«οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (9ο ΜΕΡΟΣ)

Τεχνάσματα

Ό διάβολος δεν είναι πολύ επικίνδυνος εχθρός στον φανερό πόλεμο και στις κατά μέτωπον επιθέσεις. Με τον ύπουλο και συγκαλυμμένο πόλεμό του, όμως, καταστρέφει πολλές ψυχές. Είναι πολύ εφευρετικός στά τεχνάσματα καί πολύ έμπειρος στό νά στήνει παγίδες. Γι' αυτό, άλλωστε, του έχουν αποδοθεί καί τά ονόματα πονηρός καί πλάνος.

«Ό μοχθηρός εχθρός», λέει ό άγιος Γρηγόριος ό Θεολόγος, «έχει εφεύρει χιλιάδες από θανάσιμα κεντριά, πού είναι συχνά συγκαλυμμένα κάτω άπό ενα προσωπείο αγαθό. Μ' αυτά προετοιμάζει ολέθριο τέλος γιά τούς άνθρώπους, ακριβώς όπως ένα αγκίστρι μέσα στό νερό φέρνει τό θάνατο σ' ένα ψάρι».

Ο Μέγας 'Αντώνιος είδε όλες τίς παγίδες τοΰ εχθρού απλωμένες πάνω στή γη, καί μάλιστα τόσο καλοστημένες, πού απόρησε, αν θά υπήρχε τρόπος νά περάσει κανείς ανάμεσά τους χωρίς να πιαστεί.

Ό άγιος Μακάριος, πάλι, είδε τό διάβολο μέ μορφή ανθρώπου νά φοράει διάτρητο χιτώνα, πού άπό κάθε τρύπα του κρεμόταν κι ένα μικρό δοχείο. Κάθε δοχείο περιεϊχε ορισμένο είδος πειρασμού, πού ό διάβολος πρόσφερε στους μοναχούς, μέ τήν ελπίδα ότι κάποιος κάτι άπ' δλα θά δεχόταν. Γι' αυτό καί ό άγιος συμβούλευε: «Πρέπει νά παρατηρούμε μέ μεγάλη οξύτητα τά τεχνάσματα καί τους δόλους καί τά κακούργα σχέδια του εχθρού. Γιατί, όπως τό "Αγιο Πνεύμα λέει μέ τό στόμα του Παύλου ότι έγινε γιά τούς πάντες τά πάντα, ώστε νά κερδίσει τούς πάντες, έτσι καί ή κακία φροντίζει καί γίνεται τά πάντα, ώστε όλους νά τούς οδηγήσει στην απώλεια».

Ή όσία Συγκλητική επισημαίνει μερικές άπό τίς παγίδες του διαβόλου: «"Οταν ό διάβολος δέν μπορεί νά αιχμαλωτίσει τήν ψυχή μέ τή φτώχεια, της προσφέρει σάν δόλωμα τόν πλούτο. "Αν δέν τά καταφέρει μέ τίς ύβρεις καί τούς εξευτελισμούς, προκαλεί επαίνους καί δόξα. "Οταν νικιέται μέ τήν υγεία, κάνει άρρωστο τό σώμα. "Οταν, γενικά, δέν μπορεί νά μας απατήσει μέ τίς ηδονές, προσπαθεί νά μας αποδιοργανώσει μέ τις ακούσιες θλίψεις».

Ο απόστολος Παύλος, επειδή γνώριζε καλά τά πονηρά σχέδια καί τίς ενέδρες του σατανά, έλεγε: «Ου γάρ αύτού τά νοήματα άγνοούμεν» (Β' Κορ. 2:11). Γι' αύτό προέτρεπε τούς χριστιανούς: «Ένδύσασθε τήν πανοπλίαν του Θεού προς τό δύνασθαι υμάς στήναι προς τάς μεθοδείας του διαβόλου» (Έφ. 6:11). Φορέστε, έλεγε, τήν πνευματική πανοπλία, γιά νά μπορέσετε ν' αντιμετωπίσετε τά πανούργα τεχνάσματα του διαβόλου. Καί σχολιάζει ό ιερός Χρυσόστομος: «Δέν είπε ό Παύλος ν' αντιμετωπίσετε τίς μάχες ούτε τούς πολέμους, αλλά τά τεχνάσματα. Γιατί ό εχθρός δέν μας πολεμάει φανερά, άλλα ύπουλα. Δέν δείχνει αμέσως αύτό πού θέλει νά κάνει, γιά νά μή φανερωθεί, άλλά, φρρώντας προσωπείο, ενεργεί παραπλανητικά, σάν εχθρός πανούργος, πού, γιά νά καταλάβει μιά πόλη, σκάβει κρυφά κάτω άπό τά τείχη της».

