά τόν νικήσουμε. Πρώτος ό Κύριος, μέ τόν τριπλό πειρασμό πού δέχτηκε στην έρημο (Ματθ. 4:1-11), μάς έδειξε τόν τρόπο μέ τόν όποίο μας πολεμάει ό διάβολος, αλλά καί τή δυνατότητα, πού μας χάρισε, νά τόν νικάμε. Γιατί ό πειρασμός αυτός του Κυρίου περιλαμβάνει όλους τους πειρασμούς, πού μπορεί νά δεχθεί ένας άνθρωπος.

Ό Χριστός έδωσε εξουσία στους μαθητές Του νά καταπατούν τό διάβολο: «Ιδού δίδωμι ύμίν τήν έξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπιών καί επί πάσαν τήν δύναμιν του έχθρού» (Λουκ. 10:19). Τό έργο των αποστόλων καί, γενικά, των ποιμένων της Εκκλησίας είναι νά όδηγούν τους ανθρώπους άπό τήν τυραννία τοϋ διαβόλου στην ελευθερία των τέκνων του Θεού. Αυτή ή ποιμαντική μέριμνα συνείχε καί τόν απόστολο Παύλο, όταν ευχόταν στους χριστιανούς της Ρώμης: «Ό δέ Θεός της ειρήνης συντρίψει τόν σατανάν υπό τους πόδας υμών εν τάχει» (Ρωμ. 16:20).

Οι άγιοι μέ τή δύναμη του Θεού συνέτριψαν τό διάβολο καί πολλές φορές ταπείνωσαν τήν αύθάδεια καί τήν αλαζονεία του, όπως συνέβη λ.χ. μέ τόν άββά Θεόδωρο, πού μέ τήν προσευχή του "έδεσε" τρεις δαίμονες έξω άπό τό κελλί του καί τους "έλυσε" έπειτα άπό πολλά παρακάλια τους.

Η πλούσια πείρα των αγίων έχει παραδώσει καί σ΄ εμάς τους τρόπους γιά νά νικάμε τό διάβολο καί νά ξεφεύγουμε τίς παγίδες καί τά τεχνάσματά του. Οί συμβουλές καί οι οδηγίες τους είναι πολύτιμες. Τίς πιό σημαντικές θ' άπαριθμήσουμε, όσο τό δυνατόν συντομότερα, στή συνέχεια:

1. Είναι απαραίτητο νά διατηρήσουμε τη χάρη του Άγίου Πνεύματος, πού πήραμε στό άγιο Βάπτισμά μας. Στή διατήρησή της, άλλωστε, αποβλέπει σύνολος ο πνευματικός μας αγώνας. Γιατί αυτή είναι πού μάς προμηθεύει τά όπλα της πνευματικής μας «στρατείας». "Οπλα πού «δέν είναι κοσμικά, άλλα έχουν τή δύναμη του Θεού νά γκρεμίζουν δαιμονικά όχυρώματα καί πονηρούς λογισμούς καί καθετί πού υψώνεται αλαζονικά εναντίον της γνώσεως του Θεού» (πρβλ. Β' Κορ. 10:4-5). Πραγματικά, «όσο είναι μέσα μας τό "Αγιο Πνεύμα, δέν μπορεί νά εισέλθει ό σατανάς καί νά παραμείνει στά βάθη της ψυχής» (άγιος Διάδοχος Φωτικής). Γιατί «τά πονηρά πνεύματα φοβούνται υπερβολικά τή χάρη τοϋ θείου Πνεύματος, καί μάλιστα όταν έπιφοιτήσει πλούσια, καθώς καθαιρόμαστε μέ τή μελέτη καί τήν καθαρή προσευχή» (άγιος Νικήτας ό Στηθάτος). Ή παρουσία της θείας χάριτος στον άνθρωπο είναι φωτιά πού καίει τά πονηρά πνεύματα καί καταστρέφει όλα τά τεχνάσματα τους.

2. Χρειάζονται θάρρος καί πίστη ότι οπωσδήποτε θά μάς βοηθήσει ό Θεός. «Άντίστητε τώ διαβόλω», μάς προτρέπει ό άγιος Ιάκωβος, «καί φεύξεται άφ' υμών» (Ιακ. 4:7). Ή θαρραλέα αντίσταση τόν φυγαδεύει. Πρέπει, όμως, νά συνοδεύεται καί άπό πίστη: «ω άντίστητε στερεοί τη πίστει» (Α' Πέτρ. 5:9). Ή πίστη είναι ή ασπίδα. πάνω στην οποία μπορούμε νά σβήνουμε όλα τά φλογισμένα βέλη του πονηρού (Έφ. 6:16). Είναι ή ακλόνητη καί σταθερή βεβαιότητα ότι ό Θεός στέκεται δίπλα μας. Καί «ει ό Θεός υπέρ ημών, τίς καθ' ημών;» (Ρωμ. 8:31). "Οταν, λοιπόν, ή ι^υχή είναι γεμάτη θάρρος καί πνευματική άνδρεία, «βλέπει τους δαίμονες νά φεύγουν σάν δραπέτες» (άγιος Νικήτας ό Στηθάτος).

