Η «ενωτική» σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας
Ενδιαφέρουσα είνα
ι εν προκειμένω και η σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας. Η σύνοδος συνεκλήθη επίσης υπό του Πάπα Ρώμης, του Ευγενίου Δ΄ εν Φερράρα το έτος 1438. Ο Πάπας μετά κόπου κατώρθωσε να συγκεντρώση εις αυτήν 62 επισκόπους του, διότι ελειτούργει τότε και η αντιπολιτευομένη αυτόν αντισύνοδος της Βασιλείας. Εις την σύνοδον μετέβη ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (1425-1448) μετά του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωσήφ και εκατόν περίπου άλλων αντιπροσώπων. Εκ τούτων, 22 ήσαν επίσκοποι, μεταξύ των οποίων οι αντιπρόσωποι των πατριαρχείων Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Αντιπρόσωπος του Πατριαρχείου Αντιοχείας, κατόπιν και των Ιεροσολύμων, ήτο ο Επίσκοπος Εφέσου άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. Ο Πάπας συνεκρότησε την σύνοδον ταύτην, διότι εθεώρησε ότι εύρε την κατάλληλον ευκαιρίαν, ίνα εκβιάσει την άνευ όρων ένωσιν, μάλλον δέ υποδούλωσιν της κινδυνευούσης υπό των Τούρκων Ορθοδόξου Ανατολής. Επίσης και ως ισχυρόν αντιπερισπασμόν πρός την κατ΄ αυτού εργαζομένην σύνοδον της Βασιλείας. Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ ενόμισε πεπλανημένως, ότι, προσφέρων εις τον Πάπαν την ένωσιν των Εκκλησιών, θα είχε παρά της Δύσεως σοβαράν βοήθειαν πρός αντιμετώπισιν του τουρκικού κινδύνου, την οποίαν όμως δεν έλαβεν. Ο δε Πατριάρχης Ιωσήφ ηκολούθησε τον Αυτοκράτορα, διότι ήτο ο δυστυχής άστατος και καιροσκόπος. Ών «μικρόνους και μικροπόνηροςκαι υπενδίδων εις πάσαν πλαγίαν συμβουλήν, ουδέν σταθερόν εγίνωσκε περί της μελετωμένης συνόδου. Χείρον και αυτού του Αυτοκράτορος αγνοών τα εν τή Δύσει, συνέλαβε την ακαιροτάτην άμα και μωράν ιδέαν, ότι ηδύνατο, εν συμπνοία και συνεννοήσει μετά του επισκόπου Ρώμης, ν΄ αποσείσηται τον ζυγόν, ως έλεγε, της πολιτικής επεμβάσεως εις την κυβέρνησιν της Εκκλησίας και προσκτήσηται μείζονα τινα ελευθερίαν απέναντι του Αυτοκράτορος»! (Α. Διαμαντοπούλου, Μάρκος ο Ευγενικός και η εν Φλωρεντία Σύνοδος, Μελέτη Ιστορική, σ. 12, 13, Αθήναι 1899, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ.26). Επί πλέον, ως λέγει ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο Ιωσήφ ήτο προδιεφθαρμένος επαγγελίαις λαμπραίς και δόμασιν. Άρπαξ Πάπας καιροσκοπών, Αυτοκράτωρ τα ιερά και τα όσια απεμπολών χάριν ματαίας ωφελείας, και Πατριάρχης οικτρώς μικροπόνηρος, συνέπραξαν εις την παπικήν αντισύνοδον Φερράρας-Φλωρεντίας, έκαστος πρός ίδιον αυτού σκοπόν, άπαντες όμως εις ζημίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Χριστιανικού Ελληνικού Έθνους. Ο Άγιος Μἀρκος Εφέσου ο Ευγενικός «μόνον κατόπιν πιέσεως εχειροτονήθη επίσκοπος και μετέβη εις Φλωρεντίαν» (Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 25, 26). Τούτο έπραξεν, είτε πρός μετάνοιαν και