Τό πρώτο καί μεγαλύτερο τέχνασμά του τό χρησιμοποίησε ό διάβολος κατά τήν εξαπάτηση της Εύας στον παράδεισο. Στην αρχή πήρε τή μορφή του φιδιού, πού ήταν τό «φρονιμώτατον πάντων των θηρίων». Ύστερα τήν παρέσυρε σέ διάλογο, όπου μέ τέχνη τήν κατάφερε ν' αμφισβητήσει τό κύρος του Θεού καί τήν αλήθεια της εντολής Του. Τέλος, της άναψε τήν επιθυμία του απαγορευμένου καρπού καί τήν έπεισε νά τόν γευθεί, χωρίζοντάς την άπό τόν Θεό καί υποδουλώνοντάς την στό θάνατο (Γεν. 3:1-6).

Τό τέχνασμα αύτό, πού χρησιμοποίησε ό διάβολος γιά νά βγάλει τούς πρωτοπλάστους άπό τόν παράδεισο, συνεχίζει νά τό εφαρμόζει ως τίς μέρες μας, γιά νά μας κρατάει μακριά άπό τόν Θεό. Μας ψιθυρίζει συκοφαντικά ότι οι εντολές του Θεού είναι βαρειές καί ακατόρθωτες, ότι τάχα δέν είναι γιά μας καί γιά τήν εποχή μας. Τή σκέψη αυτή, μάλιστα, γιά νά μας ξεγελάσει, τήν παρουσιάζει σάν γέννήμα του δικού μας μυαλού κι όχι σάν δική του ύποβολή. Παράλληλα μας ανάβει τίς επιθυμίες τών ηδονών και τυλίγει τήν ψυχή μας στά δίχτυα της αμαρτίας καί τοϋ πνευματικού θανάτου.

Τά τεχνάσματα του διαβόλου ποικίλουν ανάλογα μέ τήν ηλικία, τήν κοινωνική θέση, τό αξίωμα, τήν πνευματική κατάσταση καί, γενικά, τόν τρόπο ζωής μας. Δηλαδή, διαφορετικά πολεμάει ό πονηρός τόν νέο καί διαφορετικά τόν ηλικιωμένο, διαφορετικά τόν κληρικό καί διαφορετικά τόν λαϊκό, διαφορετικά τόν έγγαμο καί διαφορετικά τό μοναχό, διαφορετικά τόν αρχάριο καί διαφορετικά τόν προχωρημένο στην πνευματική ζωή.

Στή συνέχεια θά παραθέσουμε ορισμένα άπό τά τεχνάσματα αυτά, όπως τά περιγράφει ό άγιος 'Ιωάννης ό Σιναΐτης στην Κλίμακα, γιατί είν' αλήθεια πώς, όταν ένα τέχνασμα ξεσκεπαστεί, χάνει τή δύναμη και τήν αποτελεσματικότητά του. "Οταν ό πρωτόπειρος αγωνιστής πληροφορηθεί άπό κάποιον έμπειροπόλεμο γιά τίς παγίδες πού είναι στημένες μπροστά του, εύκολα προφυλάγεται.

Μάς λέει, λοιπόν, ο άγιος:

• "Ενα βασικό τέχνασμα, πού πάντα χρησιμοποιούν οι δαίμονες, όταν μάς δουν νά ξεκινάμε κάποια πνευματική εργασία, είναι τό έξής: Σκάβουν ύπουλα μπροστά μας τρεις λάκκους, στους οποίους αγωνίζονται διαδοχικά νά μάς ρίξουν. Στην αρχή προσπαθούν νά μάς κάνουν νά μήν ξεκινήσουμε τήν εργασία (ό πρώτος λάκκος). Κατόπιν, αν δέν τό καταφέρουν αύτό, πασχίζουν νά μάς κάνουν να μήν τήν εκτελέσουμε σύμφωνα μέ τό θέλημα του Θεού (ό δεύτερος λάκκος). Τέλος, αν καί σ΄ αυτό αποτύχουν, μας πλησιάζουν αθόρυβα καί μάς μακαρίζουν, ότι σέ όλα ενεργούμε όπως ακριβώς θέλει ό Θεός. Κι αύτό, γιά νά μάς ρίξουν στην υπερηφάνεια (ό τρίτος λάκκος).

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΑ ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ

1. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (1ο ΜΕΡΟΣ)
2. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (2ο ΜΕΡΟΣ)
3. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (3ο ΜΕΡΟΣ)
4. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (4ο ΜΕΡΟΣ)
5. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (5ο ΜΕΡΟΣ)
6. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (6ο ΜΕΡΟΣ)
7. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (7ο ΜΕΡΟΣ)
8. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (8ο ΜΕΡΟΣ)