«οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (10ο ΜΕΡΟΣ)

• Πολλά, επίσης, μηχανεύονται (οι δαίμονες) γιά νά νοθεύσουν και μ' άλλους τρόπους τόν πνευματικό μας αγώνα. Υπάρχουν λ.χ. περιπτώσεις, πού, αν δεν μας καταφέρουν ν' άμαρτήσουμε, μας σπρώχνουν να κατακρίνουμε εκείνους που αμάρτησαν, ώστε με την κατάκρισή μας νά μολύνουν την αντίστασή μας εναντίον της αμαρτίας.

• "Αλλοτε πάλι, όταν μας συμβούν θλίψεις καί πειρασμοί, μας παρακινούν νά πούμε ή νά πράξουμε κάτι άστοχο. "Αν αποτύχουν σ' αυτό, πλησιάζουν άθόρυδα και μας προτρέπουν νά προσφέρουμε στον Θεό ευχαριστία υπερήφανη.

• Μεγάλη προσοχή θέλει καί τό ακόλουθο τέχνασμά τους: Πρίν πέσουμε στην αμαρτία, μας ψιθυρίζουν ότι ό Θεός είναι φιλάνθρωπος καί ότι σίγουρα θά μας συγχωρήσει. Μετά τή διάπραξή της, όμως, μας Τόν παρουσιάζουν δικαιοκρίτη, σκληρό καί αυστηρό. Προσέξτε τό δόλο τους: Στην αρχή ενήργησαν έτσι, γιά νά μας σπρώξουν στην αμαρτία. Μετά ενήργησαν αλλιώς, γιά νά μας καταποντίσουν στην απελπισία.

• Σέ άλλες περιπτώσεις, όταν κατορθώσουν νά μας ρίξουν σέ κάποιες αμαρτίες, αγωνίζονται να μας πείσουν να μήν τίς εξομολογηθούμε στον πνευματικό. Αυτό είναι μεγάλη τους επιτυχία, γιατί τίποτε άλλο δέν ισχυροποιεί τόσο τους δαίμονες, όσο τό νά κρύβουμε μέσα στην καρδιά μας τίς αμαρτίες. "Αν, παρ' όλα αυτά, εμείς πάμε στην εξομολόγηση, μας κάνουν ή νά τίς παρουσιάζουμε σάν νά τίς διέπράξε κάποιος άλλος ή νά ρίχνουμε σέ άλλους τήν ευθύνη.

• Πολύ επικίνδυνο τέχνασμα είναι καί ή υποστολή του νοητού πολέμου. Γιά ορισμένο καιρό οι δαίμονες κρύβονται καί δέν μας πολεμούν, ώστε ν' αμέριμνήσουμε καί νά πέσουμε σέ αμέλεια. "Ετσι, ή συνείδηση μας γίνεται ολοένα καί πιό ελαστική, ώσπου φτάνουμε νά θεωρούμε τά μεγάλα πάθη σάν τιποτένια. Φτάνουμε, δηλαδή, σέ μιά βαρειάς μορφής αναισθησία, πού είναι αθεράπευτη πνευματική αρρώστια.

• "Αλλοτε οι δαίμονες κρύβονται, γιά νά μας επιτεθούν ξαφνικά καί νά μας αιφνιδιάσουν. "Οπως λ.χ. υπάρχουν τροφές, πού, όταν τίς φάει κανείς, εκδηλώνουν τά συμπτώματά τους στό σώμα τήν άλλη μέρα ή καί έπειτα από αρκετό καιρό, τό ίδιο συμβαίνει πολλές φορές καί μέ τίς αιτίες πού μολύνουν τήν ψυχή. Τρώει, γιά παράδειγμα, κάποιος χορταστικά καί απολαυστικά, καί δέν νιώθει πόλεμο. Συναναστρέφεται άνετα μέ γυναίκες, καί τήν ώρα εκείνη δέν έχει κανένα πονηρό λογισμό! "Ετσι ξεθαρρεύει καί χαλαρώνει τήν προσοχή του, οπότε επιτίθενται αιφνιβιαστικά οι δαίμονες καί παθαίνει μεγάλη συμφορά.

• Αλλο τέχνασμά τους είναι όχι μόνο νά κρύβονται, άλλα καί νά μας δημιουργούν ψεύτικες πνευματικές καταστάσεις. "Οταν λ.χ. είμαστε χορτάτοι άπό ποικίλα καί εύγευστα φαγητά, μας κάνουν νά έχουμε ιλαρότητα, κατάνυξη καί καθαρό νού στην προσευχή. Αντίθετα, όταν νηστεύουμε, μας προκαλούν υπνηλία, άκατανυξία καί σκληρότητα. Στόχος τους είναι νά σχηματιστεί μέσα μας ή εσφαλμένη εντύπωση ότι μπορούμε ν' απολαμβάνουμε μέ ήδυπάθεια τά υλικά αγαθά καί παράλληλα νά ζούμε έντονη πνευματική ζωή, μέ κατάνυξη καί δάκρυα. Τά δάκρυα αυτά, δμως, ή ή οποιαδήποτε παρόμοια "καλή" κατάσταση είναι νόθα.

• ο δαίμονας της κενοδοξίας καταφεύγει καί στό έξής απίστευτο τέχνασμα: Σπέρνει λογισμούς σέ κάποιον αδελφό καί συγχρόνως τους φανερώνει σέ άλλον. Στή συνέχεια ιπρώχνει τόν δεύτερο ν' αποκαλύψει στον πρώτο τά μυστικά της καρδιάς του, ώστε αυτός νά τόν μακαρίζει ώς προορατικό.

• Σέ κενόδοξους ανθρώπους, πού τυχαίνει μάλιστα νά είναι μορφωμένοι μέ τήν κοσμική παιδεία, εφαρμόζει καί τό έξης τέχνασμα: Μόλις αρχίσουν τή μελέτη της Αγίας Γραφής, τους αποκαλύπτει αμέσως τήν ερμηνεία της. "Ετσι σιγά-σιγά τους ξεγελάει καί τελικά τους ρίχνει σε αιρέσεις καί βλασφημίες. Τή δαιμονική αυτή θεολογία ή μάλλον φλυαρία μπορούν νά τήν καταλάβουν άπό τήν ταράχη και τήν άτακτη ευχαρίστηση πού νιώθουν τήν ώρα της ερμηνείας των αγιογραφικών χωρίων.

• Επικίνδυνες είναι καί οι «εκ δεξιών» παγίδες. Πολλές φορές οι δαίμονες μας εμποδίζουν άπό τά πιό ελαφρά καί ωφέλιμα έργα καί μας σπρώχνουν στά πιό κοπιαστικά. Ετσι, μας προτρέπουν νά επιδοθούμε σέ πνευματικούς :γώνες πού ξεπερνούν τά μέτρα μας, ώστε, άφού κουραστούμε ψυχικά καί σπαταλήσουμε τίς δυνάμεις μας, νά μήν έχουμε πιά διάθεση ούτε καί γιά τους απλούς αγώνες, πού εύκολα μπορούμε νά εκτελέσουμε.

• Εντύπωση, επίσης, προκαλούν τα ποικίλα τεχνασμαϋα, πού τά πονηρά πνεύματα επινοούν κατά τήν ώρα της προσευχής. "Οταν λ.χ. χτυπήσει ή καμπάνα γιά νά πάμε στην εκκλησία, μερικοί δαίμονες έρχονται στό κρεβάτι καί, καθώς έχουμε ανασηκωθεί, μας πιέζουν νά ξαναπέσουμε γιά λίγο. "Αλλοι, όταν στεκόμαστε στην προσευχή, μας προκαλούν χασμουρητά ή μας βυθίζουν στον ύπνο. "Αλλοι προξενούν έντονη καί απροσδόκητη κοιλιακή ενόχληση, γιά νά μας βγάλουν έξω. "Αλλοι μας φέρνουν τέτοια κόπωση, πού δέν μπορούμε νά σταθούμε στά πόδια μας. "Αλλοι μας παρακινούν ν' ανοίγουμε συζητήσεις μέσα στό ναό καί άλλοι μας κάνουν νά γελάμε. "Αλλοι, πάλι, μας προτρέπουν να ψάλλουμε αργά και περίτεχνα απο φίληδονία.

• "Αν δέν παγιδευτούμε άπό τά τεχνάσματα αυτά, έρχονται αμέσως μετά τήν προσευχή καί μας επιτίθενται με άπρεπες φαντασίες, γιά ν' αρπάξουν τους πνευματικούς καρπούς, πού πρίν άπό λίγο μέ κόπο συλλέξαμε.

Αυτά είναι ορισμένα άπό τά πάμπολλα δαιμονικά τεχνάσματα, που έχουν επισημάνει οι άγιοι πατέρες στα συγγράμματα τους, γιά τή δική μας ψυχική ασφάλεια.

ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΑΡΘΡΑ

1. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (1ο ΜΕΡΟΣ)
2. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (2ο ΜΕΡΟΣ)
3. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (3ο ΜΕΡΟΣ)
4. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (4ο ΜΕΡΟΣ)
5. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (5ο ΜΕΡΟΣ)
6. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (6ο ΜΕΡΟΣ)
7. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (7ο ΜΕΡΟΣ)
8. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (8ο ΜΕΡΟΣ)
9. «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (9ο ΜΕΡΟΣ)