σωτηρίαν του παπικού κόσμου, είτε διά τον αναγκαίον αντιαιρετικόν αγώνα υπέρ της κινδυνευούσης Ορθοδοξίας. «Εγώ» έλεγεν ο ίδιος, «ούτε αρχιερεύς εβουλόμην γενέσθαι, ούτε εις την σύνοδον αφικέσθαι αλλά διά την επιταγήν και την χρείαν της του Χριστού Εκκλησίας, αναδεξάμενος το της αρχιερωσύνης λειτούργημα, τοσούτον την εμήν αξίαν άμα και την δύναμιν υπερβαίνον, επηκολούθησα τώ Οικουμενικώ Πατριάρχη και τώ εκ Θεού Αυτοκράτορι πρός την Ιταλίαν σύνοδον» (Μάρκου Ευγενικού, PG. 159, 1025 και παρά Ιωσήφ Μεθώνης, Απολογία εις το Γραμμάτιον Μάρκου Ευγενικού, PG. 159, 1025 και παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ΄ ανωτ. σ. 25, 26). Η θεία Πρόνοια κατηύθυνεν ούτω τα πράγματα ώστε ο άγιος Μάρκος Εφέσου να αναδειχθεί μέγας πρόμαχος της Ορθοδοξίας. Ο άγιος Μάρκος Εφέσου, μεταβάς εις την σύνοδον, ηγωνίσθη εν αυτή υπέρ της Ορθοδοξίας με διάθεσιν μάρτυρος, και μέχρις ότου του αφηρέθη ο λόγος. Ο αλλότρια της αληθινής πίστεως φρονών Αυτοκράτωρ κατεδίκασε τον άγιον εις σιγήν, ίνα μη ελέγχηται η πλάνη και ματαιωθή η επί ταύτης στηριζομένη ψευδένωσις. Ο άγιος Μάρκος ήτο ο μόνος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας εν τη συνόδω. Όταν ούτος ησθένει και δεν παρίστατο εις τάς συνεδρίας, «ουδείς εκ των Ελλήνων απήντα εις τάς αγορεύσεις των Λατίνων» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, Ορθοδοξία και Παπισμός, Αθήναι 1969, τομ. Β΄ σ. 54) αλλά ούτοι ανέπτυσσον τάς κακοδοξίας των ελεύθεροι ορθοδόξου αντιλόγου. «Πολεμούμενος υπό των Λατίνων, προδιδόμενος υπό των Ελλήνων ο Μάρκος, έμεινε μόνος, γενναίος μεταξύ των δειλών, αντιμετωπίζων και νικών τους πάντας» (ένθ. ανωτ. σ. 30). Στηριζόμενος πάντοτε εις την Αγίαν Γραφήν, εις τάς Οικουμενικάς Συνόδους και τους θεοφόρους Πατέρας της Εκκλησίας, απέκρουε την παπικήν κακοδοξίαν περί του Φιλιόκβε και τάς άλλας παπικάς αξιώσεις περί πρωτείου, καθαρτηρίου πυρός και αζύμων, αποκαλέσας αιρετικούς πάντας τους ανήκοντας εις το παπικόν συγκρότημαν· «ού μόνον εισίν οι Λατίνοι σχισματικοί, αλλά και αιρετικοί» (Πρακτικά συνόδου Φλωρεντίας, Mansi, 31A, 885 και ένθ. ανωτ. σελ. 54) ετόνισεν. Δυστυχώς ο Πατριάρχης Ιωσήφ υπέκυψεν εις τον Πάπαν, επικαλούμενος μάλιστα την θεωρίαν περί «οικονομικής ενώσεως» των Εκκλησιών. Έσχεν όμως οικτρόν τέλος, αποθανών «αιφνιδίως εν τώ δειπνείν», πρό της υπογραφής της ψευδενώσεως, ταφείς εν τή ξένη. Ο επίσκοπος Νικαίας Βησσαρίων ηυτομόλησε πρός τους παπικούς, ασπασθείς την αίρεσιν του Πάπα. Ενεφανίσθη εν τή συνόδω ο δεινότερος πολέμιος του αγίου Μάρκου Ευγενικού και υπερασπιστής της υποταγής των Ορθοδόξων εις τον Παπισμόν. Γενόμενος εξωμότης, επολέμησεν ο δυστυχής της αγίαν Ορθοδοξίαν βαρύτερον και αυτών των Λατίνων. Απεκάλει την Ορθόδοξον Καθολικήν Εκκλησίαν περιφρονητικώς «Εκκλησίαν των Γραικών», έγραφε περί Αυτής, ότι δήθεν «κατήντησεν εις το μηδέν», και υπεστήριζεν, ότι δήθεν θα εκλείψουν η Ορθοδοξία και η Ελληνική γλώσσα. («Εκκλησία», αριθμ. 