Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, αγαπητοί μου, όταν έρχεται στον κόσμο, γεννιέται σε κάποιο χρόνο και κάποιο τόπο. Έκτος χρόνου και τόπου δεν υπάρχει άνθρωπος. Από τον κανόνα αυτόν δεν εξαιρέθηκε ούτε ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ενώ ως Θεός είναι άχρονος και άναρχος, ως άνθρωπος γεννήθηκε σε ορισμένο χρόνο και τόπο. 'Ως προς το χρόνο, είναι ιστορικώς βεβαιωμένο από τίς αρχαίες πηγές, ότι ό Χριστός γεννήθηκε επί Καίσαρος Οκταβιανού Αυγούστου (31 π.Χ. - 14 μ.Χ.). Ως προς δε τον τόπο, γεννήθηκε όχι σε κάποιο από τα μεγάλα αστικά κέντρα του αρχαίου κόσμου (Αθήνα, 'Ρώμη, Αλεξάνδρεια, κ.ά.), αλλά σε μία πολίχνη, ένα μικρό χωριό, πού υπάρχει μέχρι σήμερα σε μικρή απόσταση έξω από τα Ιεροσόλυμα, τη Βηθλεέμ.
Πώς βρέθηκε στη Βηθλεέμ ή παναγία Θεοτόκος; Όταν ό Αύγουστος Καίσαρ μετά από σκληρούς αγώνες εξόντωσε όλους τους αντιπάλους και ανακηρύχθηκε μονάρχης, θέλησε, όπως ό βοσκός μετράει τα πρόβατα του, να μέτρηση και αυτός την απέραντη μάνδρα του, πού έφτανε από τη Γαλλία μέχρι την Αίγυπτο και τη Βαβυλώνα. Ήτο μονοκράτωρ. Διέταξε λοιπόν απογραφή σε όλο το κράτος. Αυτό είναι γεγονός ιστορικώς εξακριβωμένο. Ή διαταγή έλεγε, ότι πρέπει ό καθένας να βρεθεί στον τόπο της καταγωγής του και εκεί ν' απογραφή. Έτσι και ή Παναγία, πού ζούσε στη Ναζαρέτ της Γαλιλαίος, αναγκάστηκε να ξεκινήσει, να διανύσει περίπου 150 χιλιόμετρα μαζί με τον Ιωσήφ, τον φύλακα και προστάτη, για να φθάσει στη Βηθλεέμ.
Ήταν χειμώνας, κρύο. Νύχτα πλησίαζε. Ή σπίτι δεν άνοιξε να δεχθεί μέσα την επίτοκο μητέρα. Φάνηκαν σκληροί οι Βηθλεεμίται. Ή Παναγία αναγκάστηκε να βγει έξω από τη Βηθλεέμ και να ζήτηση κατάλυμα σε μια σπηλιά από αυτές πού άφθονες υπάρχουν στην Παλαιστίνη, μια σπηλιά πού χρησίμευε στους βοσκούς σαν στάβλος. 'Εκεί λοιπόν, σ' ένα βρωμερό στάβλο, πάνω σε μια φάτνη πού θέρμαιναν μόνο οι αναπνοές των ζώων, έγεννήθη ό Σωτήρ. Ω συγκατάβασις, ω μυστήριο, ω ανερμήνευτο θαύμα! Μακάριος όποιος σκύβει στη φάτνη και προσκυνεί τον γεννηθέντα Σωτήρα του κόσμου με πίστη και ειλικρίνεια.
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες γεννήθηκε ό Χριστός. Τίνος άλλου ή γέννησις έγινε σε τόσο ταπεινές συνθήκες; Μόνο όταν ήρθαν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα, ίσως τότε κάποιοι γεννήθηκαν μέσα στα πλοία πού τους μετέφεραν κατάφορτα στην πατρίδα· με τις γεννήσεις κατά το δράμα εκείνο μπορεί λίγο να παραβληθεί ή γέννησης του Σωτήρος.
Καί ενώ ό Χριστός εγεννάτο στη φάτνη ενός στάβλου, όποιος στα Ιεροσόλυμα τη νύχτα εκείνη περνούσε έξω από τα ανάκτορα του Ήρώδου, θα άκουγε φωνές ανδρών και γυναικών πού διασκέδαζαν. Δεν θα άκουγε εκεί τον αγγελικό ύμνο πού άκουσαν οι ποιμένες. Τι αντίθεση μεταξύ φάτνης και ανακτόρων!