3. Ό απόστολος Παύλος μάς προτρέπει νά «ντυθούμε σάν πνευματικό θώρακα τήν αγάπη» (Α' Θεσ. 5:8). Γιατί, όπως σχολιάζει ό άγιος Κασσιανός, «ή αγάπη περιβάλλει καί προστατεύει τά ζωτικά κομμάτια της καρδιάς μας, αντιστέκεται στά θανάσιμα χτυπήματα που μας προκαλούν τά πάθη, άπωθεί τά εχθρικά χτυπήματα καί έμποδίζει τά βέλη του δαίμονα νά εισχωρήσουν στον εσωτερικό μας άνθρωπο».

4. Ό ϊδιος απόστολος μάς προτείνει ενα ακόμη άμυντικό όπλο: «Φορέστε», λέει, «γιά περικεφαλαία τήν ελπίδα της σωτηρίας» (Α' Θεσ. 5:8). Είναι, πραγματικά, σωτήριο δπλο ή ελπίδα στή διάρκεια των πειρασμών. Είναι «ή περικεφαλαία πού προστατεύει τό κεφάλι. Δική μας Κεφαλή είναι ό Χριστός. Καί πρέπει, στον καιρό των θλίψεων καί των διωγμών, νά Τόν καλύπτουμε πάντα μέσα μας μέ τήν απόρθητη περικεφαλαία της ελπίδας των μελλοντικών αγαθών, κρατώντας, πάνω άπ' ολα, τήν πίστη μας α' Αυτόν ακέραιη καί αλώβητη. Γιατί, άν μάς λείψουν άλλα μέλη του σώματος, μπορούμε ακόμα καί ανάπηροι νά ζήσουμε. "Αν, όμως, μάς λείψει ή Κεφαλή, ό Χριστός, τότε δέν θά μπορέσουμε νά παραμείνουμε ζωντανοί ούτε γιά ενα λεπτό» (άγιος Κασσιανός).

5. Ή ψυχική προετοιμασία μας, μέ συνεχή νήψη (εγρήγορση) καί αδιάλειπτη προσευχή , εξουδετερώνει ενα ισχυρό δπλο τοϋ έχθρού, πού είναι ό αιφνιδιασμός. Επειδή δέν γνωρίζουμε πότε θά μάς επιτεθούν οι δαίμονες καί μέ ποιόν τρόπο, πρέπει νά βρισκόμαστε πάντοτε σέ ετοιμότητα. Ό απόστολος Πέτρος παραγγέλλει «Νήψατε, γρηγορήσατε ό αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ώρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α' Πέτρ. 5:8). Σ' αυτή τήν ψυχική προετοιμασία μάς προτρέπει καί ό ϊδιος ό Χριστός, λέγοντας: «Γρηγορείτε καί προσεύχεσθε, ίνα μή είσέλθητε εις πειρασμόν» (Ματθ. 26:41). Ή προσευχή, όταν συνδυαστεί μέ τή νήψη, γίνεται ισχυρότατο όπλο εναντίον του διαβόλου, όχι μόνο αμυντικό άλλα καί επιθετικό. Οι πατέρες τήν ονομάζουν "μαστίγιο" των δαιμόνων. Ιδιαίτερα, μάλιστα, συνιστάται ή εύχρηστη ευχή του Ίησού (Κύριε Ιησού Χριστέ ελεησόν με τον αμαρτωλό), ή επίκληση της 'Υπεραγίας Θεοτόκου καί των Αγίων εκείνων, πού έλαβαν άπό τόν Θεό τό κατά δαιμόνων χάρισμα.

6. Έκτος άπό τήν προσευχή, πολύ μάς βοηθούν στην καταδίωξη των πονηρών πνευμάτων ή νηστεία καί όλοι, γενικά, οί ασκητικοί κόποι, γιατί χαλιναγωγούν τα πάθη, μαραίνουν τις ήδονές και κάνουν ανδρείο τό νοϋ. Ό Κύριος μάς είπε: «Τούτο τό γένος (των δαιμόνων) ουκ εκπορεύεται ει μή εν προσευχή καί νηστεία» (Ματθ. 17:21). Μέ τήν άσκηση, τόν αγώνα δηλαδή γιά την τήρηση των εντολών του Χριστού, αποκτούμε τις αρετές. Καί, χωρίς κόπο, καμιά αρετή δέν φτάνει στην τελείωσή της. Οί αρετές είναι πνευματικά όπλα. "Ολες μαζί συνθέτου ν τήν ισχυρή πανοπλία, τήν όποία ό απόστολος Παύλος μάς συνιστά νά φορέσουμε, προκειμένου ν' άντιμετωπίσουμε τά τεχνάσματα του διαβόλου: «Ένδύσασθε τήν πανοπλίαν τοϋ Θεού προς τό δύνασθαι υμάς στήναι προς τάς μεθοδείας του διαβόλου» (Έφ. 6:11).

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