4 (15-2-1964), σ. 95, και παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 61). Γενόμενος δέ παπικός καρδινάλιος, εκάλει τους Ορθοδόξους της Ανατολής να προσκυνήσουν τον παποκαίσαρα της Ρώμης. Οι δε λοιποί «ορθόδοξοι επίσκοποι», ως χαμαιλέοντες, προσεχώρησαν εις την παράταξιν του εξωμότου Βησσαρίωνος, προδώσαντες την Ορθοδοξίαν. Η σύνοδος τους μήνας Ιανουάριον και Φεβρουάριον του επομένου έτους 1439 μ.Χ. εκ της Φερράρας μετετέθη εις την Φλωρεντίαν. Εις αμφοτέρας τάς περιόδους αυτής, εν Φερράρα και Φλωρεντία, η σύνοδος δεν ελειτούργησεν εν χριστιανικώ πνεύματι. Κατά την πρώτην συνάντησιν Πάπα και Πατριάρχου, ο Πάπας απήτησεν, όπως ο Πατριάρχης Ιωσήφ ασπασθή τον πόδα του! (Β.Κ. Στεφανίδου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήναι 1970, σελ. 390). Κατ΄ αρχάς εν τή συνόδω υπήρχεν ελευθέρα συζήτησις. Ο Πάπας όμως αντιληφθείς ότι η ελευθερία διερευνήσεως των θεμάτων και η κανονική λειτουργία της συνόδου θα απέβαινον εις βάρος του και πρός όφελος των Ορθοδόξων, εμηχανεύθη το πάν, ίνα ασκήση επ΄ αυτών αφόρητον ψυχικήν πίεσιν, συνεργαζόμενος επί τούτου μετά του Αυτοκράτορος. Ο Αυτοκράτωρ ως πρός τους Ορθοδόξους μετεβλήθη εις αυθέντην της συνόδου. Δεν επέτρεπεν ελευθερίαν λόγου εις τους αντιδρώντας πρός τα κακόδοξα σχέδια του, και «τελικώς απηγόρευσε τάς επισήμους συζητήσεις εν τη συνόδω και εδέχθη τάς κατ΄ ιδίαν επαφάς και τάς παρασκηνιακάς ενεργείας (!), αί οποίαι ηυνόουν τα σχέδια του Πάπα Ευγενίου Δ΄»! (Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 27). Δεν εδίστασε «να αφαιρέσει τον λόγον απο τον στύλον της Ορθοδοξίας Μάρκον Ευγενικόν», και ούτω να αφήση «ελεύθερον τον εξωμότην Βησσαρίωνα Νίκαιας να εκφωνή φιλοπαπικούς λόγους». Ένεκα τούτου, η σύνοδος εστερήθη του ορθοδόξου λόγου! Διά της μεθόδου της δεσμεύσεως του ορθοδόξου λόγου και των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, συνεφωνήθη και υπεγράφη η ψευδένωσις υπό των παπικών και των υποταγέντων εις τον Πάπαν Ορθοδόξων, και δή κατά τρόπον αντάξιον της εκ του πονηρού ταύτης ενώσεως. Παυσαμένων των επισήμων διαλέξεων της συνόδου, «ιδίως και κρυφά και συνεσκιασμένως πάντα εγένετο. Αί τε γάρ συνελεύσεις αι παρά του Βασιλέως μετά δέκα αρχιερέων εις τον Πάπαν ιδία εγένεντο και μυστικώς, και ούτε οι λοιποί των ημετέρων αρχιερέων, ούτε οι επίσκοποι των Λατίνων οίδασι τα λαληθέντα εκείσε. Και αι συνελεύσεις πάλιν, αι παρά των ημετέρων γεγονυίαι, και εν τώ παλατίω και εν τώ πατριαρχείω κελλικώς εγένεντο. Και ουκ ήσαν τα εν αυταίς ως πράξεις Συνόδου καθολικής, αλλά τρόποι και επίνοιαι εντεύθεν κατεσκευάζεντο, όπως άν στέρξωσιν απλώς οι ημέτεροι την μετά των Λατίνων ένωσιν» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 57). Ταύτα δέ, καθ΄ ήν στιγμήν ο Πάπας είχε καθαιρεθή υπό της αντιπαπικής συνόδου της Βασιλείας. Τοιουτοτρόπως, την 6ην Ιουλίου 1439 μ.Χ. υπεγράφη ο ασεβής όρος περί κακής ενώσεως, του οποίου το ακριβές περιεχόμενον εγνώριζον μόνον οι συντάξαντες αυτόν! (Θ.Η.Ε., τομ. 8ος, σελ. 671, και Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 58). Τα κακουργηθέντα επεκυρώθησαν διά παπικής λειτουργίας εις τον μητροπολιτικόν Ναόν της Φλωρεντίας. Μόνον ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός δεν υπέγραψε τον αμαρτωλόν τούτον όρον, αλλά «εκάθητο σιωπών και αλγών επί τοίς γινομένοις» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 59). Ο Πάπας όταν έμαθεν ότι δεν υπέγραψεν ο άγιος Μάρκος Εφέσου είπε «λοιπόν, εποιήσαμεν ουδέν»! (Θ.Η.Ε., τομ. 8ος, σελ. 671, και Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 58). Κοινόν γνώρισμα των ανωτέρω αντισυνόδων, Λυών και Φερράρας-Φλωρεντίας, είναι η προσπάθεια των αιρετικών της Δύσεως, όπως δι΄ αυτών καθυποτάξουν την Ορθόδοξον Καθολικήν Εκκλησίαν. Τούτο επιδιώκουν, εν ονόματι της ενώσεως, αντιθέτως πρός την αλήθειαν, και διά οιασδήποτε απλής συμφωνίας εν τη κακοδοξία. Χάριν τούτων, καταλύουν τον ορθόδοξον λόγον εν τη συνόδω, εν συνεχεία τάς επισήμους εν αυτή συζητήσεις, και δρούν παρασκηνιακώς. Ούτω, δρώντες οι αιρετικοί εκτός Συνόδου, καταλύουν την Σύνοδον. Τούτο αποτελεί μίαν επί πλέον απόδειξιν, ότι αι λεγόμεναι σύνοδοι των αιρετικών, δεν είναι όντως Σύνοδοι, αλλά αντισύνοδοι, προερχόμεναι εκ «του πονηρού» (Ματθ. στ΄ 13).
ι εν προκειμένω και η σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας. Η σύνοδος συνεκλήθη επίσης υπό του Πάπα Ρώμης, του Ευγενίου Δ΄ εν Φερράρα το έτος 1438. Ο Πάπας μετά κόπου κατώρθωσε να συγκεντρώση εις αυτήν 62 επισκόπους του, διότι ελειτούργει τότε και η αντιπολιτευομένη αυτόν αντισύνοδος της Βασιλείας. Εις την σύνοδον μετέβη ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (1425-1448) μετά του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωσήφ και εκατόν περίπου άλλων αντιπροσώπων. Εκ τούτων, 22 ήσαν επίσκοποι, μεταξύ των οποίων οι αντιπρόσωποι των πατριαρχείων Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Αντιπρόσωπος του Πατριαρχείου Αντιοχείας, κατόπιν και των Ιεροσολύμων, ήτο ο Επίσκοπος Εφέσου άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. Ο Πάπας συνεκρότησε την σύνοδον ταύτην, διότι εθεώρησε ότι εύρε την κατάλληλον ευκαιρίαν, ίνα εκβιάσει την άνευ όρων ένωσιν, μάλλον δέ υποδούλωσιν της κινδυνευούσης υπό των Τούρκων Ορθοδόξου Ανατολής. Επίσης και ως ισχυρόν αντιπερισπασμόν πρός την κατ΄ αυτού εργαζομένην σύνοδον της Βασιλείας. Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ ενόμισε πεπλανημένως, ότι, προσφέρων εις τον Πάπαν την ένωσιν των Εκκλησιών, θα είχε παρά της Δύσεως σοβαράν βοήθειαν πρός αντιμετώπισιν του τουρκικού κινδύνου, την οποίαν όμως δεν έλαβεν. Ο δε Πατριάρχης Ιωσήφ ηκολούθησε τον Αυτοκράτορα, διότι ήτο ο δυστυχής άστατος και καιροσκόπος. Ών «μικρόνους και μικροπόνηροςκαι υπενδίδων εις πάσαν πλαγίαν συμβουλήν, ουδέν σταθερόν εγίνωσκε περί της μελετωμένης συνόδου. Χείρον και αυτού του Αυτοκράτορος αγνοών τα εν τή Δύσει, συνέλαβε την ακαιροτάτην άμα και μωράν ιδέαν, ότι ηδύνατο, εν συμπνοία και συνεννοήσει μετά του επισκόπου Ρώμης, ν΄ αποσείσηται τον ζυγόν, ως έλεγε, της πολιτικής επεμβάσεως εις την κυβέρνησιν της Εκκλησίας και προσκτήσηται μείζονα τινα ελευθερίαν απέναντι του Αυτοκράτορος»! (Α. Διαμαντοπούλου, Μάρκος ο Ευγενικός και η εν Φλωρεντία Σύνοδος, Μελέτη Ιστορική, σ. 12, 13, Αθήναι 1899, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ.26). Επί πλέον, ως λέγει ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο Ιωσήφ ήτο προδιεφθαρμένος επαγγελίαις λαμπραίς και δόμασιν. Άρπαξ Πάπας καιροσκοπών, Αυτοκράτωρ τα ιερά και τα όσια απεμπολών χάριν ματαίας ωφελείας, και Πατριάρχης οικτρώς μικροπόνηρος, συνέπραξαν εις την παπικήν αντισύνοδον Φερράρας-Φλωρεντίας, έκαστος πρός ίδιον αυτού σκοπόν, άπαντες όμως εις ζημίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Χριστιανικού Ελληνικού Έθνους. Ο Άγιος Μἀρκος Εφέσου ο Ευγενικός «μόνον κατόπιν πιέσεως εχειροτονήθη επίσκοπος και μετέβη εις Φλωρεντίαν» (Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 25, 26). Τούτο έπραξεν, είτε πρός μετάνοιαν και σωτηρίαν του παπικού κόσμου, είτε διά τον αναγκαίον αντιαιρετικόν αγώνα υπέρ της κινδυνευούσης Ορθοδοξίας. «Εγώ» έλεγεν ο ίδιος, «ούτε αρχιερεύς εβουλόμην γενέσθαι, ούτε εις την σύνοδον αφικέσθαι αλλά διά την επιταγήν και την χρείαν της του Χριστού Εκκλησίας, αναδεξάμενος το της αρχιερωσύνης λειτούργημα, τοσούτον την εμήν αξίαν άμα και την δύναμιν υπερβαίνον, επηκολούθησα τώ Οικουμενικώ Πατριάρχη και τώ εκ Θεού Αυτοκράτορι πρός την Ιταλίαν σύνοδον» (Μάρκου Ευγενικού, PG. 159, 1025 και παρά Ιωσήφ Μεθώνης, Απολογία εις το Γραμμάτιον Μάρκου Ευγενικού, PG. 159, 1025 και παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ΄ ανωτ. σ. 25, 26). Η θεία Πρόνοια κατηύθυνεν ούτω τα πράγματα ώστε ο άγιος Μάρκος Εφέσου να αναδειχθεί μέγας πρόμαχος της Ορθοδοξίας. Ο άγιος Μάρκος Εφέσου, μεταβάς εις την σύνοδον, ηγωνίσθη εν αυτή υπέρ της Ορθοδοξίας με διάθεσιν μάρτυρος, και μέχρις ότου του αφηρέθη ο λόγος. Ο αλλότρια της αληθινής πίστεως φρονών Αυτοκράτωρ κατεδίκασε τον άγιον εις σιγήν, ίνα μη ελέγχηται η πλάνη και ματαιωθή η επί ταύτης στηριζομένη ψευδένωσις. Ο άγιος Μάρκος ήτο ο μόνος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας εν τη συνόδω. Όταν ούτος ησθένει και δεν παρίστατο εις τάς συνεδρίας, «ουδείς εκ των Ελλήνων απήντα εις τάς αγορεύσεις των Λατίνων» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, Ορθοδοξία και Παπισμός, Αθήναι 1969, τομ. Β΄ σ. 54) αλλά ούτοι ανέπτυσσον τάς κακοδοξίας των ελεύθεροι ορθοδόξου αντιλόγου. «Πολεμούμενος