Δεν θα θεολογήσω ούτε θα φιλοσοφήσω γύρω από το μέγιστο αυτό γεγονός, όπως χαρακτηρίζει τη γέννηση του Χριστού ό Ιστορικός Τόυμπη. Θα προσπαθήσω να μιλήσω πρακτικά και εποικοδομητικά, με αφορμή το χωρίο του Ευαγγελίου «διέλθωμεν έως Βηθλεέμ και ίδωμεν το ρήμα τούτο το γεγονός» νοερός ας πάμε στην Βηθλεέμ. Όποιος ακούσει ότι οι Βηθλεεμίται έκλεισαν τα σπίτια τους και κανείς από αυτούς δεν άνοιξε για να δεχθεί την Παναγία, αποδοκιμάζει ασφαλώς και καταδικάζει τη βάρβαρη αυτή διαγωγή. Κάποια ευλαβής ψυχή θα έλεγε· Αχ, να ζούσα εγώ στην εποχή του Χριστού! όχι απλώς δωμάτιο, άλλα όλο το σπίτι μου θα έδινα για το Σωτήρα του κόσμου... Άλλα μία ανατομία του συγχρόνου κόσμου θα αποδείξει ότι και ή δική μας διαγωγή δεν είναι καλύτερη από τη διαγωγή των Βηθλεεμιτών.
«Διέλθωμεν έως Βηθλεέμ...». Ό Χριστός γεννήθηκε έξω από τη Βηθλεέμ. Σπίτι, κατάλυμα, δεν υπήρχε. Αυτό νομίζετε ότι δεν επαναλαμβάνεται και σήμερα;
• Υπάρχουν χωριά, στα όποια τα γεροντάκια και οι ασθενείς δεν πάνε στην εκκλησία όταν
κάνη κρύο, επειδή ό ναός είναι μακριά από τα σπίτια τους, έξω από το χωριό. Παρ' όλες τις
παρακλήσεις δεν δίδεται ένα κομμάτι γης, ένα οικόπεδο, να χτίστη εκκλησία μέσα στο
χωριό. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας επόμενο ήταν οι Τούρκοι να μην επιτρέπουν να χτίζονται εκκλησίες μέσα στις πόλεις και τα χωριά. Εμείς, σε ελεύθερη πατρίδα, θα εξακολουθήσουμε το ίδιο; Ή εκκλησία, ό ναός μας, σύμφωνα με παράδοση αιώνων, πρέπει να χτίζεται στο καλύτερο μέρος του χωριού ή της πόλεως. Οι αρχαίοι προγονοί μας έχτισαν την Ακρόπολη στο καλύτερο μέρος των Αθηνών.
Οι σύγχρονοι Έλληνες θα έχτιζαν άραγε εκεί ναό προς τιμήν του Θεανθρώπου Ίησοϋ; Πες
μου πού βάζεις το Χριστό, να σου πω αν είσαι Χριστιανός. Στο κέντρο τα σπίτια, τα μαγαζιά,
τα καφενεία με τα χαρτοπαίγνια, τα πάντα· αλλά χώρος για εκκλησία δεν υπάρχει· «ουκ
ην τόπος» (Λουκ. 2,7) για τον Ίησοϋ το Ναζωραίο. Νέοι Βηθλεεμίται...
Άλλα ό Χριστός, αγαπητοί μου, δεν είναι μόνο μέσα στις εκκλησίες. Ό Χριστός είναι παντού. είναι προ παντός όπου φτωχός και γυμνός, όπου χήρα και ορφανό, όπου δυστυχής και αιχμάλωτος. Όπου άνθρωπος ταλαίπωρος, Εκεί και ό Χριστός. Το είπε ό ίδιος, ότι ή συμπεριφορά πού δείχνουμε στους συνανθρώπους μας αντανακλά στο πρόσωπο του.
Ό λόγος του είναι αιώνιος· «Έφ' όσον έποιήσατε ένι τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί έποιήσατε» (Ματθ. 25,40). Λένε, ότι στα παλιά τα χρόνια μία ευσεβής κυρία της 'Ρώμης έλεγε στην προσευχή της· —Χριστέ, οι Βηθλεεμίται δ' σε δέχτηκαν και γεννήθηκες σε μία φάτνη.
Εγώ σε παρακαλώ, αυτά τα Χριστούγεννα έλα στο σπίτι μου να σε φιλοξενήσω... Και άκουσε φωνή· —Ετοιμάσου, θα έρθω... Καθάριζε λοιπόν το μέγαρο της, έστρωσε χαλιά, ετοίμασε τα πάντα, και την ήμερα των Χριστουγέννων περίμενε. Χτυπά ή πόρτα. Τρέχει κι ανοίγει. Ήταν ένας γέρος και ζητούσε στέγη. —Δεν μπορώ σήμερα, του είπε- έλα άλλοτε... Σε λίγο άλλο χτύπημα· μια γυναίκα με τα ορφανά της ζητούσε βοήθεια. —Δεν ευκαιρώ, κυρά μου· έλα άλλοτε... Όταν πλησίαζε να βασιλέψει ό ήλιος της χτύπησε ένας ασθενής, πού ζητούσε φάρμακο. Τον έδιωξε κι αυτόν. Έτσι έκλεισε ή ήμερα. Λυπημένη, προτού να κοιμηθή είπε στην προσευχή της· —Χριστέ μου, εγώ σε περίμενα· γιατί δεν ήρθες;... Και άκουσε φωνή- —Ήρθα. —Ήρθες; —Ήρθα τρεις φορές- εκείνος ό γέρος εγώ ήμουν, εκείνη ή χήρα με τα ορφανά εγώ ήμουν, κ' εκείνος ό άρρωστος εγώ ήμουν. Μάθε λοιπόν, ότι όπου άνθρωπος ταλαιπωρημένος εκεί είναι ό Χριστός... Από αυτή την άποψη και ή γενεά μας είναι γενεά Βηθλεεμιτών. Γι αυτό ό Ραούλ Φολλερώ, ένας Γάλλος πού υπήρξε ό ευεργέτης των λεπρών, προτού να πεθάνει, βλέποντας την αντιχριστιανική ζωή των λεγομένων Χριστιανών, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Εάν αύριο ό Χριστός χτυπήσει την πόρτα σας, θα τον αναγνωρίσετε;».
• Είμαστε Χριστιανοί;
Τα Χριστούγεννα ό άλλος δεν είναι στην εκκλησία· κοιμάται... Χθες ήταν πρόθυμος να παρακολουθεί ειδωλολατρικά έθιμα ή να ξενυχτά για το λεγόμενο ρεβεγιόν. Χριστούγεννα λοιπόν και ρεβεγιόν, Χριστούγεννα και ταβέρνες, Χριστούγεννα και νυκτερινά κέντρα, Χριστούγεννα και αισχρά θεάματα στις τηλεοράσεις... Χριστούγεννα, και οι Χριστιανοί χωρίς εξομολόγηση, χωρίς θεία κοινωνία, χωρίς ελεημοσύνη. Έμεινε μόνο το κέλυφος, ή ουσία δεν υπάρχει πλέον. Χριστούγεννα χωρίς Χριστό.
Αδελφοί μου μή φερθούμε κ' εμείς όπως οι Βηθλεεμίται. Ας σταθούμε όπως οι αθώοι βοσκοί και όπως οι σοφοί μάγοι, μαζί με τα εκατομμύρια των πιστών όλης της γης, και ιδίως μαζί με τους μάρτυρες αδελφούς μας, με όλες τις ψυχές των ορθοδόξων, με την ψυχή της ορθοδόξου Ελλάδος. Ψηλά ό νους, θερμές οι καρδιές. Ας πλησιάσουμε στη φάτνη καί ας γονατίσουμε εκεί. Ή μάλλον ας γίνει ή καρδιά μας μια φάτνη, μέσα στην οποίαν θα γεννηθεί για μία ακόμη φορά ό Χριστός, ενώ σμήνη αγγέλων θα ψάλλουν τον θεσπέσιο ύμνο «Δόξα εν ύψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν άνθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2,14).
Επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, ή οποία Έγινε στον ΙΕΡΟ. ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης την 25-12-1977.
Καταγραφή καί σύν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου