ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΝΤΟΛΗ

Τί έκ των δύο είναι αναγκαίον διά τήν έν Χριστώ σωτηρίαν; Το δόγμα ή η ηθική εντολή; Αμφότερα απαντά ή Εκκλησία διά τού αγίου Γρηγορίου Νύσσης, κυριώτερον όμως τούτων είναι η δογματική αλήθεια του Ευαγγελίου.
Ότε ο Κύριος μετά την Αναστασίν του Του απέστελλε τούς Αποστόλους είς τά έθνη, παρήγγειλε <<Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς είς τό όνομα τού Πατρός καί τού Υιού καί τού Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν>> (Ματθ. αη΄ 19 - 20). Διά τών λόγων τούτων ο Σωτήρ διαιρεί <<είς δύο τήν τών Χριστιανών πολιτείαν, είς τε τό ηθικόν μέρος, καί είς τήν τών δογμάτων ακρίβειαν>> (Γρηγορίου Νύσσης, PG 46, 1089). Καί ενώ <<τόν... βίον ημών διά τής τηρήσεως τών εντολών Αυτού κατορθούσθαι κελεύειν>> (αυτόθι), <<το... σωτήριον δόγμα έν τή τού βαπτίσματος παραδόσει κατησφαλίσατο>> (αυτόθι). Έχρηζε γάρ μείζονος προστασίας, ώς φέρον τήν μεγαλυτέραν ψυχικήν ωφέλειαν.
Το δόγμα επέχει έναντι της ηθικής εντολής θέσιν <<κυριωτέρου καί μείζονος>> καί <<τής μεγάλης καί πρώτης ελπίδος>>, ήτις όμως δέν συμπαρίσταται <<έν περί το δόγμα πλάνη τοίς απατηθείσιν>> (αυτόθι). Η παράβασις τής ηθικής εντολής, έν συγκρίσει πρός τήν περί τό δόγμα πλάνην, φέρει <<μικροτέραν τή ψυχή τήν ζημίαν>> (αυτόθι), ή δέ δευτέραν τήν μεγαλυτέραν. Μή υπάρχοντος τού ορθού δόγματος, <<μηδέ είτι διά τών εντολών κατορθωθή κέρδος>> (αυτόθι) δύναται νά παραμείνει είς τήν ψυχήν. Όπως <<ή πίστις χωρίς τών έργων νεκρά εστίν>> (Ιακ. β΄ 20), ούτω καί τα έργα, καί πολλώ μάλλον, άνευ τής ορθής πίστεως είναι ανώφελα.
Διό ο εχθρός τής έν Χριστώ σωτηρίας Διάβολος άφησε <<τό... κατά τάς εντολάς μέρος... απαρεγχείρητον (απρόσβλητον)>>, <<ώς μικροτέραν φέρον τή ψυχή την ζημίαν>>, γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης (αυτόθι). Πάσα δέ σχεδόν η σπουδή αυτού εστράφη εναντίον τού <<κυριωτέρου καί μείζονος>>, ηγούν τού δόγματος, καθ΄ ότι, διά της παρατροπής από τής ορθοδόξου πίστεως, καί τό μικρόν έκ τής τηρήσεως των εντολών κέρδος καταλύεται.
Σήμερον η πονηρά αύτη μεθοδεία τού Διαβόλου λαμβάνει καί τήν τακτικήν τής σιωπής επί της δογματικής αληθείας καί της αποφυγής τών δογματικών συζητήσεων, άτινα κηρύσσονται υπό τής αιρέσεως τού Οικουμενισμού.
Πρώτη είναι η ορθόδοξος πίστις, έν ταύτη ενυπάρχει η μεγάλη ελπίς, καί έκ ταύτης τής πίστεως προέρχεται ή ώς επιστέγασμα μείζων πάντων έν Χριστώ αγάπη (1 Κορ. ιγ΄ 13). Η αληθής αγάπη είναι αδύνατος άνευ τής αποκεκαλυμμένης δογματικής αλήθειας.