υπό των Λατίνων, προδιδόμενος υπό των Ελλήνων ο Μάρκος, έμεινε μόνος, γενναίος μεταξύ των δειλών, αντιμετωπίζων και νικών τους πάντας» (ένθ. ανωτ. σ. 30). Στηριζόμενος πάντοτε εις την Αγίαν Γραφήν, εις τάς Οικουμενικάς Συνόδους και τους θεοφόρους Πατέρας της Εκκλησίας, απέκρουε την παπικήν κακοδοξίαν περί του Φιλιόκβε και τάς άλλας παπικάς αξιώσεις περί πρωτείου, καθαρτηρίου πυρός και αζύμων, αποκαλέσας αιρετικούς πάντας τους ανήκοντας εις το παπικόν συγκρότημαν· «ού μόνον εισίν οι Λατίνοι σχισματικοί, αλλά και αιρετικοί» (Πρακτικά συνόδου Φλωρεντίας, Mansi, 31A, 885 και ένθ. ανωτ. σελ. 54) ετόνισεν. Δυστυχώς ο Πατριάρχης Ιωσήφ υπέκυψεν εις τον Πάπαν, επικαλούμενος μάλιστα την θεωρίαν περί «οικονομικής ενώσεως» των Εκκλησιών. Έσχεν όμως οικτρόν τέλος, αποθανών «αιφνιδίως εν τώ δειπνείν», πρό της υπογραφής της ψευδενώσεως, ταφείς εν τή ξένη. Ο επίσκοπος Νικαίας Βησσαρίων ηυτομόλησε πρός τους παπικούς, ασπασθείς την αίρεσιν του Πάπα. Ενεφανίσθη εν τή συνόδω ο δεινότερος πολέμιος του αγίου Μάρκου Ευγενικού και υπερασπιστής της υποταγής των Ορθοδόξων εις τον Παπισμόν. Γενόμενος εξωμότης, επολέμησεν ο δυστυχής της αγίαν Ορθοδοξίαν βαρύτερον και αυτών των Λατίνων. Απεκάλει την Ορθόδοξον Καθολικήν Εκκλησίαν περιφρονητικώς «Εκκλησίαν των Γραικών», έγραφε περί Αυτής, ότι δήθεν «κατήντησεν εις το μηδέν», και υπεστήριζεν, ότι δήθεν θα εκλείψουν η Ορθοδοξία και η Ελληνική γλώσσα. («Εκκλησία», αριθμ. 4 (15-2-1964), σ. 95, και παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 61). Γενόμενος δέ παπικός καρδινάλιος, εκάλει τους Ορθοδόξους της Ανατολής να προσκυνήσουν τον παποκαίσαρα της Ρώμης. Οι δε λοιποί «ορθόδοξοι επίσκοποι», ως χαμαιλέοντες, προσεχώρησαν εις την παράταξιν του εξωμότου Βησσαρίωνος, προδώσαντες την Ορθοδοξίαν. Η σύνοδος τους μήνας Ιανουάριον και Φεβρουάριον του επομένου έτους 1439 μ.Χ. εκ της Φερράρας μετετέθη εις την Φλωρεντίαν. Εις αμφοτέρας τάς περιόδους αυτής, εν Φερράρα και Φλωρεντία, η σύνοδος δεν ελειτούργησεν εν χριστιανικώ πνεύματι. Κατά την πρώτην συνάντησιν Πάπα και Πατριάρχου, ο Πάπας απήτησεν, όπως ο Πατριάρχης Ιωσήφ ασπασθή τον πόδα του! (Β.Κ. Στεφανίδου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήναι 1970, σελ. 390). Κατ΄ αρχάς εν τή συνόδω υπήρχεν ελευθέρα συζήτησις. Ο Πάπας όμως αντιληφθείς ότι η ελευθερία διερευνήσεως των θεμάτων και η κανονική λειτουργία της συνόδου θα απέβαινον εις βάρος του και πρός όφελος των Ορθοδόξων, εμηχανεύθη το πάν, ίνα ασκήση επ΄ αυτών αφόρητον ψυχικήν πίεσιν, συνεργαζόμενος επί τούτου μετά του Αυτοκράτορος. Ο Αυτοκράτωρ ως πρός τους Ορθοδόξους μετεβλήθη εις αυθέντην της συνόδου. Δεν επέτρεπεν ελευθερίαν λόγου εις τους αντιδρώντας πρός τα κακόδοξα σχέδια του, και «τελικώς απηγόρευσε τάς επισήμους συζητήσεις εν τη συνόδω και εδέχθη τάς κατ΄ ιδίαν επαφάς και τάς παρασκηνιακάς ενεργείας (!), αί οποίαι ηυνόουν τα σχέδια του Πάπα Ευγενίου Δ΄»! (Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 27). Δεν εδίστασε «να αφαιρέσει τον λόγον απο τον στύλον της Ορθοδοξίας Μάρκον Ευγενικόν», και ούτω να αφήση «ελεύθερον τον εξωμότην Βησσαρίωνα Νίκαιας να εκφωνή φιλοπαπικούς λόγους». Ένεκα τούτου, η σύνοδος εστερήθη του ορθοδόξου λόγου! Διά της μεθόδου της δεσμεύσεως του ορθοδόξου λόγου και των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, συνεφωνήθη και υπεγράφη η ψευδένωσις υπό των παπικών και των υποταγέντων εις τον Πάπαν Ορθοδόξων, και δή κατά τρόπον αντάξιον της εκ του πονηρού ταύτης ενώσεως. Παυσαμένων των επισήμων διαλέξεων της συνόδου, «ιδίως και κρυφά και συνεσκιασμένως πάντα εγένετο. Αί τε γάρ συνελεύσεις αι παρά του Βασιλέως μετά δέκα αρχιερέων εις τον Πάπαν ιδία εγένεντο και μυστικώς, και ούτε οι λοιποί των ημετέρων αρχιερέων, ούτε οι επίσκοποι των Λατίνων οίδασι τα λαληθέντα εκείσε. Και αι συνελεύσεις πάλιν, αι παρά των ημετέρων γεγονυίαι, και εν τώ παλατίω και εν τώ πατριαρχείω κελλικώς εγένεντο. Και ουκ ήσαν τα εν αυταίς ως πράξεις Συνόδου καθολικής, αλλά τρόποι και επίνοιαι εντεύθεν κατεσκευάζεντο, όπως άν στέρξωσιν απλώς οι ημέτεροι την μετά των Λατίνων ένωσιν» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 57). Ταύτα δέ, καθ΄ ήν στιγμήν ο Πάπας είχε καθαιρεθή υπό της αντιπαπικής συνόδου της Βασιλείας. Τοιουτοτρόπως, την 6ην Ιουλίου 1439 μ.Χ. υπεγράφη ο ασεβής όρος περί κακής ενώσεως, του οποίου το ακριβές περιεχόμενον εγνώριζον μόνον οι συντάξαντες αυτόν! (Θ.Η.Ε., τομ. 8ος, σελ. 671, και Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 58). Τα κακουργηθέντα επεκυρώθησαν διά παπικής λειτουργίας εις τον μητροπολιτικόν Ναόν της Φλωρεντίας. Μόνον ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός δεν υπέγραψε τον αμαρτωλόν τούτον όρον, αλλά «εκάθητο σιωπών και αλγών επί τοίς γινομένοις» (Σ. Συρόπουλου, παρά Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 59). Ο Πάπας όταν έμαθεν ότι δεν υπέγραψεν ο άγιος Μάρκος Εφέσου είπε «λοιπόν, εποιήσαμεν ουδέν»! (Θ.Η.Ε., τομ. 8ος, σελ. 671, και Σ.Σ. Μπιλάλη, ένθ. ανωτ. σ. 58). Κοινόν γνώρισμα των ανωτέρω αντισυνόδων, Λυών και Φερράρας-Φλωρεντίας, είναι η προσπάθεια των αιρετικών της Δύσεως, όπως δι΄ αυτών καθυποτάξουν την Ορθόδοξον Καθολικήν Εκκλησίαν. Τούτο επιδιώκουν, εν ονόματι της ενώσεως, αντιθέτως πρός την αλήθειαν, και διά οιασδήποτε απλής συμφωνίας εν τη κακοδοξία. Χάριν τούτων, καταλύουν τον ορθόδοξον λόγον εν τη συνόδω, εν συνεχεία τάς επισήμους εν αυτή συζητήσεις, και δρούν παρασκηνιακώς. Ούτω, δρώντες οι αιρετικοί εκτός Συνόδου, καταλύουν την Σύνοδον. Τούτο αποτελεί μίαν επί πλέον απόδειξιν, ότι αι λεγόμεναι σύνοδοι των αιρετικών, δεν είναι όντως Σύνοδοι, αλλά αντισύνοδοι, προερχόμεναι εκ «του πονηρού» (Ματθ. στ΄ 13).ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου